Σχεδόν τίποτα δεν καθίσταται παρωχημένο τόσο γρήγορα όσο η ψηφιακή τεχνολογία. Έτσι, ακόμη και ένα πληκτρολόγιο τηλεφώνου Nokia μπορεί να προκαλεί σήμερα νοσταλγία. Η έκθεση “#DeutschlandDigital” στο Ιστορικό Μουσείο στη Βόννη μοιάζει με αναδρομή στο μακρινό παρελθόν – αν και τα περισσότερα εκθέματα είναι το πολύ της περασμένης δεκαετίας.
Με πάνω από από 400 αντικείμενα, φωτογραφίες και διαδραστικούς σταθμούς πολυμέσων, το Ιστορικό Μουσείο ρίχνει φως στις βαθιές επιπτώσεις της ψηφιοποίησης. Μεταξύ των παλαιότερων εκθεμάτων είναι ένα αντίγραφο του «πρώτου υπολογιστή στον κόσμο», ο οποίος καταστράφηκε στον πόλεμο και είχε κατασκευαστεί από τον μηχανικό και εφευρέτη Κόνραντ Τσούζε το 1941, και το πρωτότυπο χειρόγραφο για μια υπολογιστική μηχανή του 1701, με το οποίο ο Γκότφριντ Βίλχελμ Λάιμπνιτς εξηγούσε το δυαδικό αριθμητικό του σύστημα, τη θεωρητική βάση για τη μεταγενέστερη ψηφιοποίηση.
Και το κινητό της Μέρκελ
To Commodore PET, βάρους σχεδόν 20 κιλών, το οποίο παρουσιάστηκε στην Έκθεση του Ανοβέρου το 1978, δεν θα μπορούσε επίσης να λείπει, όπως και ο Super Mario, ο ήρωας της σειράς βιντεοπαιχνιδιών της Nintendo. Οι επισκέπτες μπορούν να θαυμάσουν την πρώτη ψηφιακή συσκευή για ανέπαφες δωρεές στην εκκλησία και να δουν την κούκλα του σεξ “Harmony”, η οποία μπορεί να προγραμματιστεί από τον χρήστη σύμφωνα με τις προσωπικές του προτιμήσεις.
Το κινητό τηλέφωνο, το οποίο χρησιμοποιούσε η Άνγκελα Μέρκελ ως αρχηγός της αντιπολίτευσης του CDU μέχρι το 2005, εκτίθεται και αυτό σαν θησαυρός. Ήδη τότε η Μέρκελ είχε πέσει θύμα παρακολούθησης από τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες. «Ένα από τα πιο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της καγκελαρίας της Άνγκελα Μέρκελ ήταν η επικοινωνία μέσω SMS», λέει ο διευθυντής του μουσείου Χάραλντ Μπίερμαν. «Επρόκειτο για ένα σημαντικό εργαλείο διακυβέρνησης, κάτι που δεν συνέβαινε με τον Γκέρχαρντ Σρέντερ πριν, ενώ επί Χέλμουτ Κολ δεν υπήρχε ακόμη ως δυνατότητα. Για τον Όλαφ Σολτς δεν έχει βγει κάτι σχετικό ακόμη, οπότε θα πρέπει να περιμένουμε και να δούμε».
Η ανάπτυξη δεν ανακόπτεται
Οι κάπως μεγαλύτεροι επισκέπτες μπορούν να συνειδητοποιήσουν ότι η επιστημονική φαντασία έχει γίνει πραγματικότητα κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Οι φίλοι της σειράς κινουμένων σχεδίων “Captain Future”, η οποία προβαλλόταν στο δεύτερο κανάλι της γερμανικής τηλεόρασης ZDF από το 1980, θα θυμούνται τον «ιπτάμενο εγκέφαλο» του από καιρό ξεχασμένου καθηγητή Σάιμον Ράιτ, ο οποίος πέταξε στο διάστημα μέσα σε ειδικό δοχείο. Ο αστροναύτης της ESA Αλεξάντερ Γκέρστ είχε στην πραγματικότητα κάτι παρόμοιο μαζί του στις διαστημικές του αποστολές: τον βοηθό αστροναύτη “Cimon”, βασισμένο στην τεχνητή νοημοσύνη. Δεν ήταν τόσο έξυπνος όσο ο Σάιμον Ράιτ, αλλά ήταν σε θέση να βοηθήσει τους αστροναύτες με μετρήσεις και να τους πει κι ένα τραγουδάκι. Ένα πολύ συνηθισμένο παράδειγμα τεχνητής νοημοσύνης, που εκτίθεται επίσης στο μουσείο, είναι και ένα συνηθισμένο ρομπότ-ηλεκτρική σκούπα.
Ωστόσο, η έκθεση μας υπενθυμίζει επίσης ότι οι απαρχές της ψηφιοποίησης συνοδεύτηκαν από μεγάλο σκεπτικισμό, ειδικά στη Γερμανία. Το 1979, η Συνομοσπονδία Γερμανικών Συνδικάτων διένειμε μια αφίσα που απεικόνιζε έναν μικροεπεξεργαστή μεταξύ δύο γυναικείων δακτύλων υπό τον τίτλο «Μικρές αιτίες – Μεγάλες συνέπειες», υποστηρίζοντας πως «έτσι μοιάζει ένας δολοφόνος εργασίας». Έλεγε ακόμη πως “μιλάμε ευφημιστικά για τεχνική πρόοδο, αλλά στην πράξη αυτό σημαίνει την κατάργηση χιλιάδων θέσεων εργασίας”. Εκ των υστέρων είναι μάλλον συγκινητικό ότι εκείνη την εποχή οι άνθρωποι πίστευαν ακόμη πως, εάν κάποιος το θέλει, θα μπορούσε να σταματήσει την ανάπτυξη.
Κρίστοφ Ντρίσεν, dpa
Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς
Πηγή: Deutsche Welle
