Η ρωσική κυριαρχία στην Μαύρη Θάλασσα έμοιαζε αναμφισβήτητη μέχρι χθες. Η απώλεια του ρωσικού καταδρομικού Moskva, που βυθίστηκε χθες το βράδυ, αποτελεί σοβαρό επιχειρησιακό πρόβλημα για τους Ρώσους στον πόλεμο στην Ουκρανία. Αλλά, πάνω απ’ όλα, αποτελεί κολοσσιαία συμβολική απώλεια.
Η ναυαρχίδα του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας, η οποία ναυπηγήθηκε την δεκαετία του ’80, βυθίστηκε μέσα σε λίγες ώρες παρασύροντας μαζί της στον βυθό μέρος της υπερηφάνειας των ενόπλων δυνάμεων του Βλαντίμιρ Πούτιν, που δοκιμάζονται σκληρά από την έναρξη της επίθεσης κατά της Ουκρανίας στις 24 Φεβρουαρίου.
Σύμφωνα με την Μόσχα, το καταδρομικό επλήγη από πυρκαγιά που προκάλεσε την ανατίναξη των πυρομαχικών. Σύμφωνα με το Κίεβο, δέχθηκε επίθεση με πυραύλους. Και στις δύο περιπτώσεις, «είναι μία απώλεια ισχυρής συμβολικής αξίας», σύμφωνα με τον απόστρατο ναύαρχο Πασκάλ Οσέρ, γενικό διευθυντή του Institut méditerranéen des hautes études stratégiques (FMES).
Ενα πολεμικό πλοίο σαν το Moskva έχει την δυνατότητα να συνεχίσει την μάχη και έπειτα από ένα ή περισσότερα πλήγματα και ξέρει να διαχειρίζεται μία πυρκαγιά, τον εφιάλτη των πολεμικών πλοίων. «Πρόκειται για ένα πλοίο 12.000 τόνων, που βυθίστηκε σε 12 ώρες (…). Αυτό δεν προβλέπεται», προσθέτει.
Το μήκους 186 μέτρων ρωσικό καταδρομικό ήταν οπλισμένο με 16 αντιπλοϊκούς πυραύλους Bazalt/Voulkan, με πυραύλους Fort, την ναυτική εκδοχή των πυραύλων S-300 μεγάλου βεληνεκούς, και με πυραύλους μικρού βεληνεκούς Ossa. Διέθετε επίσης εκτοξευτές ρουκετών, κανόνια και τορπίλες.
Αεροπορική κάλυψη
Το πλήρωμά του αποτελείτο από μέχρι και 680 άνδρες, σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Αμυνας. «Διασφάλιζε την αεροπορική κάλυψη των άλλων πολεμικών πλοίων κατά την διάρκεια των επιχειρήσεων και ειδικότερα κατά την διάρκεια του βομβαρδισμού των ακτών και των αποβατικών ελιγμών», δήλωσε ο εκπρόσωπος της τοπικής στρατιωτικής διοίκησης της Οδησσού Σεργκέι Μπρατσούκ στο Telegram.
Το επιχειρησιακό κενό είναι σημαντικό μεν, διαχειρίσιμο δε από την Μόσχα, σύμφωνα με δυτικές πηγές.
Προστάτευε μία περιοχή διαμέτρου 150 χιλιομέτρων γύρω του, εξηγεί ο Νικ Μπράουν, ειδικός του βρετανικού ινστιτούτου Janes. «Με το κλείσιμο από την Τουρκία των Στενών του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων για τα ρωσικά πλοία, θα είναι δύσκολο για την Ρωσία να αντικαταστήσει αυτές τις ικανότητες αντιαεροπορικής άμυνας».
Ομως, «ο υπόλοιπος στόλος της Μαύρης Θάλασσας παραμένει ισχυρή δύναμη», προσθέτει ο Νικ Μπράουν αναφέροντας τις σύγχρονες φρεγάτες κλάσης Admiral Grigorovitch, που είναι εξοπλισμένες με συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας περισσότερο σύγχρονα από του καταδρομικού Moskva, αν και μικρότερου βεληνεκούς, και πυραύλους χερσαίας επίθεσης Kalibr. «Ο ρωσικός στόλος δεν ετέθη εκτός μάχης».
Ωστόσο, η Μόσχα δέχθηκε ένα ισχυρό ράπισμα. Αφού υπαναχώρησε, αντίθετα με τις προσδοκίες, στην κατάληψη του ελέγχου του ουκρανικού εναερίου χώρου, αφού επέδειξε σημαντικές τακτικές και στρατηγικές αδυναμίες κατά τις πρώτες εβδομάδες των χερσαίων επιθέσεων κατά της Ουκρανίας, τώρα το πολεμικό της ναυτικό εισπράττει ένα σοβαρό πλήγμα.
«Διαπιστώνουμε και στην θάλασσα τα ίδια σφάλματα που διαπράττουν οι Ρώσοι στην στεριά», δηλώνει υψηλόβαθμος γάλλος στρατιωτικός.
Ο χαμός του Moskva «αναδεικνύει τις αδυναμίες του ρωσικού πολεμικού ναυτικού»
«Η απώλεια του πολεμικού πλοίου καθαυτή δεν θα αποτελέσει τεχνικά πισωγύρισμα για την Μόσχα, διότι η εμπλοκή του ρωσικού πολεμικού ναυτικού στον πόλεμο είναι περιορισμένη», λέει η Μάια Οταρασβίλι του Foreign Policy Research Institute (FPRI) της Ουάσινγκτον. Ομως η Μόσχα θα χρειασθεί να αντιμετωπίσει την απώλεια, αν σχεδιάζει «να χρησιμοποιήσει περισσότερο το πολεμικό ναυτικό στον πόλεμο».
Διότι, αν το Moskva επλήγη από πυραύλους Neptune σε συνδυασμό με την χρήση ενός drone για λόγους στοχοθέτησης ή αντιπερισπασμού, όπως δηλώνουν οι ουκρανικές δυνάμεις, τίθεται το ερώτημα του εξοπλισμού των ρωσικών πολεμικών πλοίων.
«Μήπως η Ουκρανία διαθέτει ικανότητες ναυτικής άμυνας που η Μόσχα δεν έχει αξιολογήσει;», αναρωτιέται η Μάια Οταρασβίλι, τονίζοντας ότι η κυβέρνηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι ζητούσε επίμονα αντιπλοϊκούς πυραύλους. «Τι είδους αντιπλοϊκών πυραύλων διαθέτει η Ουκρανία; Τι ζημιές θα μπορούσαν να προκαλέσουν στο ρωσικό πολεμικό ναυτικό;».
Οι λεπτομέρειες της επίθεσης που υπέστη το ρωσικό καταδρομικό δεν θα γίνουν γνωστές άμεσα. Η παρατήρηση του κύτους θα ήταν σημαντική, αλλά αυτό βρίσκεται πλέον στον βυθό της Μαύρης Θάλασσας.
Μένει η εικόνα ενός πολεμικού πλοίου συμβόλου, που έλαβε μέρος στην ρωσική εισβολή στην Γεωργία το 2008, στην Συρία το 2015-2016, με ένα πλήρωμα που είχε την φήμη του πεπειραμένου, που έκρινε ότι ήταν αναγκαίο να εγκαταλείψει το πλοίο που δεν μπορούσε να σώσει.
«Ηταν η ναυαρχίδα, πιθανότατα σε αυτό επέβαινε το επιτελείο διοίκησης του στόλου που έχει αναπτυχθεί στην περιοχή», λέει ο Πασκάλ Οσέρ. Θα πρέπει να ορίσουν άλλο πολεμικό πλοίο που θα αναλάβει την ευθύνη του συντονισμού.
«Είναι μια μικρή θάλασσα, όλα βρίσκονται στο βεληνεκές των αντιπλοϊκών πυραύλων. Ο εντοπισμός και η ταυτοποίηση είναι πολύ απλά», προσθέτει ο απόστρατος ναύαρχος. Ο χαμός του Moskva «αναδεικνύει τις αδυναμίες του ρωσικού πολεμικού ναυτικού».
