Η «Ελένη» του Ευριπίδη επιστρέφει στο Θέατρο Δάσους 

Μετά την ενθουσιώδη ανταπόκριση του κοινού στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, στην Κύπρο αλλά και σε όλη την περιοδεία, η «Ελένη» του Ευριπίδη, η καλοκαιρινή παραγωγή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδας, σε μετάφραση Παντελή Μπουκάλα και σκηνοθεσία Βασίλη Παπαβασιλείου, επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη για μια τελευταία παράσταση, την Πέμπτη 22 Σεπτεμβρίου στο Θέατρο Δάσους.

Πρόκειται για μία πολύχρωμη γιορτή Ειρήνης και ταυτόχρονα ένα γοητευτικό παιχνίδι αντίθεσης ανάμεσα στο «φαίνεσθαι» και στο «είναι», που καταδεικνύει με συγκίνηση και χιούμορ τη ματαιότητα του πολέμου, αφού τόσο για τους νικητές όσο και για τους νικημένους οι συνέπειές του διαχρονικά είναι εξίσου ολέθριες.

Η «Ελένη» του ΚΘΒΕ με την Έμιλυ Κολιανδρή στο ομώνυμο ρόλο και έναν 25μελή θίασο εξαιρετικών ηθοποιών, με ένα Χορό γεμάτο ενέργεια και ζωντάνια σε κεντρικό

ρόλο, είναι μία παράσταση συνόλου που ισορροπεί ανάμεσα στο λυρισμό και την ιλαρή διάθεση η οποία διατρέχει το έργο καθοδηγούμενη από την ευθύβολη αλλά και υπαινικτική οπτική του σκηνοθέτη και των συντελεστών της.

«Είναι ευτυχής συγκυρία και νιώθω συγκινημένος που βρήκα ως «προίκα» τη συγκεκριμένη παράσταση. Το ρεπερτόριο μας έχει συγκεκριμένο όραμα και στόχο και η «Ελένη» αποτελεί μέρος της σημειολογικής μας πρότασης», τονίζει ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του ΚΘΒΕ Αστέρης Πελτέκης.

*Θα υπάρχουν υπέρτιτλοι στα αγγλικά

Ταυτότητα παράστασης

Γραμμένο λίγο μετά τη συντριπτική ήττα των Αθηναίων στη Σικελική Εκστρατεία, το έργο Ελένη του Ευριπίδη διακρίνεται τόσο για τον αντιπολεμικό χαρακτήρα του όσο και για την ανάδειξη αρετών όπως η δύναμη του όρκου και η ευφυΐα, που προσωποποιούνται στη μορφή της κεντρικής ηρωίδας. Αντλώντας όχι από την ομηρική εκδοχή του μύθου, αλλά από αυτήν που δημιούργησε ο λυρικός ποιητής Στησίχορος, ο Ευριπίδης παρουσιάζει τον Τρωικό Πόλεμο σαν μια σφαγή χάριν ενός «ειδώλου» και όχι μιας πραγματικής γυναίκας. Αυτή η σχεδόν καταχρηστικά θεωρούμενη «τραγωδία», καθώς διακρίνεται για τα κωμικά στοιχεία της, παρουσιάζεται από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, σε σκηνοθεσία Βασίλη Παπαβασιλείου.

Σκηνοθετικό Σημείωμα

«Ο 5ος αιώνας π.Χ. οσονούπω τελειώνει. Τελειώνει ο «χρυσούς αιών» του «κλεινού άστεως». Η Αθήνα ολοκληρώνει μια διαδρομή που την οδήγησε από τους ιδρυτικούς θριάμβους στον Μαραθώνα και τη Σαλαμίνα εναντίον των Περσών και την ακτινοβολία της εποχής του Περικλή στον Πελοποννησιακό πόλεμο, τον φονικό λοιμό και την καταστροφή στην Σικελία, προϊόν της γοητείας του Αλκιβιάδη.

Αυτές οι τρεις περίοδοι αντιστοιχούν στις ισάριθμες μορφές των μεγάλων τραγικών ποιητών. Αισχύλος, Σοφοκλής, Ευρυπίδης. Αν ο πρώτος συμμετέχει και εμπνέεται από την πρώτη περίοδο, που εκτείνεται από την αίγλη των θριάμβων ως την εδραίωση του δημοκρατικού καθεστώτος ως πολιτειακής μορφής , ο δεύτερος συμπλέει με τον βηματισμό του Περικλή και τα ένδοξα έργα της εποχής του. Και ο τρίτος; Ο Ευριπίδης; Αυτός είναι μάρτυρας και συνομιλητής ενός καιρού που βιώνει τη σχετικοποίηση όλων των αξιών. Αν θέλετε είναι ο τραγικός εταίρος της σοφιστικής επανάστασης.

Γράφει την «Ελένη», μια αντιτραγική τραγωδία, μια κωμικοτραγωδία αν προτιμάτε, την επαύριο της πανωλεθρίας στη Σικελία. Δεν είναι τυχαίο ότι λίγα χρόνια πριν ο Σικελός σοφιστής Γοργίας έχει αφήσει άναυδο το αθηναϊκό κοινό με το κείμενό του «Ελένης εγκώμιον». Είναι ο τρίτος και φαρμακερός μετά τον Στησίχορο και τον Ηρόδοτο, που τεκμηριώνει με τον τρόπο του, ότι οι Έλληνες, η ένωσή τους δηλαδή, γεννήθηκε από το είδωλο μιας γυναίκας· ότι οι Έλληνες ενώθηκαν χάρη «σ’ ένα πουκάμισο αδειανό» που λέει ο σύγχρονός μας ποιητής , σε «μιαν Ελένη».

«Στην Τροία δεν πήγα εγώ, μόνο το όνομά μου», λέει η Ελένη. Όλοι οι πόλεμοι χρειάζονται τον εξωραϊσμό ενός προσχήματος για να πυροδοτηθούν. Είτε το επίδικο αντικείμενο λέγεται Τροία, είτε Σικελία, η κατακτητική μηχανή χρειάζεται πάντα «ένα πουκάμισο αδειανό», «μιαν Ελένη» για να πάρει μπρος, ένα όνομα που βαφτίζεται κίνητρο. Τα αποτελέσματα είναι αναπόφευκτα κωμικοτραγικά.

Ελένη, λοιπόν. Άλλη μία. Μετά τη μία και μοναδική που μας χαρίζει ο Όμηρος. Για να’ ρθουν μετά οι άλλες, των προαναφερθέντων ποιητών, ιστορικών και ρητόρων αλλά και μεταγενέστερων όπως π.χ ο Ισοκράτης, ο Ρονσάρ, ο Γκαίτε, ο Όφενμπαχ, ο Ζιροντού, ο Ρίτσος και άλλοι, και άλλοι, ων ουκ έστιν αριθμός. Και έπεται συνέχεια.»

Έγραψαν για την παράσταση:

Ευφυής έμπνευση«Τη δική του πρόταση, ολοκληρωμένη, εξαιρετικά δομημένη και σκηνικά αποτυπωμένη – υλοποιημένη, καταθέτει με την «Ελένη» του Ευριπίδη ο Βασίλης Παπαβασιλείου. Αυτός ο ευφυής σκηνοθέτης επιλέγει να κινηθεί στην κόψη της πρόκλησης και του ρίσκου και να μη φοβηθεί την αναμέτρηση με την υπερβολή. Όταν όμως ξέρεις πώς να μετατρέψεις την έμπνευση σε άποψη, το αποτέλεσμα δεν μπορεί παρά να είναι απολαυστικό. Αυτό είναι λοιπόν η «Ελένη» από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος….»

Μυρτώ Λοβέρδου, ΤΑ ΝΕΑ

Η ζωή ως δώρο «μέγα καλό και πρώτο»

«.. Σαν θείο δώρο, σαν λύτρωση τις καυτές ημέρες του καλοκαιριού αλλά και σαν αποσυμπιεστής μετά τον δύσκολο χειμώνα του εγκλεισμού, ήρθε από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος η ευριπίδεια «Ελένη», μία από τις πολυπληθείς αναγνώσεις της μυθικής προσωπικότητας που μας άφησαν ποιητές, ιστορικοί ρήτορες μετά τη μία και μοναδική του Ομήρου – πηγή έμπνευσης για τους μεταγενέστερους…

Ως σκηνοθέτης που έχει εντρυφήσει όσο λίγοι στην «Ελένη», ισορροπώντας ανάμεσα στο τραγικό και στο κωμικό, ενορχήστρωσε μια καλοδουλεμένη παράσταση χωρίς να γλιστρήσει στο μελό. Συνέβαλε τα μέγιστα σε αυτό η μετάφραση από τον έμπειρο φιλόλογο Παντελή Μπουκάλα (στην πρώτη τους συνεργασία) που φώτισε τη διαχρονικότητα του έργου μέσω του λόγου σε ένα κεντημένο κείμενο, σκωπτικό, ιδανικό γι’ αυτήν την κωμικοτραγωδία….»

Γιώτα Μυρτσιώτη, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Στο Φτερό / Φως ιλαρόν
«..Ο Βασίλης Παπαβασιλείου ακροάστηκε πολύ σωστά το έργο και με όργανο την υπέροχη, πεντακάθαρη -διαμάντι!- μετάφραση του Παντελή Μπουκάλα, έστησε μία παράσταση εύφορη….Η Έμιλυ Κολιανδρή, όμορφη, φωνή θαυμάσια, κίνηση άψογη, τάλαντο διαπιστωμένο από την αρχή που ξεκίνησε την πορεία της στο θέατρο, μέγεθος, με ευρεία γκάμα, με απολαυστική δεξιοτεχνία στην κωμωδία, δίνει μία Ελένη σπαρταριστή…Μία ιλαρή παράσταση. Με ζυγισμένη αίσθηση του μέτρου. Γέλασα με την ψυχή μου, μετά από πολύ καιρό, στο θέατρο. Όχι με ευκολίες αλλά μέσα από ένα λεπτό χιούμορ. Δείτε την παράσταση! Το ΚΘΒΕ θα πρέπει να την κρατήσει στο ρεπερτόριό του..»
Γιώργος Σαρηγιάννης, TΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΟΥΔΟΥΝΙ

Η εξίσωση του ποιητή
«..Ελένη ίσον καθολική ομορφιά, ίσον αρετή, είναι η εξίσωση του ποιητή. Αποτελεί πρόκληση για τον σύγχρονο σκηνοθέτη να εξισορροπήσει το κωμικό με το τραγικό λύνοντας τη δύσκολη εξίσωση, και αυτό το κατορθώνει με τρόπο θαυμαστό, μαγικό σχεδόν, ο Βασίλης Παπαβασιλείου στην παράστασή «Ελένη»… Μια πολύχρωμη, πολυδιάστατη, ευρηματική, απαστράπτουσα παράσταση με ζωντανή μουσική (Άγγελος Τριανταφύλλου – σύνθεση), τραγούδι, χορό και εικαστικά, στην ωραία μετάφραση του Παντελή Μπουκάλα, με την έξοχη χορογραφία του Δημήτρη Σωτηρίου, με εκπληκτικά σημαίνοντα κοστούμια και παίζοντα σκηνικά (Άγγελος Μέντης) και με μια σειρά ρόλους δουλεμένους στην εντέλεια, «στην κόψη του ξυραφιού» μεταξύ σοβαρού και αστείου…»
Λέανδρος Πολενάκης, Η ΑΥΓΗ

Αυτή η «Ελένη» του ΚΘΒΕ θα συζητηθεί πολύ φέτος το καλοκαίρι Είδαμε την παράσταση στο Θέατρο Δάσους και εξηγούμε γιατί μας άρεσε τόσο πολύ και γιατί αξίζει να την δείτε κι εσείς…
«…Ανεβαίνοντας στο Θέατρο Δάσους το βράδυ της Παρασκευής για να δούμε την «Ελένη» του Ευριπίδη νιώθαμε την ανάγκη, μαζί με τους υπόλοιπους χίλιους και πλέον θεατές, να ξαναθυμηθούμε ένα ένα τα στάδια αυτού του υπέροχου τελετουργικού που λέγεται θέατρο. Τελικά, μετά από έναν δύσκολο χρόνο εγκλεισμού, απραξίας, φόβου και έλλειψης προοπτικής, αυτό που είδαμε από το ΚΘΒΕ άξιζε τον κόπο.. και μας άρεσε τόσο που, προσωπικά, θα την ξαναδώ οπωσδήποτε και τον Σεπτέμβριο στον ίδιο χώρο….»

Άκης Σακισλόγλου, parallaximag.gr

«…Η θετικώς πάντως κείμενη εμπειρία, και ειδοποιός διαφορά, ξεκινάει αναμφίβολα από την αριστοτεχνική μετάφραση του Παντελή Μπουκάλα. Με ρέοντα αναλυτικότερα λόγο, και ευθύβολες παρεμβάσεις στα χορικά, ο μεταφραστής Παντελής Μπουκάλας απέδωσε το ύφος και το νόημα του ευριπίδειου λόγου, με μεστότητα, αλλά και διαχρονικές πινελιές, οι οποίες συνδέουν το παρελθόν με το παρόν σε μια ιλαρή, γκροτέσκα και ακρως πετυχημένη σύζευξη…

H Έμιλυ Κολιανδρή με αρωγό της την πολύ καλή της άρθρωση, την άριστη φυσική της κατάσταση και το ταλέντο της που ξεχειλίζει ξεδιπλώνει επί σκηνής με αξιοθαύμαστη φυσικότητα τον κομβικό ρόλο της Ελένης…

…Το έργο όπως το καθοδηγεί ο πολύ σημαντικός διανοούμενος του θεάτρου μας, Bασίλης Παπαβασιλείου είναι ένα αποτέλεσμα χάρμα ιδέσθαι, αντάξιο των προσδοκιών των θεατών. Ο ευφυής σκηνοθέτης μας χαρίτωσε με μια παράσταση με συνοχή γραμμής και συνέπεια ύφους, με μεγάλες αρετές, η οποία δείχνει προς τα πού πρέπει να κινηθεί η σύγχρονη σκηνική έρευνα για το αρχαίο δράμα…»

Ευθύμιος Ιωαννίδης, thessculture.gr

«..Ο σημαντικός σκηνοθέτης Βασίλης Παπαβασιλείου στήνει την παράσταση, άλλοτε σε συνθήκη καμπαρέ κι άλλοτε σε συνθήκη λαϊκού πανηγυριού. Άλλωστε, τα Λαϊκά Ελληνικά πανηγύρια με τα ήθη και τα έθιμά τους, με τους μύθους, την ιστορία τους, το γιορταστικό τους τυπικό, στεφανώνονται από μεγαλοπρέπεια. Το ύφος, η γραμμή της παράστασης έχει εννοιολογική σημασία και στιγματίζει μια σύγχρονη αντίληψη ιλαροτραγωδίας. Στόχος της σκηνοθεσίας, να περάσουν αντιπολεμικά μηνύματα στο κοινό δια μέσου κωμικών καταστάσεων, λαμπερών εικόνων και χαρίεσσας ατμόσφαιρας. Τον πέτυχαν, πιστεύω…»

Παύλος Λεμοντζής, Fractal.gr

Ελένη: ομορφιά αιτία πολέμου και ποίησης

«…Ευφρόσυνη και γιορτινή διάθεση στην πρεμιέρα της παράστασης του ΚΘΒΕ «Ελένη», του ποιητή Ευριπίδη… Η επιλογή των προσώπων, απόλυτα ταιριαστή με το ύφος του σχεδίου της παράστασης, ανέδειξε τον λόγο του ποιητή και παρέδωσε προς ανάγνωση και θέαση ένα θεατρικό έργο στοχασμού και αισθητικής τέρψης, ρυθμού και μέτρου. Οι ηθοποιοί της παράστασης κέντησαν τους ρόλους τους και ανέδειξαν πολλές πτυχές των προσωπείων της τραγωδίας με υποκριτική δεινότητα, σε ένα αποτέλεσμα αρμονικής συμφωνίας…»

Αγγέλα Μάντζιου, Cityportal.gr

«…Ο Βασίλης Παπαβασιλείου, με την παράστασή του αυτή έρχεται να επιβεβαιώσει με τον πιο εύσχημο τρόπο την ιδιότητα του Δασκάλου. Η εύστοχη σκηνική ανάγνωσή του πάνω σε αυτό το «δράμα σκοπιμότητας» όπως έχει χαρακτηριστεί του Ευριπίδη, οφείλεται κατά την γνώμη μου αποκλειστικά και μόνο στην δυνατότητα που έχει να επικοινωνεί με δηκτικό σύγχρονο τρόπο με το περιεχόμενο και την ουσία του δράματος. Και σε κάτι άλλο, που το κατέχει και το γνωρίζει πολύ καλά: να τα πραγματώνει στη σκηνή όλα οικεία και γνώριμα αλλά καθόλου απλουστευμένα και ισοπεδωτικά. Με λίγα λόγια, είδαμε την παράσταση του φετινού καλοκαιριού, η οποία δυστυχώς δεν κατάφερε να βρεθεί στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, λόγω των πυρκαγιών..»

Κώστας Β. Ζήσης, Eretikos.gr

«…Μια ιδιαίτερη παράσταση, μια «άλλη Ελένη» είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν οι θεατές, σε σκηνοθεσία Βασίλη Παπαβασιλείου. Ο σκοπός της παράστασης επιτεύχθηκε: τονίστηκε η ματαιότητα του πολέμου, το άδοξο των πολεμικών επιχειρήσεων και των συνεπειών τους, αφού δεν υπάρχουν νικητές και νικημένοι, αλλά όλοι πληρώνουν το τίμημα. Ο αντιπολεμικός χαρακτήρας και αυτής της εκδοχής της «Ελένης» είναι ορατός. Και από την άποψη αυτή το κοινό απόλαυσε μια τραγικωμωδία ή κωμικοτραγωδία, ένιωσε τη μαγεία του θεάτρου και συνειδητοποίησε τη σπουδαιότητα του έργου του Ευριπίδη…»

Ευαγγελία Ράπτου, eptanews.gr

«…Η Eλένη του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος είναι μια από τις καλύτερες παραστάσεις των τελευταίων ετών. Αποτελεί δέ υπόδειγμα για διδασκαλία σε πανεπιστημιακές και δραματικές σχολές, καθώς αποδεικνύει τη σημασία της καλής θεατρικής σκηνοθεσίας. Ο Βασίλης Παπαβασιλείου έστησε μια παράσταση απολαυστική, με αναφορές στο άμεσο παρελθόν του ελληνισμού, καταφέρνοντας να συντονίσει και να αναδείξει ό,τι καλύτερο διέθετε ο κάθε ηθοποιός. Σαν εξαιρετικός μαέστρος, δημιούργησε μια απόλυτα καλοκουρδισμένη παράσταση, όπου ο καθένας συνέβαλε στο γενικό σύνολο….»
Τόνια Τσαμούρη, Τέχνες plus

«…Η Ελένη του Βασίλη Παπαβασιλείου, αν και διαφοροποιείται με την αυτονομία της από το πρωτότυπο κείμενο, καταφέρνει να αιχμαλωτίσει και να αποδώσει το θέμα του πρωτότυπου και να μείνει πιστή στο κείμενο χάρη στην εξαιρετική μετάφραση του Παντελή Μπουκάλα. Πέτυχε μια αδιάλειπτη μετάβαση από το πρωτότυπο στο σύγχρονο, διατηρώντας το μήνυμα του έργου: Προσπάθησε όταν μάχεσαι, να μάχεσαι για τον σωστό λόγο. Κι ακόμη καλύτερα φρόντισε να διασφαλίσει ότι συντρέχει στ΄ αλήθεια λόγος να πολεμήσεις. Η Ελένη της Τροίας μπορεί να είναι μια οπτασία, η παράσταση όμως του Βασίλη Παπαβασιλείου έχει υπόσταση, και τη θεμελιώδη πραγματικότητα του αρχαίου μύθου. Μια παράσταση που θα συζητιέται για καιρό..»
Ζωή Σκότη, CatisArt

«Ελένη» του Ευριπίδη

Συντελεστές: Μετάφραση: Παντελής Μπουκάλας, Σκηνοθεσία: Βασίλης Παπαβασιλείου, Συνεργάτης σκηνοθέτης-Δραματουργία: Νικολέτα Φιλόσογλου, Σκηνικά- Κοστούμια: Άγγελος Μέντης, Μουσική: Άγγελος Τριανταφύλλου,

Χορογραφία: Δημήτρης Σωτηρίου, Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος, Ενορχήστρωση – Μουσική διδασκαλία: Γιώργος Δούσος, Moυσική διδασκαλία: Χρύσα Τουμανίδου, Βοηθός σκηνοθέτη: Άννα- Μαρία Ιακώβου, Βοηθός σκηνογράφου -ενδυματολόγου: Έλλη Ναλμπάντη, Βοηθός χορογράφου: Σοφία Παπανικάνδρου, Οργάνωση παραγωγής: Αθανασία Ανδρώνη

Παίζουν: Έμιλυ Κολιανδρή (Ελένη), Θέμης Πάνου (Μενέλαος), Αγορίτσα Οικονόμου (Θεονόη), Γιώργος Καύκας (Θεοκλύμενος), Έφη Σταμούλη (Γερόντισσα), Δημήτρης Κολοβός (Αγγελιοφόρος Α’), Άγγελος Μπούρας (Αγγελιοφόρος Β’), Δημήτρης Μορφακίδης (Τεύκρος), Χρήστος Μαστρογιαννίδης (Θεράπων), Νικόλας Μαραγκόπουλος, Ορέστης Παλιαδέλης (Διόσκουροι)

Χορός: Νεφέλη Ανθοπούλου, Σταυρούλα Αραμπατζόγλου, Λουκία Βασιλείου, Μομώ Βλάχου, Ελένη Γιαννούση, Ηλέκτρα Γωνιάδου, Νατάσα Δαλιάκα, Χρύσα Ζαφειριάδου, Σοφία Καλεμκερίδου, Αίγλη Κατσίκη, Άννα Κυριακίδου, Κατερίνα Πλεξίδα, Μαριάννα Πουρέγκα, Φωτεινή Τιμοθέου, Χρύσα Τουμανίδου

Μουσικοί επί σκηνής: Γιώργος Δούσος (φλάουτο, κλαρίνο, σαξόφωνο, καβάλ), Δάνης Κουμαρτζής (κοντραμπάσο), Θωμάς Κωστούλας (κρουστά), Παύλος Μέτσιος (τρομπέτα, ηλεκτρική κιθάρα), Χάρης Παπαθανασίου (βιολί), Μανώλης Σταματιάδης (πιάνο, ακορντεόν).

Διάρκεια παράστασης: 110 λεπτά

Τιμολογιακή πολιτική για την παράσταση «Ελένη» – Θέατρο Δάσους

Τιμή προπώλησης μέσω ηλεκτρονικής αγοράς και ταμεία : 13€
Κανονικό εισιτήριο : 16 €
Φοιτητικό/ Άνω των 65 / Ομαδικό(10 άτομα) / Δάσκαλοι & Καθηγητές: 10 €
Άνεργοι: Δωρεάν (20 θέσεις) κατόπιν τιμή εισιτηρίου : 10€
ΑΜΕΑ & Συνοδοί ΑΜΕΑ: 8 €

Προπώληση Εισιτηρίων: viva.gr | 11876 | WIND | PUBLIC | MEDIA MARKT |

Πληροφορίες – κρατήσεις στο Τ. 2315 200 200 και στα εκδοτήρια του ΚΘΒΕ.

Ωράριο λειτουργίας:

*Οι σκηνές του ΚΘΒΕ λειτουργούν σύμφωνα με τις ισχύουσες υγειονομικές διατάξεις.