Το πρόσωπο μιας επανάστασης
Στις 13 Σεπτεμβρίου 2022 η Μαχσά Αμίνι συνελήφθη από την Αστυνομία Ηθών της Τεχεράνης επειδή δεν φορούσε την κατάλληλη ενδυμασία και πέθανε τρεις μέρες μετά υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες. Ο θάνατος της πυροδότησε μια επανάσταση στη χώρα.
«Γυναίκες, Ζωή, Ελευθερία»
Η εξέγερση ενάντια στο καθεστώς των μουλάδων ξεκινά στις 17 Σεπτεμβρίου. Την ημέρα της κηδείας της Αμίνι στη μικρή πόλη Σάγκες στο δυτικό Κουρδιστάν οι γυναίκες βγάζουν τις μαντίλες τους, τις κουνούν και φωνάζουν «Γυναίκες, Ζωή, Ελευθερία». Το κάλεσμα αυτό έγινε το σύνθημα της νέας ιρανικής επανάστασης. 40 ημέρες μετά τον θάνατο της χιλιάδες έρχονται στο νεκροταφείο.
Εξέγερση κατά των Αγιατολάχ
Ο θάνατος της Αμίνι αποτελεί το προοίμιο ενός ιστορικού κινήματος: Έκτοτε οι διαδηλώσεις κατά της καταπιεστικής κυβέρνησης συγκλονίζουν το Ιράν. Στις διαδηλώσεις δεν συμμετέχουν μόνο γυναίκες, αλλά πολίτες όλων των ηλικιών και όλων των εθνοτήτων και φύλων. Είναι η μεγαλύτερη εξέγερση κατά του καθεστώτος από την ανακήρυξη της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν το 1979.
Χωρίς χιτζάμπ και με πολύ θάρρος
Μία για όλες! Όλο και περισσότερες γυναίκες, όπως εδώ στην κουρδική πόλη Σανάντα, βγαίνουν στους δρόμους χωρίς να φοράνε την υποχρεωτική χιτζάμπ. Όποιος παραβιάζει το νόμο κινδυνεύει με μαστιγώματα και φυλάκιση. Η υπόθεση της Αμίνι αποτελεί ένα απτό παράδειγμα.
Φανερώνοντας τα μαλλιά τους
Οι γυναίκες και τα κορίτσια όμως δεν πτοούνται: οι μαθήτριες έχουν βγάλει τη μαντίλα τους και φωνάζουν «Θάνατος στον δικτάτορα!», εννοώντας τον Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Μαζικές διαμαρτυρίες εκδηλώνονται στα πανεπιστήμια, ενώ σε όλη την χώρα γίνονται απεργίες. Γενική απεργία πραγματοποιείται στο Κουρδιστάν στις αρχές Δεκεμβρίου.
Απαντώντας με βία
Το ιρανικό καθεστώς αντέδρασε με μαζική βία. Τόσο η αστυνομία όσο και η πολιτοφυλακή Basij προσπάθησαν να καταστείλουν τις διαδηλώσεις. Η φωτογραφία δείχνει αστυνομικούς με ρόπαλα να πλησιάζουν ομάδα διαδηλωτών που τράπηκαν σε φυγή. Οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων εκτιμούν ότι περισσότεροι από 400 άνθρωποι σκοτώθηκαν από τις δυνάμεις ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένων δεκάδων παιδιών και νέων.
Όποιος αντιστέκεται, φυλακίζεται!
Σύμφωνα με αναφορές αυτοπτών μαρτύρων, η αστυνομία αλλά και η πολιτοφυλακή ξυλοκοπούν βάναυσα τους διαδηλωτές ενώ αναφέρθηκαν και πυροβολισμοί και μαζικές συλλήψεις. Περίπου 14.000 άτομα λέγεται πως βρίσκονται στη φυλακή επειδή συμμετείχαν στις διαδηλώσεις, όπως αυτές οι γυναίκες που είναι κλειδωμένες σε αστυνομικό βαν στην Τεχεράνη.
Πύρινη λαίλαπα στις φυλακές
Οι φυλακές της Τεχεράνης γεμίζουν με πολιτικούς κρατούμενους. Ειδικά η φυλακή Εβίν αποτελεί σύμβολο καταστολής, όπου οι φυλακισμένοι ζουν σε άθλιες συνθήκες και οι επιζώντες μιλούν για βασανιστήρια. Στα μέσα Οκτωβρίου ξέσπασε φωτιά στο Εβίν και πόσοι κρατούμενοι πέθαναν ή μεταφέρθηκαν αλλού παραμένει ασαφές.
Αναρρίχηση χωρίς μαντίλα
Διάσημα πρόσωπα από τον χώρο της τέχνης, του πολιτισμού και του αθλητισμού συμμετέχουν στις διαμαρτυρίες. Η εθνική ομάδα ποδοσφαίρου αρνείται να τραγουδήσει τον εθνικό ύμνο του Ιράν στο Παγκόσμιο Κύπελλο του Κατάρ. Η αναρριχήτρια Ελνάζ Ρεκάμπι διαγωνίζεται στη Σεούλ χωρίς χιτζάμπ. Ωστόσο η Ρεκάμπι αναγκάζεται τελικά να ζητήσει συγγνώμη.
Δικά μου τα μαλλιά, δική μου η ζωή!
Το κίνημα διαμαρτυρίας λαμβάνει τεράστια υποστήριξη από όλο τον κόσμο. Από το Παρίσι μέχρι το Σαν Φρανσίσκο, χιλιάδες διαδηλώνουν για αλλαγή καθεστώτος στην Τεχεράνη. Στην Κωνσταντινούπολη η Ιρανή εξόριστη, όπως φαίνεται στη φωτογραφία, κόβει τα μαλλιά της ως ένδειξη αλληλεγγύης στις καταπιεσμένες γυναίκες στη χώρα της. Την κίνηση αυτή μιμήθηκαν γυναίκες και άνδρες σε όλο τον κόσμο.
Παγκόσμιο αίσθημα αλληλεγγύης
Ως ένδειξη υποστήριξης η Πύλη του Βρανδεμβούργου στο Βερολίνο φωτίστηκε με τις κουρδικές λέξεις «Γυναίκα, ζωή, ελευθερία» ενώ το αμερικανικό περιοδικό Time ανακηρύσσει τις Ιρανές ως «Ηρωίδες του 2022».
«Όχι στην Ισλαμική Δημοκρατία»
Οι διαδηλώσεις σε όλο τον κόσμο ασκούν μεγάλη πίεση στην κυβέρνηση της Τεχεράνης μέσω και πρόσθετων κυρώσεων. Το ιρανικό Ριάλ έχει υποχωρήσει πάνω από 20% έναντι του ευρώ και του δολαρίου από τον Σεπτέμβριο, ιστορικά χαμηλή η αξία του. Η χώρα ωστόσο βρισκόταν σε οικονομική κρίση προτού ξεκινήσουν οι διαδηλώσεις.
Θάνατος δι΄ απαγχονισμού στους «εχθρούς του Θεού»
Η Τεχεράνη απάντησε στις διαδηλώσεις με ακόμη μεγαλύτερη αυστηρότητα. Προχώρησε σε δύο εκτελέσεις κρατούμενων, του ράπερ Μόχσεν Σεκάρι και του Ματζιντρέζα Ραναβάρντ. Άλλοι 38 κρατούμενοι έχουν καταδικαστεί σε θάνατο για «εχθρότητα κατά του Θεού». Ακόμη και παιδιά μπορούν να εκτελεστούν στο Ιράν.
«Όποιος σπέρνει ανέμους, θερίζει θύελλες»
Με ματωμένα δάκρυα στα μάτια, μια διαδηλώτρια διαμαρτύρεται σε αγώνα του Ιράν κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Οι εκτελέσεις στο Ιράν έχουν προκαλέσει αποτροπιασμό σε παγκόσμιο επίπεδο. Στο μεταξύ οι αντίπαλοι του καθεστώτος λένε: «Όποιος σπέρνει ανέμους, θερίζει θύελλες». Ο θάνατος της Μαχσά Αμίνι δεν ήταν μάταιος.
Πηγή: www.dw.com
