- Κώστας Κουρτίδης
Η διαίρεση της Υεμένης αποτελεί μια πιθανή εξέλιξη, αναμενόμενη από πολλούς αναλυτές. Καθώς ο πόλεμος στην Υεμένη φθίνει, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν ξεκινήσει ένα σχέδιο για τη διάσπασή της.
Τα πολιτικά κόμματα και οι δημόσιοι οργανισμοί της Νότιας Υεμένης υιοθέτησαν έναν εθνικό οδικό χάρτη για την ίδρυση ενός ανεξάρτητου ομοσπονδιακού κράτους.
Σημειώνεται ότι η υπογραφή του εγγράφου έγινε με τη συμμετοχή 330 εκπροσώπων των κομμάτων της Νότιας Υεμένης, κινημάτων, συνδικάτων, οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, εθνικών και πνευματικών ηγετών.
Έτσι, προβλέπεται η αποκατάσταση του κράτους της Λαϊκής Δημοκρατίας της Υεμένης, που υπήρχε στο έδαφος των επαρχιών της νότιας Υεμένης, λόγω του γεγονότος ότι το πρόβλημα των λαών του νότου είναι εδαφικό και δημογραφικό ζήτημα που προέκυψε ως αποτέλεσμα «της κατάρρευσης του σχεδίου ενότητας της Υεμένης και της κατοχής του νότου από τη Δημοκρατία της Υεμένης». «Το νότιο κράτος θα οικοδομηθεί ως ένα ομοσπονδιακό δημοκρατικό αστικό αραβικό και μουσουλμανικό κράτος με κυριαρχία», αναφέρει ο οδικός χάρτης.
Εάν προχωρήσει η διπλωματική προσέγγιση μεταξύ του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας, τότε στην Υεμένη, οι φιλοϊρανοί Χούτι μπορούν να επιχειρήσουν τον έλεγχο στη Νότια Υεμένη, όπως πραγματικά ήθελαν πριν, απειλώντας τους αυτονομιστές που καταστρέφουν την Υεμένη.
Σε περίπτωση ασταθούς ισορροπίας μεταξύ Ιράν και Σαουδικής Αραβίας, θα υπάρχει μία Υεμένη υπό τον έλεγχο των Χούτι, καθώς και η Νότια Υεμένη υπό τον έλεγχο των Εμιράτων. Επιπλέον, πιθανότατα θα υπάρχει ένα άλλο κομμάτι της ανατολικής Υεμένης υπό τον έλεγχο των οπαδών του Χάντι και των Σαουδαράβων. Όλα αυτά, φυσικά, περιέχουν τη δυνατότητα για έναν νέο πόλεμο στα ίχνη του παλιού.
Φυσικά, υπάρχει και η επιλογή να καθοριστεί το status quo στο επίπεδο των συμφωνιών του Ιράν με τους Σαουδάραβες ως μέρος ευρύτερων συμφωνιών για τη διαίρεση των σφαιρών επιρροής στην περιοχή (Υεμένη, Ιράκ, Συρία, Λίβανος).
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, από την άλλη πλευρά, είχαν τρεις διακριτούς στόχους στην Υεμένη, καθένας από τους οποίους εντάχθηκε στην ευρύτερη περιφερειακή στρατηγική τους: Πρώτον, ήθελαν να είναι αξιόπιστος σύμμαχος και συνεργάτης. Αυτό συνέβη προφανώς με τη Σαουδική Αραβία, η οποία ζήτησε τη στρατιωτική τους βοήθεια για την καταπολέμηση των Χούτι. Αλλά τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα βοήθησαν επίσης τις Ηνωμένες Πολιτείες στο έδαφος στην Υεμένη, καταπολεμώντας την Αλ Κάιντα και το Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και το Λεβάντε. Δεύτερον, τα ΗΑΕ ήθελαν να αποδυναμώσουν τους Αδελφούς Μουσουλμάνους σε όλη τη Μέση Ανατολή, που στην Υεμένη σηματοδοτούσε το Κόμμα Ισλάχ. Τρίτον, ως μέρος της στρατηγικής τους να παρουσιαστεί ως εμπορικός και logistics κόμβος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν δώσει προτεραιότητα σε στρατηγικές ακτογραμμές και θαλάσσιες γραμμές επικοινωνίας σε όλη την περιοχή. Η Υεμένη, φυσικά, βρίσκεται στη γωνία της Αραβικής Χερσονήσου και βρίσκεται κατά μήκος των βασικών θαλάσσιων οδών της Ερυθράς Θάλασσας.
Οι στρατηγικοί στόχοι Σαουδικής Αραβίας και ΗΑΕ παραμένουν διαφορετικοί. Το Άμπου Ντάμπι προσπαθεί να διατηρήσει επιρροή στην παράκτια περιοχή γύρω από το Άντεν και σε πολλά νησιά της Υεμένης που αποκτήθηκαν χάρη στους Νότιους αυτονομιστές. Το Ριάντ, αντίθετα, εστιάζει κυρίως στην ασφάλεια των συνόρων, στην ενεργό συμμετοχή στην πολιτική διαδικασία καθώς και στην ενεργό οικονομική επέκταση σε άλλες επαρχίες της Υεμένης.
Κατά συνέπεια, ενώ η Σαουδική Αραβία εστιάζει στην επαρχία αλ-Μαχράχ στα σύνορα με το Ομάν για να διευκολύνει την πρόσβασή της στον Ινδικό Ωκεανό, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν καταλάβει νησιά της Υεμένης, με το πιο σημαντικό να είναι το νησί Σοκότρα, στο οποίο έχει δημιουργηθεί στρατιωτική βάση. Αυτή η επιλογή δεν είναι τυχαία, καθώς αυτή η τοποθεσία βρίσκεται σε σταυροδρόμι μεταξύ του Κόλπου του Άντεν και του στενού Μπαμπ-αλ-Μαντέμπ, βασικές περιοχές που θα μπορούσαν να μετατραπούν σε ισχυρό οικονομικό κόμβο των ΗΑΕ.
Ο Κόλπος του Άντεν βρίσκεται μεταξύ της Αραβικής Θάλασσας στα ανατολικά και του Τζιμπουτί στα δυτικά. Χωρίζει την Υεμένη στο νότο από τη Σομαλία, τη Σομαλιλάνδη και το νησί Σοκότρα, το οποίο χωρίζεται από τη Σομαλία με το κανάλι Γκουαρνταφούι. Επιπλέον, στα βορειοδυτικά, η Υεμένη συνδέεται με την Ερυθρά Θάλασσα μέσω του στενού Μπαμπ αλ Μαντέμπ. Από αυτή την άποψη, ο Κόλπος του Άντεν είναι μια πύλη προς το περσικό πετρέλαιο, αποτελώντας μία από τις πιο σημαντικές θαλάσσιες περιοχές που συνδέει τη Διώρυγα του Σουέζ με την Αραβική Θάλασσα. Επιπλέον, βρίσκεται κοντά σε μια άλλη σημαντική περιοχή, το Κέρας της Αφρικής, που προσφέρει στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αλλά και στη Σαουδική Αραβία, μια σημαντική δυνατότητα διαφοροποίησης της οικονομίας τους. Παραθαλάσσια κράτη όπως το Τζιμπουτί, η Ερυθραία, η Σομαλία και η Σομαλιλάνδη διαθέτουν λιμάνια που δημιουργούν ένα ισχυρό προγεφύρωμα για το Άμπου Ντάμπι και το Ριάντ σε διάφορους τομείς, όπως τα ακίνητα, οι υποδομές και οι κατασκευές, αλλά και η παραγωγή τροφίμων και η γεωργία.
Είναι προφανές ότι στον εμφύλιο πόλεμο που διέλυσε την Υεμένη εδώ και χρόνια έχει προστεθεί μια άλλη πιο διαβρωτική σύγκρουση, μια σύγκρουση που διεξήχθη από δύο μεγάλους πρωταγωνιστές και συμμάχους, τη Σαουδική Αραβία και τα Εμιράτα. Αυτοί οι δύο παράγοντες διαχωρίζουν ενεργά τη χώρα σε διάφορες ζώνες επιρροής και δεν ανησυχούν αισθητά για τη διαιώνιση της χαοτικής κατάστασης εντός της. Η χώρα θεωρείται ως πολύ σημαντική λόγω της γεωγραφικής της θέσης, η οποία την καθιστά εύκολο στόχο για τους επεκτατικούς στόχους των ισχυρότερων γειτόνων της. Στην περίπτωση της Υεμένης, φαίνεται επομένως, ότι η γεωγραφία έχει πραγματικά σημασία και μπορεί να καθορίζει σε γενικές γραμμές το τι είναι εφικτό και τι δεν είναι!
Πηγή: https://www.geoeurope.org/2023/05/15/pros-mia-diairesi-tis-yemenis/
Τo geoeurope είναι ένας ιστότοπος που δημιουργήθηκε από επιστήμονες και ειδικούς που έχουν ασχοληθεί με τη γεωπολιτική της Ευρώπης και έχουν διαπιστώσει συγκεκριμένα κενά στη ροή των πληροφοριών που διαμορφώνουν τις γεωπολιτικές συζητήσεις στην ήπειρό μας.
