- ΓΙΩΡΓΗΣ ΕΞΑΡΧΟΣ
Ιούδας στα εβραϊκά σημαίνει «Ο θεός έχει υμνηθεί», και με αυτό το όνομα –όνομα πολύ συνηθισμένο στα χρόνια του Ιησού– έχουν υπάρξει δύο ή τρεις μαθητές του Ιησού, και η λέξη στα εβραϊκά σημαίνει «Σωτήρ». Να δούμε όμως ποιοι είναι οι μαθητές με το όνομα Ιούδας κατά τους Ευαγγελιστές και την «Αγία Γραφή», και ποιος είναι ο ομώνυμος άγιος κατά τους παλαιούς Συναξαριστές;
Κατά τον Λουκά, οι 12 μαθητές του Ιησού ήταν: «προσεφώνησε τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ, καὶ ἐκλεξάμενος ἀπ᾿ αὐτῶν δώδεκα, οὓς καὶ ἀποστόλους ὠνόμασε, Σίμωνα, ὃν καὶ ὠνόμασε Πέτρον, καὶ Ἀνδρέαν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, Ἰάκωβον καὶ Ἰωάννην, Φίλιππον καὶ Βαρθολομαῖον, Ματθαῖον καὶ Θωμᾶν, Ἰάκωβον τὸν τοῦ Ἀλφαίου καὶ Σίμωνα τὸν καλούμενον Ζηλωτήν, Ἰούδαν Ἰακώβου καὶ Ἰούδαν Ἰσκαριώτην, ὃς καὶ ἐγένετο προδότης» (στ’, 13-16). Δύο μαθητές έχουν το όνομα Ιούδας· ο Ιακώβου και ο Ισκαριώτης.
Κατά τον Ματθαίο, υπάρχουν «ετεροθαλή» αδέλφια του Ιησού, ως μαθητές του, ένας εκ των οποίων ονομάζεται Ιούδας· «οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ τοῦ τέκτονος υἱός; οὐχὶ ἡ μήτηρ αὐτοῦ λέγεται Μαριὰμ καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ Ἰάκωβος καὶ Ἰωσῆς καὶ Σίμων καὶ Ἰούδας; καὶ αἱ ἀδελφαὶ αὐτοῦ οὐχὶ πᾶσαι πρὸς ἡμᾶς εἰσι;» (ιγ’, 55-56). Είναι αυτός ο γνωστός ως Ιούδας Ιακώβου (δηλ. αδελφός του Ιακώβου, ή «Ιούδας ο αδελφόθεος»).
Κατά τον Μάρκο, τα «ετεροθαλή» αδέλφια του Ιησού είναι «οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ τέκνων, ὁ υἱὸς τῆς Μαρίας, ἀδελφὸς δὲ Ἰακώβου καὶ Ἰωσῆ καὶ Ἰούδα καὶ Σίμωνος; καὶ οὐκ εἰσὶν αἱ ἀδελφαὶ αὐτοῦ ὧδε πρὸς ἡμᾶς;» (στ’, 3). Όμοια η αναφορά με αυτή του Ματθαίου, και πρόκειται για τον «Ιούδα τον αδελφόθεο».
Κατά τον Ιωάννη, υπάρχει ένας ακόμα μαθητής του Ιησού, με το όνομα Ιούδας, αλλά όχι ο Ισκαριώτης· «Λέγει αὐτῷ Ἰούδας, οὐχ ὁ Ἰσκαριώτης· Κύριε, καὶ τί γέγονεν ὅτι ἡμῖν μέλλεις ἐμφανίζειν σεαυτὸν καὶ οὐχὶ τῷ κόσμῳ;» Ποιος Ιούδας είναι αυτός; Ο αδελφός του Ιακώβου και συνάμα «αδελφόθεος»; Δεν προκύπτει ξεκάθαρα από το σχετικό κείμενο.
Στις Πράξεις των Αποστόλων, γίνεται αναφορά στον Ιούδα Ιακώβου· «καὶ ὅτε εἰσῆλθον, ἀνέβησαν εἰς τὸ ὑπερῷον οὗ ἦσαν καταμένοντες, ὅ τε Πέτρος καὶ Ἰάκωβος καὶ Ἰωάννης καὶ Ἀνδρέας, Φίλιππος καὶ Θωμᾶς, Βαρθολομαῖος καὶ Ματθαῖος, Ἰάκωβος Ἀλφαίου καὶ Σίμων ὁ Ζηλωτὴς καὶ Ἰούδας Ἰακώβου.» (α’, 13).
Η Επιστολή Ιούδα που περιέχεται στην Καινή Διαθήκη είναι του Ιούδα Ιακώβου, και αυτό δηλώνεται εξαρχής: «Ἰούδας, ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ δοῦλος, ἀδελφός δὲ ᾿Ιακώβου, τοῖς ἐν Θεῷ πατρὶ ἡγιασμένοις καὶ ᾿Ιησοῦ Χριστῷ τετηρημένοις κλητοῖς·» (α’, 1) – «Ιούδας, δούλος του Ιησού Χριστού και αδελφός του Ιακώβου, προς τους κλητούς που είναι αγαπημένοι από τον Θεό Πατέρα και φυλαγμένοι από τον Ιησού Χριστό.»
Οι 12 μαθητές του Ιησού κατά Ματθαίον ήταν: «Τῶν δὲ δώδεκα ἀποστόλων τὰ ὀνόματά εἰσι ταῦτα· πρῶτος Σίμων ὁ λεγόμενος Πέτρος καὶ Ἀνδρέας ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ, Ἰάκωβος ὁ τοῦ Ζεβεδαίου καὶ Ἰωάννης ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ, Φίλιππος καὶ Βαρθολομαῖος, Θωμᾶς καὶ Ματθαῖος ὁ τελώνης, Ἰάκωβος ὁ τοῦ Ἀλφαίου καὶ Λεββαῖος ὁ ἐπικληθεὶς Θαδδαῖος, Σίμων ὁ Κανανίτης καὶ Ἰούδας ὁ Ἰσκαριώτης ὁ καὶ παραδοὺς αὐτόν.» (ι’, 2-4). Αναφορά γίνεται μόνο σε έναν Ιούδα, τον Ισκαριώτη.
Οι 12 μαθητές του Ιησού κατά Μάρκον ήταν: «καὶ ἐποίησε δώδεκα, ἵνα ὦσι μετ᾿ αὐτοῦ καὶ ἵνα ἀποστέλλῃ αὐτοὺς κηρύσσειν καὶ ἔχειν ἐξουσίαν θεραπεύειν τὰς νόσους καὶ ἐκβάλλειν τὰ δαιμόνια· καὶ ἐπέθηκεν ὄνομα τῷ Σίμωνι Πέτρον, καὶ Ἰάκωβον τὸν τοῦ Ζεβεδαίου καὶ Ἰωάννην τὸν ἀδελφὸν τοῦ Ἰακώβου· καὶ ἐπέθηκεν αὐτοῖς ὀνόματα Βοανεργές, ὅ ἐστιν υἱοὶ βροντῆς· καὶ Ἀνδρέαν καὶ Φίλιππον καὶ Βαρθολομαῖον καὶ Ματθαῖον καὶ Θωμᾶν καὶ Ἰάκωβον τὸν τοῦ Ἀλφαίου καὶ Θαδδαῖον καὶ Σίμωνα τὸν Κανανίτην καὶ Ἰούδαν Ἰσκαριώτην, ὃς καὶ παρέδωκεν αὐτόν.» (γ’, 14-19). Αναφορά γίνεται μόνο σε έναν Ιούδα, τον Ισκαριώτη.
Οι 12 μαθητές του Ιησού κατά Ιωάννην ήταν: «Ἀνδρέας ὁ ἀδελφὸς Σίμωνος Πέτρου, Σίμων ὁ υἱὸς Ἰωνᾶ, σὺ κληθήσῃ Κηφᾶς, ὃ ἑρμηνεύεται Πέτρος, Φίλιππος ἀπὸ Βηθσαϊδά, ἐκ τῆς πόλεως Ἀνδρέου καὶ Πέτρου, εὑρίσκει Φίλιππος τὸν Ναθαναὴλ, …» (α’, 41-51), «Ἰούδαν Σίμωνος Ἰσκαριώτην· οὗτος γὰρ ἔμελλεν αὐτὸν παραδιδόναι, εἷς ὢν ἐκ τῶν δώδεκα» (στ’, 71). Αναφορά σε άλλον Ιούδα, πέρα από τον Ισκαριώτη δεν κάνει.
Ο Ευσέβιος Καισαρείας (265-339 μ.Χ.), στο έργο του Εκκλησιαστική Ιστορία, γράφει σχετικά: «…ὁ Λουκᾶς ἐν ταῖς Πράξεσιν μνήμην ὧδέ πως λέγων πεποίηται· “μετὰ τοῦτον ἀνέστη Ἰούδας ὁ Γαλιλαῖος ἐν ταῖς ἡμέραις τῆς ἀπογραφῆς, καὶ ἀπέστησε λαὸν ὀπίσω αὐτοῦ κἀκεῖνος ἀπώλετο, καὶ πάντες ὅσοι ἐπείσθησαν αὐτῷ, διεσκορπίσθησαν”. τούτοις δ᾿ οὖν καὶ ὁ δεδηλωμένος ἐν ὀκτωκαιδεκάτῳ τῆς Ἀρχαιολογίας συνᾴδων ταῦτα παρατίθεται κατὰ λέξιν· “Κυρίνιος δὲ τῶν εἰς τὴν βουλὴν συναγομένων, ἀνὴρ τάς τε ἄλλας ἀρχὰς ἐπιτετελεκὼς καὶ διὰ πασῶν ὁδεύσας ὕπατος γενέσθαι τά τε ἄλλα ἀξιώματι μέγας, σὺν ὀλίγοις ἐπὶ Συρίας παρῆν, ὑπὸ Καίσαρος δικαιοδότης τοῦ ἔθνους ἀπεσταλμένος καὶ τιμητὴς τῶν οὐσιῶν γενησόμενος.” καὶ μετὰ βραχέα φησίν· “Ἰούδας δὲ, Γαυλανίτης ἀνὴρ ἐκ πόλεως ὄνομα Γαμαλα, Σάδδοκον Φαρισαῖον προσλαβόμενος, ἠπείγετο ἐπὶ ἀποστάσει, τήν τε ἀποτίμησιν οὐδὲν ἄλλο ἢ ἄντικρυς δουλείαν ἐπιφέρειν λέγοντες καὶ τῆς ἐλευθερίας ἐπ᾿ ἀντιλήψει παρακαλοῦντες τὸ ἔθνος”. καὶ ἐν τῇ δευτέρᾳ δὲ τῶν ἱστοριῶν τοῦ Ἰουδαϊκοῦ πολέμου περὶ τοῦ αὐτοῦ ταῦτα γράφει· “ἐπὶ τούτου τις ἀνὴρ Γαλιλαῖος Ἰούδας ὄνομα εἰς ἀποστασίαν ἐνῆγε τοὺς ἐπιχωρίους, κακίζων εἰ φόρον τε Ῥωμαίοις τελεῖν ὑπομενοῦσιν καὶ μετὰ τὸν θεὸν οἴσουσι θνητοὺς δεσπότας». ταῦτα ὁ Ἰώσηπος.”» (A’, 13).
Ο άγιος Ευσέβιος Ιερώνυμος (347-420 μ.Χ.), στο έργο του Commentariorum in Evangelium Matthaei ad Eusebium Libri Quatuor, γράφει σχετικά: «2. Duodecim autem apostolorum nomina sunt hoec. Catalogus apostolorum ponitur, ut extra hos qui pseudoapostoli future sunt, excludantur. || 3. Primus Simon, qui dicitur Petrus, et Andreas frater ejus; Jacobus Zebedaei, et Joannes frater ejus; Philippus et Bartholomeus, Thomas et Mathaeus publicanus, et Jacobus Alphaei, et Thaddaeus. […] Jacobum et Joannem, qui panem corporis relinquentes […]» (Sancti Eusebii Hieronymi … opera omnia, studio et labore …, Patrologiae Latinae Tomus XXVI [26]. Parisiis 1845, col. 61).
Ο Νικηφόρος Κάλλιστος (1256-1335), στο έργο του Εκκλησιαστική Ιστορία, Κεφάλ. Μ, «Περί Θωμά, Ιακώβου του Αλφαίου, Σίμωνός τε του Ζηλωτού, Ιούδα του και Λεβαίου, και Ματθίου, του αντί του προδότου καταλεγέντος», στ. 861-865, γράφει σχετικά: «Ωσαύτως και Ιούδας ο θείος· ουχ ο Ισκαριώτης, αλλ’ ω η κλήσις διώνυμος· Θαδδαίος γαρ και Λεβαίος εκέκλητο· ου πατήρ μεν ο Ιωσήφ, Ιάκωβος δε ο κατά του πτερυγίου βληθείς κασίγνητος ων, εν Ιουδαία πρώτον και Γαλιλαία, Σαμαρεία τε και Ιδουμαία· της Αραβίας τε τας πόλεις, προς δη τούτοις Συρίας και Μεσοποταμίας πάσαν την γην, τη σαγήνη του Ευαγγελίου ζωγρήσας· Εδέσση τε, ή Αυγάροτ πόλις ην, ύστερον επιστάς, όπου δη πρότερον και ο έτερος Θαδδαίος, ος των εβδομήκοντα ην είς, τα κατά Χριστόν προσεσάλπισε· και το εμδέον ρκρίνω κάλλιστα εκπληρώσας, λόγω τε θείω, και εξαισίους έργοις δοξάσας Χριστόν, ειρηνικώ τέλει προς αυτόν διαβαίνει.» (Patrologiæ cursus completus [Series Græca]: … omnium ss. patrum, doktorum, scriptorumque ecclasiasticorum sive Latinorum sive Græcorum … Jacques Paul Migne, Parisiis 1857, στ. 864-865).
Το συναγόμενο από αυτές τις πρωτογενείς πηγές, είναι ότι υπάρχουν, πέραν του Ιούδα Ισκαριώτη, ένας εκ των 12 αποστόλων ονόματι Ιούδας Ιακώβου ή Θαδδαίος (= μεγαλόψυχος), ο οποίος «κοιμήθηκε ειρηνικά» και γιορτάζεται η μνήμη του στις 21 Αυγούστου, και ένας άλλος Ιούδας, ο Αδελφόθεος, συντάκτης και της Επιστολής Ιούδα, ο οποίος μαρτύρησε με φρικτό θάνατο και γιορτάζεται η μνήμη του στις 19 Ιουνίου. Δηλ. αυτά κατά τους Θεολόγους και τους Ιστορικούς της «Αγίας Γραφής», ότι υπάρχει ο Απόστολος Ιούδας ο Θεάδελφος και ο Απόστολος Θαδδαίος, δύο διαφορετικοί Άγιοι.
Δεν θα μιλήσω για τις αντιφάσεις της «Αγίας Γραφής», που ενδεχομένως να έχουν σχέση και με το θέμα του Ιούδα, και το εάν ο Ιούδας Ιακώβου ή Θαδδαίος είναι το ίδιο πρόσωπο με τον Ιούδα τον Αδελφόθεο, όπως πάλι ισχυρίζονται πολλοί Θεολόγοι και Ιστορικοί της «Αγίας Γραφής», για να διευκρινίσω ότι στο παρόν κείμενο καταθέτω δύο πηγές, παλαιότατες, μη αναφερόμενες στις μελέτες και τα δημοσιεύματα που –έπεσαν στην αντίληψή μου και– καταπιάνονται με αυτό το θέμα, και που η μεν πρώτη πηγή είναι ο Συναξαριστής γραμμένος από τον αυτοκράτορα Βασίλειο Α’ τον Μακεδόνα (811-886), και γράφει για τον απόστολο Ιούδα εορτάζοντα στις 22 Μαΐου, η δε δεύτερη πηγή είναι ο Συναξαριστής γραμμένος από τον Μαυρίκιο (12ος αι.), και διευκρινίζει με σαφήνεια τα σχετικά με τους δύο Ιούδες (Αδελφόθεο και Θαδδαίο), εορτάζοντες 19 Ιουνίου και 21 Αυγούστου. Κι εκείνος που γιορτάζει στις 22 Μαΐου, και που δεν τον αναφέρουν οι σύγχρονοι μελετητές, ποιος Ιούδας είναι;… Καλοδεχούμενη κάθε απάντηση εδραζόμενη σε πηγές και μόνον.
ΑΓΙΟΣ ΙΟΥΔΑΣ 1
ΕΟΡΤΑΖΕΙ ΣΤΙΣ 22 ΜΑΪΟΥ
«ΜΗΝΙ ΤΩ ΑΥΤΩ. ΚΒ’.
Και μνήμη του αγίου αποστόλου Ιούδα.
Ιούδας, ο θείος απόστολος, μετά την ανάληψιν του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ζήλον ένθεον αναλαβών, περιήρχετο πάσαν πόλιν και χώραν, κηρύττων μεγαλοφώνως τον Χριστόν, και την εκ νεκρών ανάστασιν αυτού, καταγγέλων τοις πάσιν, και αποδεικνύων αυτόν κριτήν ζώντων και νεκρών· όπως τε διά την ημετέραν σωτηρίαν, Λόγος ων και Υιός του Θεού Πατρός, καινώσας εαυτόν κατήλθεν επί γης, και σαρκωθείς εκ Πνεύματος αγίου, και εκ της αείπαρθένου Μαρίας, ενηνθρώπησεν, όλον τον Αδάμ φορέσας πλην αμαρτίας· και πειρασθείς, και υβρισθείς, και ονειδισθείς, και ραπισθείς υπό χειρός, ην έπλασεν, και αποκλεισθείς, και τέλος σταυρώ προσηλωθείς, και ταφείς, και αναστάς, και τοις αποστόλοις εμφανισθείς, και αναληφθείς, και καθεσθείς εν δεξιά του Πατρός εν τοις ουρανοίς, και πάλιν μέλλων ελθείν κρίναι ζώντες και νεκρούς. Ούτω δε διδάξας, και πολλούς των απίστων βαπτίσας, εν ειρήνη προς Κύριον εξεδήμησεν.» (De Menologio Basilii Imperatoris. Virorum Illustrium Testimonia. Card. Baronius ad annum 886 de Basilio Macedone imp. [867-886], στήλη 469, στο Patrologiae Cursus Completus, Series Graeca, Tomus CXVII, Leo Diaconus. Alii, Parisiis 1894, [Μηνολόγιον Αυτοκράτορος Βασιλείου Πορφυρογεννήτου – Basilius Porphyrogenitus Imp., Menologium Basilianum, ex
edition cardinalis Albani]. Δηλ. ο Συναξαριστής είναι ο αρμενικής καταγωγής αυτοκράτορας Βασίλειος Α’ ο Μακεδών – ιδρυτής της δυναστείας των Μακεδόνων, 811-886, βασιλ. 867-886).
ΑΓΙΟΣ ΙΟΥΔΑΣ 2
ΕΟΡΤΑΖΕΙ ΣΤΙΣ 19 ΙΟΥΝΙΟΥ
«ΕΙΣ ΤΗΝ ΙΘ’. ΤΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ.
Τω αυτώ Μηνί ΙΘ’. Μνήμη του Αγίου Αποστόλου Ιούδα.
Κλήσις τριπλή σοι και τριπλούν Μάκαρ πάθος.
Άρσις δέσις τε και τρίτον τόξου τάσις.
Εννεακαιδεκάτη βελέεσσιν Ιούδας θνήσκει.
Ούτος ήτον από τους Δώδεκα Αποστόλους, και ην μεν τω κατά Λουκάν Ευαγγελίω, (Κεφ: στ’. 16) ομοίως και εν ταις Πράξεσι (Κεφ: α’. 15) ονομάζεται Ιούδας Ιακώβου: ήτοι αδελφός Ιακώβου του Αδελφοθέου. Εν δε τω κατά Ματθαίον Ευαγγελίω, ονομάζεται Θαδδαίος και Λευαίος, (Κεφ: ι’. 3)* ο οποίος έγραψε και την Καθολικήν Επιστολήν, την φωτιστικήν εκείνην και δογματικήν, εις πάντας τους πιστεύσαντας Χριστιανούς. Ήτον δε κατά σάρκα αδελφός νομιζόμενος του Κυρίου, καθότι ήτον υιός του Μνήστορος Ιωσήφ, κατά τον θείον Επιφάνιον, (Αιρέσ: οη’) και υπηρέτης του φρικτού Μυστηρίου της υπέρ λόγον ενανθρωπήσεως του Θεού Λόγου. Ούτος λοιπόν πεμφθείς εις τον Κόσμον παρ’ αυτού του Χριστού, ως αδελφός αυτού και μυσταγωγός, και ως άνθραξ πυρωθείς ταις αυτού λαμπρότησι, κάθε πλάνην κατέφλεξε και τους εσκοτισμένους εφώτισε. Διότι αυτός έλκων τον ζυγόν του Σωτήρος και την αύλακα τέμνων, και σπείρων τον σπόρον της ευσεβείας εις την Οικουμένην, πολύν εποίησε τον καρπόν, και πολλούς τη αληθινή πίστει στηρίξας, έπεισε τούτους να περιπαίζουν και να περιγελούν τα των Ελλήνων Είδωλα. Επειδή γαρ οι λατρεύοντες τους ψευδωνύμους Θεούς, δεν εδύνοντο να ιατρεύσουν τας ανιάτους ασθενείας, διά τούτο κατέφευγον εις τον Άγιον τούτον Απόστολον, και ούτως ελάμβανον διπλήν την ιατρείαν: δηλαδή σώματος και ψυχής. Η γαρ ιατρεία των του σώματος ασθενειών, οδηγός εγίνετο εις τους απίστους προς την πίστιν του Χριστού.
Πηγαίνωντας λοιπόν ο θείος ούτος Ιούδας εις την Μεσοποταμίαν, και εις τα εκείσε πλησιόχωρα μέρη, εκήρυξε το Ευαγγέλιον του Χριστού, και εφώτισε τα εν αυτή ευρισκόμενα Έθνη, επήγε δε και εις την πόλιν Έδεσσαν, και προς τον Τοπάρχην Αύγαρον, τον οποίον εθεράπευσεν από την λέπραν. (εάν ούτος δηλαδή υποτεθή, ότι είναι ο Θαδδαίος.) Ύστερον δε επήγεν εις την πόλιν Αραρά, και εκεί κρεμασθείς από τους απίστους, και με σαΐτας κτυπηθείς, παρέδωκε την ψυχήν του εις χείρας Θεού, και έλαβε παρ’ αυτού τον του Μαρτυρίου αμαράντινον Στέφανον.**
Τη αυτή ημέρα Μνήμη του Αγίου Μάρτυρος Ζωσίμου.
Ψυχήν υπέρ σου Ζώσιμος θεις φιλτάτην,
Ξίφει θανών ζη ψυχικήν ζωήν Λόγου.»
Οι δύο παραπομπές έχουν ως ακολούθως:
«*Άλλοι δε θέλουσιν ότι Θαδδαίος και Δαυαίος είναι εξ Εδέσσης Απόστολος, διαφορετικός ων από τον Ιούδαν τούτον. Όστις Θαδδαίος εορτάζεται κατά την εικοστήν πρώτην του Αυγούστου, και όρα εκεί. Σημειώσαι, ότι εις τον Απόστολον τούτον Ιούδαν τον και Θαδδαίον εγκώμιον έπελεξε Νικήσας ο Ρήτωρ, ου η αρχή: Ο μεν μακάριος Ιακώβ εκείνος. (σώζεται εν τη Μεγίστη Λαύρα και εν τω Κοινοβίω του Διονυσίου).
**Σημειώσαι, ότι ο Βασιλεύς Δομιτιανός [51-96 μ.Χ.], εζήτησε να εύρη εκείνους, οπού έμειναν από το γένος του Δαβίδ διά να τους θανατώση, ίνα μη μείνη πλέον καμμία ελπίς περί του Μεσσίου. Όθεν ευρών τους εκγόνους του Ιούδα τούτου, και ερωτήσας περί αυτών, έμαθεν ότι ήτον πτωχοί, γεωργοί, και εργατικοί άνθρωποι. Είδε δε και την σκληρότητα οπού είχε το σώμα των, και τους ρόζους και τα τυλώματα, οπού είχον εκ της εργατικής τα χέρια των. Ερωτήσας δε αυτούς πού ευρίσκεται η του Χριστού Βασιλεία; Ήκουσε παρ’ αυτών, ότι η του Χριστού Βασιλεία δεν είναι επίγειος, αλλά Ουράνιος. Όθεν καταφρονήσας αυτούς, τους αφήκε, μη έχων πλέον καμμίαν υποψίαν. Έπαυσε δε κατά το παρόντον κατά των Χριστιανών διωγμόν, ως λέγει ο Ευσέβιος Βιβλ.γ’, Κεφ. ιθ’ και κ’, της Εκκλης: Ιστορίας, εκ των του Ηγησίππου, ερανισάμενος. Λέγει δε Νικηφόρος ο Κάλλιστος Βιβλ. α’, Κεφ. λγ’, της Εκκλησ. Ιστορ., ότι ο Ιούδας ούτος επήρε γυναίκα Μαρίαν ονόματι, και από αυτήν εποίησε τέκνα. Όθεν εκ τούτου κατάγονται οι καλούμενοι Δεσπόσηνοι: ήτοι οι συγγενείς του Δεσπότου Χριστού, καθώς λέγει ο Αφρικανός Επιστολ. προς Αριστείδην. (όρα εις την Εκατονταετηρίδα.) Περί δε των Δεσπσήνων γράφει ούτως ο Χρυσσορρήμων: “Μέχρι πολλού οι συγγενείς του Χριστού εθαυμάζοντο πανταχού. οι και Δεσπόσηνοι ελέγοντο, αλλ’ όμως αυτών ουδέ τα ονόματα ίσμεν.” (Ομιλ. κ.ά., εις τον Ιωάνν. όρα και τον Δοσίθεον σελ. 13, της Δωδεκαβίβλου.)»
(Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Πάλαι μεν ελληνιστί συγγραφείς υπό Μαυρικίου διακόνου της Μεγάλης Εκκλησίας [12ος αι.], Νυν δε δεύτερον μεταφρασθείς αμέσως εκ του Ελληνικού Χειρογράφου Συναξαριστού, και μεθ’ όσης πλείστης επιμελείας ανακαθαρθείς, διορθωθείς, πλατισθείς, αναπληρωθείς, σαφηνισθείς, υποσημειώσεσι διαφόροις καταγλαϊσθείς, και εις τρεις Τόμους διαιρεθείς, υπό του εν Μοναχοίς ελαχίστου Νικοδήμου Αγιορείτου [1749-1809], δι αδράς δε δαπάνης, και συντόνου σπουδής και προθυμίας, του πανιερωτάτου αγίου Θεσσαλονίκης Κυρίου Ιωσήφ, και των είκοσι Ιερών Μοναστηρίων του Αγίου Όρους, Σκήτεών τε και Κελλίων και των φιλοχρίστων Συνδρομητών, των εν τω τέλει της Βίβλου ονομαστί καταγραφέντων. Τύποις ήδη λαμπροίς εκδοθείς εις κοινήν απάντων των Ορθοδόξων ωφέλειαν. Συνεργεία και σπουδή των ελαχίστων Ιερομονάχων Στεφάνου και Νεοφύτου Αγιορειτών. Τόμος Τρίτος περιέχων τους Τέσσαρας Μήνας του Μαΐου, Ιουνίου, Ιουλίου, και Αυγούστου. ,αωιθ’ Εν Βενετία 1819. Εν τη Τυπογραφία Πάνου Θεοδοσίου του εξ Ιωαννίνων. Con Imperiale Regia Approvazione, σ. 118).
ΑΓΙΟΣ ΙΟΥΔΑΣ 3
ΕΟΡΤΑΖΕΙ ΣΤΙΣ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ
ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΑ’. ΤΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ.
«Τω αυτώ Μηνί ΚΑ’. Μνήμη του Αγίου Αποστόλου Θαδδαίου, του και Λευαίου.
Θαδδαίος ποίον άλλο σοι πλέξω στέφος.
Ή αυτόπτην λέγειν σε και μύστην Λόγου;
Εικάδε πρώτη Θαδδαίος βιότοιο απέπτη.
Ούτος ήτον από την πόλιν Έδεσσαν, Εβραίος ων κατά το γένος, και γυμνασμένος εις το άκρον τας θείας Γραφάς. Ούτος λοιπόν ανέβη εις τα Ιεροσόλυμα διά να προσκυνήση, κατά τας ημέρας Ιωάννου του Βαπτιστού, ακούσας δε το κήρυγμά του, και υπερθαυμάσας την αγγελικήν αυτού ζωήν, εβαπτίσθη από αυτόν. Μετά ταύτα βλέπωντας τον Δεσπότην Χριστόν, και τα άπειρα θαύματα οπού ετέλει, ακούσας δε και την διδασκαλίαν του, ηκολούθησεν εις αυτόν έως το Σωτήριον Πάθος. Μετά δε την Ανάληψιν του Κυρίου, εγύρισεν εις την πατρίδα του Έδεσσαν, και βαπτίσας τον τοπάρχην Αύγαρον, εκαθάρισε το λείψανον εκείνο της λέπρας, οπού έμεσεν εις το μέτωπόν του, καθώς περί τούτου είπομεν κατά την δεκάτην έκτην Αυγούστου εν τω Συναξαρίω. Πολλούς δε και άλλους διδάξας και φωτίσας, και Εκκλησίας οικοδομήσας, διεπέρασε τας πόλεις της Συρίας. Φθάνωντας δε εις το Βερούτι, το οποίον είναι πόλις της Φοινίκης, εδίδαξε πολλούς και εβάπτισε, και ούτως εκεί παράδωκε την ψυχήν του εις χείρας Θεού. Τελείται δε η αυτού Σύναξις και εορτή εις τον σεπτόν Ναόν του Αγίου ενδόξου και πανευφήμου Αποστόλου Πέτρου, τον όντα κοντά εις την μεγάλην Εκκλησίαν, και εις το Μοναστήριον του Πρόβου.*
Τη αυτή ημέρα Μνήμη της Αγίας Μάρτυρος Βάσσης και των τέκνων αυτής Θρογνίου, Αγαπίου, και Πιστού. […]»
Η παραπομπή έχει ως ακολούθως:
«*Σημειώσαι, ότι τούτον τον Απόστολον συναριθμεί ο Ευαγγελιστής Ματθαίος μετά τον δώδεκα Αποστόλων λέγων: “Και Λευαίος ο επικληθείς Θαδδαίος.” [Ματθ. ι’, 3]. Όθεν ουκ ορθώς λέγει αυτόν εκ των εβδομήκοντα, Γεώργιος Σύγγελος εν τη Χρονολογία. Εν δε τη δεκάτη ενάτη του Ιουνίου λέγεται, ότι ο Θαδδαίος ούτος, είναι ο αυτός με τον Ιούδα Ιακώβου.» (Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. … Τόμος Τρίτος … 1819, σ. 277).
Το άγαλμα του Αγίου Ιούδα (Θαδδαίου) στη Βασιλική του Αγίου Ιωάννη του Λατερανού, το οποίο είναι έργο του Λορέντσο Οττόνι.
Οι πρώτοι δώδεκα μαθητές του Χριστού: Πέτρος, Ανδρέας, Ιάκωβος του Ζεβεδαίου, Ιωάννης, Φίλιππος, Βαρθολομαίος, Θωμάς, Ματθαίος, Ιάκωβος του Αλφαίου, Θαδδαίος, Σίμων, Ιούδας (Ματθίας).
______________________________________
O Γιώργης Έξαρχος γεννήθηκε στο Kαλοχώρι Λάρισας το 1952. Eίναι απόφοιτος του εξατά-ξιου Γυμνασίου Συκουρίου (1970), πτυχιούχος του Oικονομικού Tμήματος της AΣOEE (1975), διδάκτορας οικονομικών επιστημών της Aca-demia de Studii Economice (ASE) Βουκουρε-στίου (1980), συνταξιούχος καθηγητής Α.Ε.Ι. (του νυν Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος, 2013).
Ασχολείται με τη λογοτεχνία και τη δημιουργική γραφή από τα εφηβικά του χρόνια. Το πρώτο του βιβλίο κυκλοφόρησε το 1985 και έχει εκδώσει μέχρι σήμερα πάνω από εξήντα πέντε βιβλία (ποίηση, παραμύθια, παιδική λογοτεχνία, λαογραφία, εθνολογι-κές και ιστορικές μελέτες, ανθρωπολογικές έρευνες, οικονομικές πραγματείες, μεταφράσεις κ.ά.).
Συνεργάστηκε με τα περιοδικά: Αγωνιστής, Ντέφι, Ρίγα, Tαξι-διώτες, Σχεδία, Ρομάντσο, Ιχνευτής, Διαβάζω, Στιγμές, Σχολια-στής, Φωτογράφος, Έψιλον, Λαϊκό Τραγούδι, Έρευνα, Οικονομική Επιθεώρηση, Τουριστικά Θέματα, Επτά Ημέρες κ.ά., επίσης με το Β΄, Γ΄ και Δ΄ Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας της ΕΡΤ ΑΕ (1986-1991) ως παραγωγός εθνολογικών, οικολογικών, μουσικών και πολιτιστικών εκπομπών, καθώς και με τις αθηναϊκές εφημε-ρίδες: Εξόρμηση, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Ελευθεροτυπία, Πρώτη, Καθημερινή, Αυγή, Ναυτεμπορική, Mακεδονία της Θεσ-σαλονίκης, Πανευβοϊκόν Βήμα Χαλκίδας, Ελευθερία Λάρισας, Ελευθερία Σερρών κ.ά., ως εξωτερικός συνεργάτης. Υπήρξε επι-στημονικός υπεύθυνος και σεναριογράφος του ντοκιμαντέρ Ντούκα ’ν Κάλι – Καθ’ Oδόν (1987), παραγωγής του Yπουργείου Πολιτισμού, και σε κείμενό του βασίστηκε το ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ για τη ζωή του λαϊκού κλαριντζή Βάιου Μαλλιάρα (1989). Το βιβλίο του Αδελφοί Μανάκια (Γαβριηλίδης 1991) αποτέλεσε το έναυσμα για τη διαμόρφωση του σεναρίου της βραβευμένης στο Φεστιβάλ Kαννών ταινίας Tο βλέμμα του Oδυσσέα, του σκηνο-θέτη Θεόδωρου Aγγελόπουλου.
Έλαβε μέρος ως εισηγητής ή σύνεδρος σε πολλά επιστημονικά διεθνή και εθνικά συνέδρια εντός και εκτός Ελλάδας και υπήρξε μέλος επιστημονικών επιτροπών «ανωνύμων κριτών» επιστημο-νικών περιοδικών.
Διετέλεσε σύμβουλος ή συνεργάτης ή επιστημονικό προσωπι-κό της πολιτικής ηγεσίας των Yπουργείων: YBET (1982), YXOΠ (1982-1984), Bιομηχανίας (1986-1987), Γεωργίας (1995-2000) και YΠEXΩΔE (2000-2003). Δίδαξε ως έκτακτος καθηγητής οικονομι-κών μαθημάτων στο TEI Xαλκίδας (1991-1994), ως επιστημονικός συνεργάτης στο Α-ΤΕΙ Κρήτης (2003-2006) και ως τακτικός επίκου-ρος καθηγητής στο AEI Σερρών (11/2006-11/2013).
Τουρκιστί κυκλοφορεί το μυθιστόρημά του: Yorgis Eksarhos, S.E.L.A.N.A., Şimdiki Mücadelemiz Bütün Bunlar İçindir, Istos Yayin, Istanbul, 2013.
Σε μετάφραση και στίχους τραγουδιών του και σε σκηνοθεσία Ανδρομάχης Μοντζολή, τον χειμώνα του 2015-2016, στο Θέατρο «Τζένη Καρέζη» (Αθήνα) παίχτηκε ο Πλούτος του Αριστοφάνη: Μουσικοθεατρική παράσταση για όλη την οικογένεια. Μουσική και τραγούδια: Δημήτρης Παπαδημητρίου. Στις 24 Σεπτεμβρίου 2018 παίχτηκε στο Ηρώδειο – Αθήνα, το «Έρωτες και Θρήνοι Γυ-ναικών», από τις τραγωδίες του Ευριπίδη, σε μετάφρασή του και σε σκηνοθεσία Πάνου Αγγελόπουλου, με σπουδαίες ελληνίδες ηθοποιούς – ερμηνεύτριες και μουσική Δημήτρη Παπαδημητρίου.
Από το 2008 κατοικοεδρεύει και ζει στη Θεσσαλονίκη.
