Έντονη ανησυχία προκαλεί η απόφαση της Μόσχας να αναστείλει τη συμμετοχή της από την Πρωτοβουλία για τα Σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας, μια συμφωνία η οποία επετεύχθη νωρίτερα φέτος υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών σε μια προσπάθεια να αμβλυνθεί η επισιτιστική κρίση.
Το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας δήλωσε το Σάββατο ότι θα σταματήσει τη συμμετοχή, στο πλαίσιο αντιποίνων για την «τρομοκρατική πράξη» του Κιέβου εναντίον ρωσικών πολεμικών πλοίων.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας ανακοίνωσε ότι οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις εξαπέλυσαν «μαζικές αεροπορικές και θαλάσσιες επιδρομές χρησιμοποιώντας μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα εναντίον πλοίων και υποδομών του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας στη ναυτική βάση στη Σεβαστούπολη».
Η Ρωσία είπε επίσης ότι βρετανοί χειριστές βοήθησαν τον στρατό της Ουκρανίας να πραγματοποιήσει την επίθεση πριν από την αυγή, προσθέτοντας ότι εμπλέκονται τουλάχιστον 15 drones.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας Ντμίτρο Κουλέμπα είπε ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί την επίθεση ως «ψευδές πρόσχημα» για να μπλοκάρει τον «διάδρομο σιτηρών που διασφαλίζει την επισιτιστική ασφάλεια για εκατομμύρια ανθρώπους».
«Έχουμε προειδοποιήσει για τα σχέδια της Ρωσίας να καταστρέψει την Πρωτοβουλία για τα σιτηρά στη Μαύρη Θάλασσα», έγραψε ο Κουλέμπα σε tweet. «Καλώ όλα τα κράτη να απαιτήσουν από τη Ρωσία να σταματήσει τα παιχνίδια πείνας και να δεσμευτεί εκ νέου στις υποχρεώσεις της».
Ανησυχία
Πριν από τον πόλεμο, η Ουκρανία και η Ρωσία αντιπροσώπευαν σχεδόν το ένα τέταρτο των παγκόσμιων εξαγωγών σιτηρών έως ότου αυτές οι αποστολές σταμάτησαν για σχεδόν έξι μήνες.
Η Ουκρανία ήταν ο κορυφαίος παραγωγός και εξαγωγέας ηλιέλαιου, λαδιού και σπόρων στον κόσμο, σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών . Η Ουκρανία είναι επίσης ο έβδομος μεγαλύτερος παραγωγός σιταριού στον κόσμο.
Η πρωτοβουλία Black Sea Grain Initiative , μια συμφωνία με την υποστήριξη των Ηνωμένων Εθνών, χαλάρωσε τον ναυτικό αποκλεισμό της Ρωσίας και συνέβαλε στο άνοιγμα τριών βασικών ουκρανικών λιμανιών. Το πρώτο πλοίο αναχώρησε από το λιμάνι της Οδησσού της Ουκρανίας την 1η Αυγούστου μεταφέροντας περισσότερους από 26.000 μετρικούς τόνους καλαμποκιού. Από τότε, σχεδόν 400 πλοία που μεταφέρουν συνολικά 9 εκατομμύρια μετρικούς τόνους έχουν αναχωρήσει από τα λιμάνια της Ουκρανίας.
Από τις 40 χώρες που λαμβάνουν ουκρανικά τρόφιμα από την πρωτοβουλία, η Ισπανία έχει αποδεχθεί την πλειονότητα των γεωργικών προϊόντων που ανέρχονται συνολικά σε 1,8 εκατομμύρια μετρικούς τόνους.
Έρχεται νέο σοκ;
Σύμφωνα με το Bloomberg, οι αγρότες και οι έμποροι σιτηρών παρακολουθούν με αγωνία τις εξελίξεις. Οι παραγγελίες έχουν ήδη εξαντληθεί λόγω των ανησυχιών ότι η συμφωνία θα λήξει, και η Ουκρανία είχε επίσης εκφράσει ανησυχίες για την αυξανόμενη συσσώρευση πλοίων που περιμένουν για επιθεώρηση ως μέρος της συμφωνίας.
Μια παρατεταμένη αναστολή θα μπορούσε για άλλη μια φορά να προκαλέσει σοκ στις παγκόσμιες αγορές καλλιεργειών. Ενώ οι τιμές των σιτηρών μειώθηκαν τους τελευταίους μήνες, η υψηλή τιμή του δολαρίου έχει οδηγήσει σε αύξηση των τιμών των προϊόντων σε πολλές χώρες, με τους εισαγωγείς να δυσκολεύονται να πραγματοποιήσουν πληρωμές και αυξάνοντας τον κίνδυνο ελλείψεων.
Σίγουρα, η Ουκρανία εξάγει καλλιέργειες και από την ξηρά και από τα ποτάμια, αλλά η συμφωνία για την ασφαλή διέλευση ήταν ζωτικής σημασίας για τη σημαντική αύξηση της ροής σιτηρών από έναν από τους σημαντικότερους παραγωγούς στον κόσμο. Περίπου 9 εκατομμύρια τόνοι εμπορευμάτων έχουν φύγει από τα ουκρανικά λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας από τότε που απέπλευσε το πρώτο πλοίο την 1η Αυγούστου.
Επαφές του ΟΗΕ
Εκπρόσωποι από την Ουκρανία, τη Ρωσία, τον ΟΗΕ και την Τουρκία διεξήγαγαν διαπραγματεύσεις για τη δημιουργία του θαλάσσιου διαδρόμου στην Κωνσταντινούπολη νωρίτερα αυτό το έτος και υπέγραψαν τη συμφωνία ορόσημο τον Ιούλιο . Η συμφωνία, η οποία πρόκειται να λήξει τον επόμενο μήνα, βοήθησε στην αντιμετώπιση της αυξανόμενης επισιτιστικής κρίσης που προκλήθηκε, εν μέρει, από τον πόλεμο της Ρωσίας στον πρώην Σοβιετικό γείτονά της.
Ο ΟΗΕ ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι βρίσκεται σε επαφή με τις ρωσικές αρχές για το θέμα.
«Είναι ζωτικής σημασίας όλα τα μέρη να απέχουν από οποιαδήποτε ενέργεια που θα έθετε σε κίνδυνο την Πρωτοβουλία για τη Μαύρη Θάλασσα, η οποία είναι μια κρίσιμη ανθρωπιστική προσπάθεια που έχει σαφώς θετικό αντίκτυπο στην πρόσβαση σε τρόφιμα για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο», έγραψε ο Stephane Dujarric, εκπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας είπε ότι παρέδωσε σχετικές οδηγίες στο Κοινό Συντονιστικό Κέντρο στην Κωνσταντινούπολη, το οποίο επιβλέπει τις εξαγωγές αγροτικών προϊόντων από την Ουκρανία.
