Η καλύβα του μπαρμπα-Θωμά, (πρωτότυπος τίτλος στα αγγλικά: Uncle Tom’s Cabin or, Life Among the Lowly) είναι βιβλίο της Αμερικανίδας συγγραφέως Χάριετ Μπίτσερ Στόου (Harriet Beecher Stowe). Εκδόθηκε το 1852 και είχε σημαντικό αντίκτυπο στην συμπεριφορά απέναντι στους Αφροαμερικανούς και τη δουλεία στις ΗΠΑ. Ειδικά στην τελευταία περίπτωση το μυθιστόρημα αυτό ενέτεινε τη διαμάχη μεταξύ Αμερικανικού Βορρά και Νότου, η οποία οδήγησε στον Αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο.
Η Καλύβα του Μπαρμπα-Θωμά ήταν το πιο δημοφιλές σε πωλήσεις μυθιστόρημα του 19ου αιώνα (και το δεύτερο πιο δημοφιλές βιβλίο εκείνου του αιώνα μετά τη Βίβλο) και θεωρείται πως συνδαύλισε το αποσχιστικό κίνημα της δεκαετίας του 1850. Τον πρώτο χρόνο της κυκλοφορίας του πουλήθηκαν 300.000 αντίτυπα μόνο στις ΗΠΑ. Ο αντίκτυπος του βιβλίου ήταν τόσο μεγάλος, ώστε όταν ο Αβραάμ Λίνκολν συνάντησε τη συγγραφέα στην αρχή του Αμερικανικού Εμφυλίου, λέγεται πως της είπε: «Ώστε αυτή είναι η μικρή κυρία που έκανε αυτόν τον μεγάλο πόλεμο».
Το έργο έχει ως χρόνο που διαδραματίζεται τα μέσα του 19ου αιώνα και, συγκεκριμένα, την αμέσως προηγούμενη εποχή πριν από τον Αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο και την απελευθέρωση των Αφροαμερικανών σκλάβων, μετά τη νίκη των δυνάμεων του Βορρά.
Η Καλύβα του Μπαρμπα-Θωμά πρωτοεμφανίστηκε ως σειρά σε 40 εβδομαδιαίες συνέχειες στο περιοδικό Εθνική Εποχή, ένα περιοδικό κατά της δουλείας, και ξεκίνησε με το τεύχος της 5ης Ιουνίου του 1851. Εξαιτίας της δημοτικότητας της σειράς, ο εκδότης John Jewett πρότεινε στη συγγραφέα τη μετατροπή της σειράς σε βιβλίο. Αν και η Στόου είχε επιφυλάξεις σχετικά με το αν κάποιος θα διάβαζε την Καλύβα του Μπαρμπα-Θωμά σε μορφή βιβλίου, τελικά συναίνεσε στην πρόταση.
Ολοσέλιδη εικονογράφηση από τον Billings Hammatt για την Καλύβα του Μπαρμπα-Θωμά (πρώτη έκδοση: Boston: John P. Jewett and Company, 1852). Η γκραβούρα δείχνει την Ελίζα να λέει στον Μπαρμπα-Θωμά ότι έχει πωληθεί και τρέχει μακριά για να σώσει το παιδί της.
Πεπεισμένος ότι το βιβλίο θα γίνει δημοφιλές, ο εκδότης πήρε την ασυνήθιστη (για την εποχή) απόφαση να προσθέσει έξι ολοσέλιδες γκραβούρες του Hammatt Billings στην πρώτη εκτύπωση. Εκδόθηκε σε μορφή βιβλίου στις 20 Μαρτίου 1852, και σχεδόν αμέσως εξαντλήθηκε. Ορισμένες άλλες εκδόσεις τυπώθηκαν σύντομα (όπως η πολυτελής έκδοση του 1853, η οποία διαθέτει 117 γκραβούρες του Billings)
Κατά το πρώτο έτος δημοσίευσης, πουλήθηκαν 300.000 αντίτυπα του βιβλίου. Το βιβλίο έχει μεταφραστεί σε όλες τις κύριες γλώσσες του κόσμου, και τελικά έγινε το δεύτερο καλύτερο σε πωλήσεις βιβλίο μετά την Αγία Γραφή. Ορισμένες από τις αρχικές του εκδόσεις είχαν εισαγωγή από τον James Sherman, έναν υπουργό Θρησκευμάτων στο Λονδίνο γνωστό για τις απόψεις του περι κατάργησης της δουλείας.
Η Καλύβα του Μπαρμπα-Θωμά “πούλησε” εξίσου καλά και στη Μεγάλη Βρετανία, με την πρώτη έκδοση του Λονδίνου να εμφανίζεται το Μάιο του 1852 και να ανέρχεται σε 200.000 αντίτυπα. Σε λίγα χρόνια πάνω από 1,5 εκατ. αντίγραφα του βιβλίου κυκλοφόρησαν στη Μεγάλη Βρετανία, αν και οι περισσότερες από αυτές ήταν πειρατικά αντίτυπα (όπως και στις Ηνωμένες Πολιτείες).
