Η επανάσταση του 1821 δεν ήταν λάθος, ήταν ανολοκλήρωτη

Αντιρρήσεις στις σκέψεις των Χ. Γιανναρά και Γ. Κοντογιώργη

by Times Newsroom

Η μάχη του Γκιαούρη και του Χασάν, Ευγένιος Ντελακρουά, 1826

  • ΣΠΥΡΟΣ ΚΟΥΤΡΟΥΛΗΣ

Από όσα κατά καιρούς έχει γράψει ο Χ. Γιανναράς, ο ισχυρισμός του ότι η ελληνική επανάσταση ήταν λάθος, γιατί δημιούργησε εθνικό κράτος είναι αυτός που περισσότερο απ’ οποιονδήποτε άλλο δεν με βρίσκει σύμφωνο. Ως ιδεολογικά υπεύθυνο για την εξέλιξη αυτή θεωρεί τον Α. Κοραή. Μετά όμως την ήττα της επανάστασης στη Μολδοβλαχία και την αδυναμία της να ξεσπάσει στην Κωνσταντινούπολη, εκ των πραγμάτων περιορίστηκε στην περιοχή που αποτέλεσε αρχικά το ελληνικό κράτος. Ποιοι πραγματικά μπορούν να υποστηρίξουν ότι ήταν προτιμότερη η τουρκοκρατία; Μπορούσαν οι Φαναριώτες, οι «δουλοπρίγκιπες» να κληρονομήσουν την Οθωμανική Αυτοκρατορία; Η επανάσταση των Νεοτούρκων έδειξε ότι η τελευταία οδηγούνταν σ’ ένα εθνικώς καθαρό κράτος, που δεν θα είχαν λόγο ύπαρξης τα άλλα έθνη. Αν δεν υπήρχε το ελληνικό κράτος, ο μικρασιατικός ελληνισμός θα είχε υποστεί μια μεγαλύτερη σε μέγεθος γενοκτονία από αυτή που υπέστησαν οι Αρμένιοι.

Στο έξοχο τελευταίο τεύχος των Τετραδίων, ο Γ. Κοντογιώργης γράφει ότι η «Επανάσταση του 1821 στοιχειοθετούσε τη συντριπτική ήττα του Ελληνισμού», ενώ «η Μικρασιατική Καταστροφή αποτελεί προέκταση και ολοκλήρωση της συντριπτικής ήττας των Ελλήνων στην Επανάσταση» (σελ. 191). Επίσης αναφέρεται στη δυνατότητα «ο Ελληνικός Κόσμος να οικειοποιηθεί την Οθωμανική Αυτοκρατορία» (σελ. 194). Θα συμπληρώσει ότι η «διακήρυξη της Μεγάλης Ιδέας υπηρέτησε αποκλειστικά εσωτερικούς πολιτικούς σκοπούς και συγκεκριμένα την πολιτική νομιμοποίηση μιας άρχουσας τάξης η οποία σε καμία περίπτωση δεν πίστεψε ή μάλλον δεν θέλησε να υπηρετήσει την εθνική ολοκλήρωση» (σελ.196), ενώ το τέλος της δημοκρατίας «δεν τοποθετείται στον 4ο αιώνα π.Χ. αλλά στο τέλος της Τουρκοκρατίας» (σελ. 192).

Επιγραμματικά έχουμε να πούμε ξεκινώντας από το τελευταίο:

α. Η δημοκρατία δεν τέλειωσε με το τέλος της Τουρκοκρατίας, γιατί δεν υπήρχε δημοκρατία. Ο κοινοτισμός είχε δημοκρατικά χαρακτηριστικά, σε περιοχές όπως τα Αμπελάκια, τις Σπέτσες και τα Ψαρά, αλλά αλλού καθαρώς ολιγαρχικά και σε κάθε περίπτωση ο υπόδουλος ελληνισμός είχε τα δικαιώματα που είχε ο ραγιάς, ο δούλος.

β. Η ελληνική επανάσταση ήταν η πρώτη νίκη του ελληνισμού με την οποία ξεκίνησε η διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Συνεχίστηκε και μετά την αναγνώριση της ελληνικής ανεξαρτησίας στην Κρήτη, στη Μακεδονία, μέχρι το 1922.

γ. Η Μεγάλη Ιδέα διακηρύχτηκε για πρώτη φορά από τον Καποδίστρια και στη συνέχεια από τον Κωλέττη, αλλά αποτελούσε το όραμα και τον πόθο του ελληνισμού να ενωθεί σ’ ένα κράτος, όπως έλεγε ο Ι. Δραγούμης, να ενωθούν Ελλαδίτες και Τουρκομερίτες.

δ. Ποτέ δεν υπήρξε καμία πιθανότητα ο ελληνισμός να οικειοποιηθεί και να κληρονομήσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Οι «δουλοπρίγκιπες», οι Φαναριώτες, εξαγόραζαν όπως και οι πατριάρχες τ’ αξιώματα τους από τον σουλτάνο και οποιαδήποτε στιγμή μπορούσαν ν’ αποκεφαλιστούν. Στο τελευταίο στάδιο, με τους Νεότουρκους, οι Έλληνες ή θα εξοντώνονταν ή θ’ απελαύνονταν.

Πηγή: https://ardin-rixi.gr/archives/248882

Σχετικά Άρθρα

Leave a Comment

Αυτή η ιστοσελίδα χρησιμοποιεί cookies για να βελτιώσει την εμπειρία σας. Συνεχίζοντας την περιήγησή σας, δίνετε την συγκατάθεσή σας για την χρήση των cookies. Aποδοχή