Ιωάννης Αμός Κομένιος (1592 – 1670) Τσέχος φιλόσοφος, παιδαγωγός και θεολόγος

Ο Κομένιος θεωρείται πατέρας της σύγχρονης εκπαίδευσης. Ήταν από τους πρώτους υπέρμαχους της παγκόσμιας παιδείας, μια ιδέα την οποία ανέφερε στο έργο του Didactica Magna (Μεγάλη Διδακτική).

by Times Newsroom

Ο Ιωάννης Αμός Κομένιος (Jan Amos Komenský‎, γερμανικά: Johann Amos Comenius‎, εκλατινισμένα: Ioannes Amos Comenius, 28 Μαρτίου 1592 – 15 Νοεμβρίου 1670) ήταν Τσέχος φιλόσοφος, παιδαγωγός και θεολόγος. Ο Κομένιος θεωρείται πατέρας της σύγχρονης εκπαίδευσης. Ήταν από τους πρώτους υπέρμαχους της παγκόσμιας παιδείας, μια ιδέα την οποία ανέφερε στο έργο του Didactica Magna (Μεγάλη Διδακτική). Εισήγαγε τα εικονογραφημένα συγγράμματα, γραμμένα στην τοπική γλώσσα και όχι στα λατινικά, εφάρμοσε αποδοτικές διδακτικές μεθόδους ακολουθώντας τη φυσική ανάπτυξη από τα απλά σε πιο σύνθετα θέματα, υποστήριξε τη δια βίου μάθηση και ανέπτυξε τη λογική σκέψη σε σχέση με τη στείρα απομνημόνευση και παρουσίασε και υποστήριξε την εκπαίδευση των φτωχών παιδιών, αλλά και βοήθησε την πρόσβαση των γυναικών στη μόρφωση. Ήταν ο τελευταίος επίσκοπος της Ένωσης του Μπρέτρεν και αργότερα θρησκευτικός πρόσφυγας. Πέρα από το βασίλειο της Βοημίας, έζησε στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, τη Σουηδία, την Πολωνο-Λιθουανική Κοινοπολιτεία, την Τρανσυλβανία, την Αγγλία, την Ουγγαρία και την Ολλανδία.

Via Lucis’, 1668

Ο Ιωάννης Αμός Κόμενιος προέρχεται από το Μαργραβιάτο της Μοραβίας στο βασίλειο της Βοημίας. Πιθανόν γεννήθηκε στις πόλεις Ουχέρσκι Μπροντ (όπως αναφέρει η ταφόπλακά του στο Νάαρντεν), στο Νίβνιτσε ή στη Κόμνα, οι οποίες βρίσκονται όλες στην περιοχή Οχέρσκε Χράντιστε στη σημερινή Τσεχία. Ο Ιωάννης Κομένιος ήταν το νεότερο από τα παιδιά και μόνος γιος του Μάρτιν Κομένσκι και της Άννα Τσμέλοβα. Το επίθετο Κομένσκι το πήρε ο παππούς του όταν έφυγε από τη Κόμνα για να ζήσει στο Ουχέρσκι Μπροντ.[26] Μετά το θάνατο των γονιών του το 1604, έζησε στη θεία του στο Στράβνιτσε.

Εξαιτίας της κακής οικονομικής του κατάστασης, η επίσημη εκπαίδευσή του άρχισε σε μεγάλη ηλικία. Σε ηλικία 16 ετών εισήχθη στο λατινικό σχολείο του Πρέροβ. Συνέχισε την εκπαίδευσή του στην ακαδημία Χέρμπορν (1611-13) και στο πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης (1613-1614). Η ακαδημία Χέρμπορν είχε την αρχή ότι κάθε θεωρία πρέπει να είναι λειτουργική στη πρακτική χρήση, και γι’αυτό διδακτική. Με την πρόοδο των σπουδών του, γνώρισε τις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις το Ρατίτσιου και με την αναφορά αυτών των από τα πανεπιστήμια της Ιένα και του Γκίσεν. Το βιβλίο το Κομένιους Janua linguarum reserata του έδωσε φήμη και αναγνώριση. Όμως, αυτός και η Ένωση ήταν στόχοι της Αντιμεταρρύθμισης και αναγκάστηκε να εξοριστεί όταν άρχισε η δίωξη των προτεσταντών στη Βοημία, παρά την φήμη του σε όλη την Ευρώπη. Ο Κομένιος έγινε ρέκτορας στο σε σχολείο στο Πρέροβ. Το 1616 έγινε υπουργός του Μοραβικού Μπρέτρεν και το 1620 έγινε πάστορας στο Φούλνεκ. Εξαιτίας των θρησκευτικών πολέμων, έχασε όλη την περιουσία και τα έγγραφά του το 1621 και έξι χρόνια αργότερα εξορίστηκε.

Ο Κομένιους βρήκε άσυλο στο Λέσνο της Πολωνίας, όπου ήταν διευθυντής ενός γυμνασίου και τέθηκε επικεφαλής των Βοημικών και Μοραβικών εκκλησιών. Το 1638, ο Κομένιος μετά από πρόσκληση της κυβέρνησης της Σουηδίας για να αναδιοργανώσει τα σχολεία της χώρας. Το 1641 δέχθηκε την πρόσκληση του Αγγλικού Κοινοβουλίου να λάβει μέρος σε επιτροπή για να αναδιαμόρφωση του συστήματος δημόσιας εκπαίδευσης, όμως η πολιτική κατάσταση στην Αγγλία δεν επέτρεψε την ολοκλήρωση του έργου, και έτσι ο Κομένιος επέστρεψε το 1642 στη Σουηδία, και αργότερα τον ίδιο χρόνο μετακόμισε στο Έλμπλαγκ, Πολωνία. Το 1648 πήγε στην Αγγλία και το 1650 προσκλήθηκε στη Τρανσυλβανία, όπου παρέμεινε εκεί μέχρι το 1654 ως καθηγητής στο πρώτο ουγγρικό προτεσταντικό κολέγιο. Μετά επέστρεψε στο Λέσνο. Το 1655, κατά τη διάρκεια των βορείων πολέμων, υποστήριξε τους προτεστάντες Σουηδούς, και γι’αυτό το λόγο οι Πολωνοί έκαψαν το σπίτι και τα χειρόγραφά του. Ο Κομένιος κατέφυγε στο Άμστερνταμ, όπου και πέθανε το 1670.

Σχετικά Άρθρα

Leave a Comment

Αυτή η ιστοσελίδα χρησιμοποιεί cookies για να βελτιώσει την εμπειρία σας. Συνεχίζοντας την περιήγησή σας, δίνετε την συγκατάθεσή σας για την χρήση των cookies. Aποδοχή