«Ερωτόκριτος και Αρετούσα», έργο του Θεόφιλου
- ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΚΑΡΑΤΑΡΑΚΗΣ*
Ο Ερωτόκριτος είναι αναμφισβήτητα το κορυφαίο έργο της Κρητικής Αναγέννησης που αγαπήθηκε και τραγουδήθηκε όχι μόνο από τους Κρητικούς, αλλά ενέπνευσε και τους μεγάλους μας ποιητές. Αρχικά υποτιμήθηκε από τον Αδαμάντιο Κοραή και αργότερα η φιλολογική έρευνα περιορίστηκε στην αναζήτηση των προτύπων που ενέπνευσαν τον Βιτσέντζο Κορνάρο, στο χρόνο γραφής και στην ταυτότητα του ποιητή.
Σημαντική ήταν η συμβολή του Στέφανου Ξανθουδίδη, του Νίκου Παναγιωτάκη και ιδιαίτερα του Στυλιανού Αλεξίου που επιχείρησε και την καλύτερη κριτική έκδοση του έργου και με τις μελέτες του φώτισε αρκετά προβλήματα που υπήρχαν.
Καταλυτική όμως σημασία για την αναγνώριση, την κατανόηση και την ποιητική αξία του έργου έχει η συμβολή του Καθηγητή Νεοελληνικής Φιλολογίας Στέφανου Κακλαμάνη. Μέχρι σήμερα, πέρα από την διδασκαλία του έργου έχει οργανώσει δύο συνέδρια για την ποιητική του Ερωτοκρίτου και εκδόθηκαν δυο πολύτιμοι τόμοι με εργασίες ερευνητών.
Ο πρώτος από την Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη και ο δεύτερος από το κέντρο ερευνών και μελετών του Κρητικού Πολιτισμού του Δήμου Σητείας.
Επίσης, από το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης κυκλοφόρησαν τρεις τόμοι με τίτλο «Η Κρητική Ποίηση στα χρόνια της Αναγέννησης (14ος-17ος αιώνας)», όπου ο κ. Κακλαμάνης μας δίδει μια πλήρη εικόνα της Κρητικής Αναγέννησης με ανθολογία όλων των έργων και φυσικά του Ερωτόκριτου.
Η Σητεία γενέτειρα του Βιτσέντζου Κορνάρου τίμησε και εξακολουθεί να τιμά τον ποιητή. Παραμένει πάντα ένας ευλογημένος τόπος. Τόπος ποιητικός με πλούσια μουσική και ποιητική παράδοση. Χάρη σε άξιους ανθρώπους που ανέδειξαν και τον ρόλο της τοπικής αυτοδιοίκησης, όπως ο αγαπημένος φίλος Νίκος Πετράκης, που ήταν πρωτοπόρος, όταν θεμελιώθηκε ο θεσμός.
Σήμερα φιλοπάτριδες Σητειακοί, όπως ο Γιώργος Γαλανάκης και ο Αντώνης Ανηψιτάκης έχουν ιδρύσει τη «Στέγη Βιτσέντζου Κορνάρου» και κάθε χρόνο οργανώνουν πολλές εκδηλώσεις για το έργο του ποιητή. Έτσι και φέτος από τις 22 έως τις 24 Ιουλίου θα γίνει ένα επιστημονικό συνέδριο με κεντρικό θέμα την ποιητική του Ερωτοκρίτου.
Το θέμα είναι φυσικά ανεξάντλητο και κάθε νέα προσέγγιση μας βοηθά να απολαύσουμε και να χαρούμε το μεγάλο αυτό έργο της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Προσωπικά θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό, γιατί από παιδί είχα μάθει αρκετούς στίχους και δίδαξα πολλά χρόνια το έργο στο σχολείο χωρίς, ομολογώ, να είμαι σε θέση ακόμα να κατανοήσω γιατί με γοητεύει.
Η ποιητική αυτή ερωτική μυθιστορία αναδεικνύει αιώνιες αξίες που μας βοηθούν να δούμε σημάδια της ξεφάντωσης στις δύσκολες ώρες και να χαρούμε το γλυκύ βορρά που φυσά από τσ’ αγκάλες τ’ ουρανού. Η νίκη του έρωτα είναι πάντα η μόνη απάντηση στο θάνατο και η ποίηση του Κορνάρου μας βοηθά να δούμε την ομορφιά που δεν είναι μόνο αισθητική, αλλά και ηθική αξία.
*Ο Ζαχαρίας Καραταράκης είναι φιλόλογος
