Τον Μάρτιο του 1309 ο Ροβέρτος Μπρους συγκάλεσε το πρώτο Κοινοβούλιο στον Άγιο Ανδρέα και από τον Αύγουστο είχε υπό τον έλεγχο του ολόκληρη την Σκωτία βόρεια του ποταμού Τάι. Την επόμενη χρονιά η εκκλησία της Σκωτίας τον αναγνώρισε βασιλιά, η υποστήριξη που του παρείχε η εκκλησία παρά τον αφορισμό του ήταν μεγάλο πολιτικό γεγονός. Στην 1 Οκτωβρίου 1310 ο Μπρους έγραψε στον Εδουάρδο Β΄ ζητώντας ανεπιτυχώς ειρήνη ανάμεσα στην Σκωτία και την Αγγλία. Τα επόμενα τρία χρόνια το ένα Αγγλικό κάστρο μετά το άλλο έπεσαν στα χέρια των Σκωτσέζων : το Λινλιθγκόου (1310), το Νταμπάρτον (1311) και το Περθ τον Ιανουάριο του 1312. Ο Μπρους συνέχισε τις επιδρομές στην βόρεια Αγγλία, στρατοπέδευσε στο Ράμσεϊ στην Νήσο του Μαν, πολιόρκησε το κάστρο του Ράσεν στο Κάσλταουν και το κατέλαβε στις 21 Ιουνίου 1312 στερώντας από τους Άγγλους το σημαντικότερο οχυρό τους. Τα οχτώ χρόνια συνεχούς πολέμου με τους Άγγλους στα οποία απέφυγε να τους αντιμετωπίσει στο έδαφος έχουν κατατάξει τον Ροβέρτο Μπρους σαν τον κορυφαίο στρατιωτικό ηγέτη ανταρτοπολέμου στην ιστορία.
Ανδριάντας του Ροβέρτου Μπρους στο πεδίο της μάχης του Μπάνοκμπερν
Από το 1034 ο Ροβέρτος Α΄ κυρίευσε τα περισσότερα κάστρα στην Σκωτία που ανήκαν στους Άγγλους και ξεκίνησε επιδρομές στην βόρεια Αγγλία μέχρι το Καρλάιλ. Ο Εδουάρδος Β΄ σχεδίασε μεγάλη εκστρατεία με την υποστήριξη του δούκα του Λάνκαστερ, των βαρόνων και έναν μεγάλο στρατό 15000 – 20000 ανδρών. Την άνοιξη του 1314 ο Εδουάρδος Μπρους κυρίευσε το κάστρο του Στέρλινγκ ένα στρατηγικό οχυρό στην Σκωτία, ο κυβερνήτης του Φίλιππος του Μάουμπραι συμφώνησε να συνθηκολογήσει αν δεν δεχτεί ενισχύσεις μέχρι τις 24 Ιουνίου 1314. Τον Μάρτιο ο Τζέιμς Ντάγκλας κυρίευσε το Ρόξμπουρζ και ο Ράντολφ το κάστρο του Εδιμβούργου ενώ τον Μάιο ο Μπρους ξεκίνησε ξανά επιδρομές στην Αγγλία και υπέταξε την νήσο του Μαν. Ο Εδουάρδος Β΄ όταν έμαθε τα νέα για την πολιορκία του κάστρου του Στέρλινγκ στα τέλη Μαΐου αποφάσισε να στείλει στρατό βόρεια για να ενισχύσει το κάστρο. Ο Ροβέρτος Α΄ με έναν στρατό 5500 – 6500 ανδρών κυρίως τοξότες αποφάσισε να εμποδίσει τις δυνάμεις του Άγγλου βασιλιά να φτάσουν στο Στέρλινγκ. Η μάχη ξεκίνησε στις 23 Ιουνίου και ο Αγγλικός στρατός προσπάθησε να πιέσει κατά μήκος του δρόμου για τα οροπέδια του Μπάννοκ Μπουρν που βρίσκονταν γύρω από έλη. Οι αψιμαχίες ξεκίνησαν ανάμεσα στις δυο πλευρές με πρώτη σοβαρή απώλεια τον θάνατο του Ερρίκου του Μπόχυν που ο Ροβέρτος σκότωσε σε προσωπική μονομαχία. Ο Εδουάρδος Β΄ την επόμενη μέρα προχώρησε για να αντιμετωπίσει το κύριο σώμα του Σκωτσέζικου στρατού στα δάση του Νιου Πάρκ. Οι Άγγλοι δεν περίμεναν από τους Σκωτσέζους να δώσουν εκεί μάχη και κρατούσαν τις δυνάμεις τους στην πορεία με τους τοξότες που χτυπούσαν τον εχθρό περισσότερο στο πίσω μέρος παρά στο μέτωπο. Το Αγγλικό ιππικό δεν μπόρεσε να πολεμήσει σε περιορισμένο έδαφος και χτυπήθηκε σκληρά από τους τοξότες των Σκωτσέζων στην μάχη του Μπάνοκμπερν. Οι Άγγλοι συνετρίβησαν και οι αρχηγοί τους έχασαν τον έλεγχο.
Ανδριάντας του Ροβέρτου Μπρους στο κάστρο του Εδιμβούργου
