Σκίτσο του Ηλία Μακρή (Η Καθημερινή, 08/03/23)
- του Αρκτούρου
Λιγότερο από μια εβδομάδα μετά το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, η υποκρισία της ελληνικής κοινωνίας, ατόμων, φορέων και θεσμών (προφανώς και όχι στο σύνολό τους), έχει χτυπήσει κόκκινο.
Αίφνης, η κοινωνία ανακάλυψε το βύσμα, ή τέλος πάντων πόσο κακό είναι (και κάνει), όταν ακόμα και η γάτα μου ξέρει πολύ καλά ότι και ο θεός να έρθει στην Ελλάδα, βύσμα θέλει για να βρει άκρη.
Μαζεύτηκαν όλοι οι πολιτικοί και άλλοι παράγοντες για να κάνουν μια δήθεν αυτοψία στον τόπο του δυστυχήματος, αλλά ποτέ κανείς τους δεν έχει άλλοτε περάσει από το συγκεκριμένο σημείο, προφανώς επειδή κανείς τους δεν χρησιμοποιεί το τραίνο. Και φυσικά, κανένας δημοσιογράφος δεν βρέθηκε να τους ρωτήσει: “Ποιά ήταν η τελευταία φορά που ταξιδέψατε με την συγκεκριμένη αμαξοστοιχία;”.
Στράφηκαν οι πάντες κατά του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, επειδή είχε την διάθεση να τους υπενθυμίσει ότι δημοσιογραφία δεν είναι να μας πετάτε μες στην μούρη στεφάνια κηδειών και εικόνες από το εσωτερικό ενός τραίνου με σπασμένα εξαρτήματα γεμάτα αίματα, καθώς και σάκκους με πτώματα, την ώρα που καταφθάνουν στο νεκροτομείο. Αυτές είναι εικόνες που μπορείτε να προβάλετε σε εξειδικευμένες εκπομπές, με την απαιτούμενη σήμανση καταλληλότητας και στην νόμιμη ζώνη προβολής για τέτοια θεάματα (prime-time αποκαλείται, και συνήθως είναι μετά τις 9 μμ.). Την ίδια ώρα, είναι οι ίδιοι άνθρωποι που επιτίθενται στον ίδιο θεσμό, προσάπτoντάς του από απλή συνενοχή, μέχρι και εγκληματική απαξίωση (αναλόγως την περίσταση και την διάθεση).
Απολαύσαμε όλοι δραματικά έναν αχαρακτήριστο τύπο που αυτοαποκαλείται δικηγόρος, να επιτίθεται φραστικά και σχεδόν σωματικά σε δημοσιογράφους και εικονολήπτες, έξω από το δικαστήριο της Λάρισσας, με την αστυνομία να συλλαμβάνει και να προσαγάγει τους τελευταίους, κατόπιν των υποδείξεών του. Αλλά ακούσαμε και δεκάδες επικροτητές του, τους ίδιους ακριβώς που “πενθούν” και “θρηνούν”, επειδή πολιτισμός είναι να μπορείς να έχεις το πάνω χέρι (καταφανώς) και το μαύρο δάκρυ (ευκαιριακώς).
Χορτάσαμε από την συστημική δημοσιογραφία που υπηρετεί την στρατηγικήν του αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης, της αναπαραγωγής non-paper και χιλιάδων προσωπικών αναρτήσεων των social media, του τύπου “σκάστε όλοι”, κλπ. Πάντως πιστεύω ότι μπορούμε και χειρότερα· αρκεί να προσπαθήσουμε.
Μια εβδομάδα μετά και “δεν υπάρχουν λόγια”, αλλά όλοι έχουμε κάτι να πούμε. Και προφανώς και υπάρχουν λόγια. Συγκρότηση δεν υπάρχει.
Η Κεραμέως βρήκε τον δρόμο για την βουλή, αλλά της την έπεσε ο Φίλης και έγινε της θείας σου της χίππισσας, όταν κάποια συνάδελφος από το κυβερνών κόμμα προσπάθησε να την υποστηρίξει, συμψηφίζοντας στην συζήτηση τους νεκρούς από το Μάτι. Η συγγνώμη έρρεε άφθονη, όπως και η βλακεία επίσης. Αν δεν έμπαινε μια μύγα, θα έμενα με το στόμα ανοιχτό, μέχρι το επόμενο δυστύχημα (που θα γίνει, αργά ή γρήγορα).
Η κυβέρνηση, για να ξεθυμάνει από το βαρύ της πένθος και το βάρος της συγγνώμης της, συνεχίζει αυτήν την εβδομάδα την σε πολλά εισαγωγικά κοινοβουλευτική συζήτηση επί του νομοσχεδίου για την διαχείριση του νερού, του οποίου η δημόσια διαβούλευση έχει ήδη λήξει. Δεν ξέρω βέβαια πόσο λογικό είναι να ζητάς από φορείς και πρόσωπα να διαβάσουν ένα σχέδιο νόμου, να το επεξεργαστούν και να συντάξουν τις προτάσεις τους, μέσα σε δέκα ημέρες. Ξέρω όμως σίγουρα ότι θα έπρεπε να πενθούμε για πολλούς περισσότερους λόγους. Μεστή νοήματος και εύληπτη η Διαμάντω Μανωλάκου, αλλά δυστυχώς το ΚΚΕ δεν μπορεί να πείσει για μια εφαρμόσιμη προοπτική των προτάσεών του. Όχι, συντρόφια, δεν φταίνε για όλα οι επιχειρηματικοί όμιλοι. Και τον καιρό των παχέων αγελάδων και του κρατικοδίαιτου ΟΣΕ, πάλι τα ίδια ή αντίστοιχα προβλήματα είχαμε. Κι αν δεν τα είχαμε, τα εφευρίσκαμε.
Ήδη, τα τρία συστημικά κόμματα έχουν εξαργυρώσει το ενδιαφέρον τους για το δυστύχημα στην προεκλογική τους εκστρατεία. Ουδέν περαιτέρω σχόλιον.
Μια εβδομάδα μετά, με τις σκέψεις βυθισμένες στο χάος χιλιάδων καθυστερημένων χρονικά και τεχνολογικά δρομολογίων. Βράδια στο τραίνο για Αθήνα και πίσω, χωρίς θέρμανση, χωρίς συντροφιά, πλήρως αδιάφορα για πρόσωπα και συναισθήματα. Κανένας δεν είπε ποτέ “καλησπέρα”, “καληνύχτα”, “καλό δρόμο”. Κανένας δεν σου έσφιξε το χέρι, τουλάχιστον ως ελάχιστη υποχρέωση απέναντι στα πενηντάρικα για κάθε εισιτήριο που ακούμπαγες. Ελληναράδες αραγμένοι ολούθε, πιάνοντας ο καθένας από δύο τουλάχιστον θέσεις. Προσωπικό ανύπαρκτο. Σήμα κατειλημμένο.
Δεν θα ξεχάσω μια φορά στον Σ.Σ. Αθηνών, όπου η καθαρίστρια την είχε στρατοπεδεύσει έξωθεν του W.C., απαιτώντας να της δώσεις φιλοδώρημα, πριν καλά-καλά κουμπώσεις το παντελόνι σου. Της την είπα. Μου την είπε. Και πρέπει να ‘μουν μεγάλο ζώον, αν τελικώς ενέδωσα.
Από τώρα βλέπω τα μνημόσυνα στον τόπο του δυστυχήματος. Πολιτικοί και κληρικοί σε αναμνηστικές φωτογραφίες πάνω σε ράγες ματωμένες, απλόχερα μοιράζοντας λόγια μεγάλα και παχιά: “καλό παράδεισο”, “καλή ανάπαυση”, “καλή αντάμωση” (το τελευταίο με μια ενδόμυχη ευχή ν’ αργήσει λιγάκι παραπάνω). Κι ύστερα τραπέζια, δεξιώσεις, χειραψίες. Έτσι είν’ η ζωή. Τί να κάνουμε; Ήταν θέλημα θεού.
Ήταν επίσης και η κακιά η χώρα, την οποία ποτέ επί της ουσίας δεν αγαπήσαμε, αλλά αυτό ποτέ δεν μας εμπόδισε να έχουμε αξιώσεις επ’ αυτής. Είναι η χώρα την οποία εγκαταλείπουμε στην πρώτη ευκαιρία, ειδικώς δε στην πρώτη δυσκολία, αλλά βέβαια αυτό δεν είναι δυνατόν να μας εμποδίσει να συνεχίζουμε τις ζωές μας στο εξωτερικό, λαμβάνοντας την ίδια στιγμή από το ελληνικό κράτος όλες εκείνες τις παροχές που ακόμα είναι σε θέση να μας προσφέρει (υποτροφίες, κλπ.), παρά τις συνεχιζόμενες μομφές μας εναντίον του (και παρά το γεγονός ότι ως κάτοικοι άλλης χώρας, παύουμε να φορολογούμαστε στην δική μας χώρα). Κατά τ’ άλλα, ναι, ήταν η κακιά η χώρα. Κάτι σαν το στρουμφοχωριό, ταυτόχρονα αληθινό στην φαντασία και ψεύτικο στην πραγματικότητα.
Ο πρωθυπουργός της απόλυτης συγκάλυψης και του επιτελικού κράτους, διεμήνυσε στον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου την ανάγκη προτεραιοποίησης της ποινικής προδικασίας για το δυστύχημα των Τεμπών. Δεν ξέρω ποιός του είπε ότι είμαστε ανόητοι, αλλά οι παρεμβάσεις στην Δικαιοσύνη δεν κρίνονται από τον σκοπό τους. Θετική ή αρνητική, η παρέμβαση είναι παρέμβαση. Ας του πει λοιπόν κάποιος ότι αυτό που χρειαζόμαστε είναι απλοποίηση των διαδικασιών απονομής δικαιοσύνης, συμπεριλαβανομένης της απλοποίησης της νομικής ορολογίας των δικαστικών εγγράφων (κανείς δεν καταλαβαίνει τί γράφουν), εκλογή και όχι τοποθέτηση των μελών του δικαστικού σώματος, καθώς και ένα νέο, πλήρως ανεξάρτητο, ανώτατο συνταγματικό δικαστήριο.
Ας μην γελιόμαστε. Μέχρι πού θα φτάσει η δικαστική και εισαγγελική έρευνα δεν είμαστε σε θέση να το βεβαιώσουμε. Αλλά το εργάκι είναι γνωστό και δύσκολα εκτροχιάσιμο. Θα την πληρώσουν κανά-δυό άτομα, ο σταθμάρχης, η θεία του, κλπ., θα βουλώσουν τις οικογένειες μ’ έναν σκασμό χρήματα (από το δημόσιο ταμείο, αρχικά), και σε είκοσι χρόνια θα είναι ένα παλιό, κακό όνειρο, που έτυχε να γίνει πραγματικότητα. Το ίδιο έγινε και με το αυτοκινητιστικό δυστύχημα στα Τέμπη, στις 13-4-2003, καθώς και με το λιγότερο γνωστό αλλά εξίσου πολύνεκρο δυστύχημα στην γέφυρα του Αλιάκμονα, στον αυτοκινητόδρομο της Πατρών/Αθηνών/Θεσσαλονίκης/Ευζώνων, στις 22-2-2003 (και με τόσα άλλα, φυσικά).
Δεν θέλω να εκφραστώ για τις φωτογραφίσεις μελών του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού με διασωθέντες του δυστυχήματος, την στιγμή που στο νεκροτομείο, μερικά πατώματα παρακάτω δηλαδή, έχανε η μάνα το παιδί και το παιδί την μάνα.
Η μεγάλη ειρωνεία των ημερών είναι ότι αυτοί που ωρύονται για την κατάντια των ελληνικών σιδηροδρόμων, του τύπου “μα καλά, είναι δυνατόν να μην υπάρχει τηλεδιοίκηση;”, “μα, πώς μπορεί να συμβαίνει αυτό σε ευρωπαϊκή χώρα;”, κλπ., είναι ουσιαστικά αυτοί που δεν χρησιμοποιούν τραίνο. Αν δεν έχεις ξεροσταλιάσει περιμένοντας ένα τραίνο που καθυστέρησε υπερβολικά ή δεν ήρθε ποτέ (θυμίζω απλώς τις απεργίες και τις ατέρμονες στάσεις εργασίας επί μνημονιακών ημερών, με τις οποίες οι εργαζόμενοι ουσιαστικά μας χρησιμοποιούσαν για να ασκήσουν πίεση), σιδηρόδρομος δεν ξέρεις τί σημαίνει.
Στο ίδιο μήκος κύματος με τα παραπάνω είναι και το σχόλιό μου για την “ημέρα της γυναίκας”, μιας και το κείμενο αυτό ολοκληρώνεται σήμερα. Δεν έχω καταλάβει ακόμα γιατί θα πρέπει να γιορτάζει κανείς λόγω φύλου ή σεξουαλικού προσανατολισμού (gay pride, κλπ.). Κατανοώ ότι αυτές οι γιορτές θεσπίστηκαν υπό το πνεύμα άλλων εποχών, αλλά επί των ημερών μας οι γυναίκες είναι παντού. Στην αγορά εργασίας, στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, σε φορείς και θεσμούς, ενώ και το κυνήγι μαγισσών έχει πάψει, αλλά ούτε και στην πυρά καίγονται. Στην δε αγορά εργασίας, αν κανείς θέλει να διαβάσει κάτι πιο συγκεκριμένο, έχουν συγκριτική προτεραιότητα ως προς την πρόσληψη, για άγνωστους ή μη στοιχειοθετημένους λόγους. Έχω πολλάκις απορριφθεί από θέσεις εργασίας λόγω φύλου, διότι οι εργοδότες κρίνουν ότι μια γυναίκα είναι καταλληλότερη από έναν άνδρα της ίδιας ηλικίας και των ίδιων πάνω-κάτω αναγκών, ώστε π.χ. να εμπορεύεται αποδοτικότερα ξηρούς καρπούς ή να παρασκευάζει καλύτερα ροφήματα. Είναι εξάλλου πασίγνωστος ο τύπος αγγελίας “Ζητείται γυναίκα”, ο οποίος ειρήσθω εν παρόδω είναι παράνομος, καθώς απαγορεύεται να εξειδικεύεις την αγγελία εργασίας βάσει φύλου. Και φυσικά, καμμία γυναίκα δεν θα καταγγείλει σήμερα την καλύτερη μεταχείριση που έχει, σε πολλούς τομείς της κοινωνικής ζωής. Θα ακούσουμε για γυναικοκτονίες και όχι για ανθρωποκτονίες. Άλλωστε, είναι πιο εύκολο να αντιπαραβάλλεις έναν άντρα με μια γυναίκα, παρά έναν κοινωνικά προνομιούχο με έναν μη κοινωνικά προνομιούχο, ανεξαρτήτως φύλου. Αφού λοιπόν οι γυναίκες επιμένουν να γιορτάζουν σήμερα, εφόσον ό,τι και να έχεις κάνει παραμένεις γυναίκα, προτείνω να προσκαλέσετε και να τιμήσετε και την Δέσποινα Κουτσέγκου-Πολύζου, που σκότωσε τον γιό της και τον έθαψε με τα ίδια της τα χέρια. Καταδικάστηκε, δεν ομολόγησε ποτέ, και αν δεν ήταν κάποιος να βρει τυχαία το πτώμα του άτυχου παιδιού, σήμερα θα κατέβαινε στην πορεία, με το λάβαρο των δικαιωμάτων των γυναικών. Αφήστε το, κορίτσια. Η φάση λέγεται ανθρώπινα και κοινωνικά δικαιώματα (για όλους). Και την έχετε χάσει.
Από σοβαρό έλλειμμα υποκρισίας που με διακατέχει, σταματώ εδώ. Αν και έχω να πω περισσότερα.
