Ο Γιλμάζ Γκιουνέι (Yılmaz Güney, 1 Απριλίου 1937 – 9 Σεπτεμβρίου 1984) ήταν Τούρκος ηθοποιός, σεναριογράφος και σκηνοθέτης του κινηματογράφου. Ήταν κουρδικής καταγωγής και έχει καθιερωθεί ως σύμβολο κοινωνικών αγώνων. Το πραγματικό του όνομα ήταν Γιλμάζ Πουτούν.
Γεννήθηκε στις 1 Απριλίου του 1937, στη νοτιοανατολική Τουρκία, κοντά στα Άδανα, στο χωριό Γκιουνέι (= Νότος), το οποίο στη συνέχεια χρησιμοποίησε ως επώνυμό του. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας και οικονομικά στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης. Αρχικά ασχολήθηκε με την λογοτεχνία και την ποίηση και το 1958 στράφηκε στον κινηματογράφο ως ηθοποιός και σεναριογράφος. Το 1961 εξέδωσε ένα βιβλίο που χαρακτηρίστηκε κομμουνιστικό και συνελήφθη και για 18 μήνες παρέμεινε στη φυλακή. Μετά την αποφυλάκισή του συμμετείχε σε 40 περίπου κινηματογραφικές ταινίες. Το 1968 ίδρυσε δική του εταιρεία κινηματογραφικής παραγωγής στην οποία ανέλαβε και τη σκηνοθεσία.
Το 1972 ο Γκιουνέι συνελήφθη και πάλι με την αιτιολογία ότι υποστήριζε επαναστατικές ομάδες με συνέπεια να οδηγηθεί στη φυλακή για δύο χρόνια μετά από χάρη που του απένειμε η νέα κεντροαριστερή κυβέρνηση του Ετσεβίτ. Ακολούθησε το γύρισμα της επόμενης ταινίας του “Ανησυχία” (Endise). Μία εβδομάδα μετά το γύρισμα και με αφορμή ένα καυγά που σημειώθηκε σε κάποιο καφενείο, όπου σκοτώθηκε ένας δικαστής κατηγορήθηκε ο Γκιουνέι ως αίτιος του φόνου, όπου με συνοπτική διαδικασία καταδικάστηκε σε 24 χρόνια φυλάκιση, που αργότερα μειώθηκαν στα 18. Τελικά κατάφερε και δραπέτευσε και φθάνοντας στη Γαλλία ζήτησε πολιτικό άσυλο, όπου και του δόθηκε. Εκεί ολοκλήρωσε το γύρισμα της ταινίας “ο Δρόμος” που είχε ξεκινήσει ο βοηθός του Σερίφ Γκερέν.
Σημαντικότερες ταινίες του είναι “Το κοπάδι” (1978) – τουρκικά “Sürü“, που βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο, “Ο δρόμος” (1982) -τουρκικά “Yol“, που βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ των Κανών, καθώς και “Ο τοίχος” – τουρκ. “Duvar” (1983).
Το 1984 ο Γιλμάζ Γκιουνέι ενώ ετοιμαζόταν να γυρίσει νέα ταινία με ελληνικό θέμα, έχοντας προσβληθεί από τον καρκίνο στομάχου πέθανε στο Παρίσι στις 9 Σεπτεμβρίου του 1984 σε ηλικία 47 ετών.
Φιλμογραφία (ηθοποιός)
Ο Γ. Γκιουνέι συμμετείχε στις ακόλουθες ταινίες κατά φθίνουσα σειρά έτους παραγωγής:
|
|
|
Πηγές
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Larousse Britannica” τομ.18ος, σελ.61.
