Ένα θεωρητικό και ταυτόχρονα πρακτικό βιβλίο για την εφαρμογή της γνωσιακής- συμπεριφοριστικής θεραπείας (ΓΣΘ). Που στηρίζεται η προσέγγιση αυτή και ποια είναι τα βασικά της χαρακτηριστικά; Πρόκειται για μια προσέγγιση που στηρίζεται στη θέση ότι οι συναισθηματικές αντιδράσεις και η συμπεριφορά των ατόμων επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από τις γνωσίες, δηλαδή σκέψεις, πεποιθήσεις, απόψεις και ερμηνείες για τον εαυτό και τις καταστάσεις που βιώνει το άτομο. Η ΓΣΘ υποστηρίζει ότι το πιο σημαντικό είναι οι ερμηνείες που κάνουν οι άνθρωποι για γεγονότα και καταστάσεις. Κάθε άνθρωπος αντιδρά με διαφορετικό τρόπο στο ίδιο γεγονός, γιατί ο καθένας το βλέπει μέσα από τη δική του οπτική. Επιπλέον, ο τρόπος που συμπεριφερόμαστε θεωρείται καθοριστικός για τη διατήρηση ή την αλλαγή της ψυχολογικής μας κατάστασης.
Επίσης, στο βιβλίο γίνεται αναφορά στη δόμηση της θεραπευτικής σχέσης και στον τρόπο που πραγματοποιείται η αξιολόγηση και η διαμόρφωση της περίπτωσης. Πώς γίνονται οι μετρήσεις στη ΓΣΘ και πώς βοηθάει τους πελάτες ώστε να γίνουν θεραπευτές του εαυτού τους, μιας και πρόκειται για μια εκπαιδευτική προσέγγιση. Στόχος είναι η ανάπτυξη μιας θετικής και συνεργατικής σχέσης ανάμεσα σε θεραπευτή και πελάτη. Μέσα από αυτή τη συνεργασία θα πρέπει να καλλιεργηθεί η θεραπευτική συμμαχία, όπου ο πελάτης θα πρέπει να νιώσει εμπιστοσύνη και ασφάλεια και να έχει τη διάθεση να συνεργαστεί, καθώς νιώθει ότι μπορεί να λάβει βοήθεια και να βελτιωθεί.
Η χρήση της σωκρατικής μεθόδου, η εφαρμογή των γνωσιακών τεχνικών καθώς και των συμπεριφοριστικών χειρισμών αποτελούν βασικό μέρος αυτού του βιβλίου, καθώς η ΓΣΘ στηρίζεται στις τεχνικές για να βοηθήσει τον πελάτη να ανακαλύψει τον εαυτό του. Μεταξύ των τεχνικών που χρησιμοποιεί η ΓΣΘ είναι το ημερολόγιο, το παιχνίδι ρόλων, η απόσπαση, με σκοπό τη μείωση των ανεπιθύμητων γνωσιών και ο εντοπισμός και η επεξεργασία των γνωσιακών προκαταλήψεων (διεργασιακά λάθη).
Ακόμη, περιγράφεται η εφαρμογή της θεραπείας για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης και των αγχωδών διαταραχών, αλλά και οι ευρύτερες εφαρμογές της ΓΣΘ. Η ΓΣΘ αρχικά χρησιμοποιήθηκε από τον Beck για τη θεραπεία καταθλιπτικών ασθενών, οπότε θεωρείται μια προσέγγιση κατάλληλη για την αντιμετώπισή της. Οι καταθλιπτικοί άνθρωποι έχουν ελλείμματα στην κοινωνική επίλυση προβλημάτων και θα πρέπει να εκπαιδευτούν σε μια δομημένη επίλυση προβλημάτων ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στην καθημερινότητά τους, χωρίς να φτάνουν στην απελπισία. Είναι σημαντικό, ο πελάτης να αναγνωρίσει τα προβλήματα που επιθυμεί να φέρει στη θεραπεία και να σκεφτεί πιθανούς τρόπους επεξεργασίας αυτών. Στην περίπτωση του άγχους βασικός στόχος είναι να σπάσουν οι κύκλοι διατήρησης αυτής της κατάστασης, όπου το άτομο φέρει διαρκώς στην επιφάνεια τα ίδια συναισθήματα.
Το βιβλίο ολοκληρώνεται με τις εξελίξεις στον χώρο της συγκεκριμένης προσέγγισης, την αξιολόγηση της πρακτικής της ΓΣΘ και τη χρήση της εποπτείας. Πρόκειται για μια αποτελεσματική προσέγγιση, η οποία εφαρμόζεται ατομικά ή ομαδικά, σε ζεύγη ή σε ομάδες αυτοβοήθειας. Η ΓΣΘ έχει βρεθεί αποτελεσματική σε ένα σύνολο διαταραχών, όπως κατάθλιψη, αγχώδης διαταραχή, κοινωνική φοβία, ειδική φοβία, κρίση πανικού, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, κ.α.
Πηγή: Westbrook, D., Kennerly, H. & Kirk, J. (2012). Εισαγωγή στη γνωσιακή συμπεριφοριστική θεραπεία. Εκδόσεις Πεδίο.
____________________________________________________________
Κουραβάνας Νικόλαος, Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.
Posted by Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc
