Ο λέων του Πειραιώς

Το άγαλμα αποτελεί όντως κόσμημα για το λιμάνι του Πειραιά του, ούτως ή άλλως, φτωχού σε μνημεία, συγκριτικά με την ένδοξη ιστορία του και την σημασία του από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα

by ΗΛΙΑΣ ΛΙΑΜΗΣ
  • ΗΛΙΑΣ ΛΙΑΜΗΣ

Το λιμάνι του Πειραιά δέχεται κάθε χρόνο περί τα 20 εκατομμύρια επισκέπτες. Όλα δείχνουν πως φέτος ο αριθμός αυτός θα ξεπεραστεί. Χωρίς υπερβολή, πρόκειται για την μεγάλη πύλη της πατρίδας μας. Καθώς μάλιστα φέτος είναι η πρώτη χρονιά μετά τον περιορισμό των μετακινήσεων εξαιτίας του κορονοϊού, οι κάτοικοι του Πειραιά αντίκρισαν φέτος τα περισσότερα κρουαζιερόπλοια, πολλά εκ των οποίων συναγωνίζονται σε ύψος τις παράκτιες πολυκατοικίες. 

Φρουρός αλλά και σύμβολο του φημισμένου σε όλο τον κόσμο λιμανιού του Πειραιά στέκει στην είσοδο του το περίφημο άγαλμα του λιονταριού. Το άγαλμα αυτό αποτελεί αντικείμενο έρευνας χιλιάδων επισκεπτών της ιστοσελίδας του Δήμου, οι οποίοι αναζητούν πληροφορίες για την προέλευση του.

Η αλήθεια είναι πως ανάλογες πληροφορίες δεν είναι πολλές. Γνωρίζουμε καταρχάς και από άλλες περιπτώσεις τον συμβολισμό του λέοντος. Πρόκειται για σύμβολο δυνάμεως, επιβολής αλλά και ηρωισμού, γνωστό από τα πανάρχαια ακόμα χρόνια, όταν αγάλματα λεόντων χρησιμοποιήθηκαν στην τέχνη, διακόσμησαν μνημεία και δημόσιους χώρους, τέθηκαν σε μνημεία που θύμιζαν ένδοξες μάχες όπως εκείνη της θυσίας των Ιερολοχιτών στη μάχη της  Χαιρώνειας το 338 π.Χ., τοποθετήθηκαν σε χώρους υποδοχής ξένων (λιμάνια ή πύλες αρχαίων πόλεων) προκειμένου να εντυπωσιάσουν αλλά και να προϊδεάσουν τον επισκέπτη για την ισχύ και το κύρος του τόπου. Αυτό φαίνεται πως συνέβη και στην περίπτωση του Πειραιά.

Δεν υπάρχουν ασφαλείς πληροφορίες για την αρχική τοποθέτηση του αγάλματος. Ήταν εκεί που βρίσκεται σήμερα ή στο βάθος του μυχού του κόλπου που σχηματίζεται για το λιμάνι; Άγνωστο! Δεν γνωρίζουμε επίσης με ασφάλεια ούτε τον χρόνο της ανεγέρσεώς του. Άλλοι υποστήριξαν ότι είναι δημιούργημα της κλασικής εποχής (5ος αιώνας π.Χ.) ή, κατ΄ άλλους, μεταγενέστερο (11ος έως 15ος αιώνας μ.Χ.). Δεν υπάρχουν μαρτυρίες ούτε για τον σκοπό για τον οποίον στήθηκε. Άλλοι υποστήριξαν ότι στήθηκε ως επιτύμβιο μνημείο μετά τις νίκες των Ελλήνων εναντίον των Περσών στον Μαραθώνα το 490 π.Χ. και στη Σαλαμίνα το 480 π.Χ., ενώ άλλοι περιηγητές υποστηρίζουν πως χρησιμοποιήθηκε ως κρήνη, αφού από το στόμα του Λέοντος με έναν σωλήνα έτρεχε νερό για τους διαβάτες. Στη ράχη του Λέοντος φαίνονται χαραγμένα γράμματα τα οποία όμως δεν κατάφεραν να δώσουν πληροφορίες λόγω της φοράς τους από την πολυκαιρία.

Το 1668, μετά την αποτυχημένη εκστρατεία του Μοροζίνι για την απελευθέρωση των Αθηνών, το άγαλμα μεταφέρθηκε με άλλους τρεις λέοντες στη Βενετία. Θα επρόκειτο για μία από τις πολλές αρπαγές-κλοπές ελληνικών μνημείων, μόνο που στην περίπτωση αυτή το πράγμα είναι πιο σοβαρό: ο λέων του Πειραιώς αποτελεί το μόνο και μεγαλύτερο μνημείο του που σώζεται έως σήμερα.

Στην δεκαετία του ΄80 άρχισαν οι συστηματικές προσπάθειες διαπραγματεύσεων με τις αρχές της Βενετίας προκειμένου ο λέοντας του Πειραιώς να επιστραφεί στην πατρίδα του. Το 1995 ολοκληρώθηκε η συγκέντρωση ποσού 16 εκατομμυρίων δραχμών με τα οποία κατασκευάστηκε ακριβές αντίγραφο του λέοντος με σκοπό να προσφερθεί στο δήμο της Βενετίας και το αυθεντικό άγαλμα να επιστραφεί.

Προς το παρόν, το αντίγραφό του είναι τοποθετημένο σε ειδικά διαμορφωμένη πλατεία στην είσοδο του λιμένος του Πειραιά και δικαιολογεί το όνομα του (Πόρτο Λεόνε» η «Πόρτο Δράκο» λόγω του επιβλητικού του αναστήματος που από παλιά το παρομοίαζαν με δράκο.

Το άγαλμα αποτελεί όντως κόσμημα για το λιμάνι του Πειραιά του, ούτως ή άλλως, φτωχού σε μνημεία, συγκριτικά με την ένδοξη ιστορία του και την σημασία του από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα. Θυμίζει όμως και μία πικρή πραγματικότητα: εκείνη της διαρκούς λεηλασίας ελληνικών θησαυρών που η διεθνής ηθική και οι στοιχειώδεις κανόνες εντιμότητας δεν φάνηκαν ικανά να αποκαταστήσουν την πασιφανή ατιμία της αρπαγής.

Πηγή: Πεμπτουσία

Σχετικά Άρθρα

Leave a Comment

Αυτή η ιστοσελίδα χρησιμοποιεί cookies για να βελτιώσει την εμπειρία σας. Συνεχίζοντας την περιήγησή σας, δίνετε την συγκατάθεσή σας για την χρήση των cookies. Aποδοχή