Ο Σπυρίδων Ξύνδας (Κέρκυρα, 8 Ιουνίου 1812 – Αθήνα, 25 Νοεμβρίου 1896) ήταν συνθέτης και ερμηνευτής κιθάρας. Ήταν ένας από τους πρωτεργάτες της Επτανησιακής Μουσικής Σχολής και συνεισέφερε σημαντικά στην καλλιέργεια της έντεχνης νεοελληνικής μουσικής και στην εδραίωση της μουσικής παιδείας στην Κέρκυρα και την Αθήνα. Σπούδασε μουσική στη Νάπολη από το 1833 έως το 1837, παρά τον Niccolò Antonio Zingarelli. Επιστρέφοντας το 1837 στην Κέρκυρα, μαθήτευσε κοντά στον Νικόλαο Χαλικιόπουλο Μάντζαρο, με τον οποίον ίδρυσε στη συνέχεια τη Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας, όπου για πολλά χρόνια δίδαξε θεωρητικά και εκκλησιαστική μουσική. Παράλληλα φαίνεται ότι δίδαξε στο Αρσάκειο της Κερκύρας από το 1875 έως το 1883. Μαθητής του υπήρξε ο Σπυρίδων Φιλίσκος Σαμάρας για τον οποίον κυκλοφορεί η μη εξακριβωμένη φήμη ότι ήταν και νόθος γιος του. Συχνά ο Ξύνδας περιόδευε στην Ελλάδα παίζοντας κιθάρα σε συναυλίες, ενώ τον συνόδευε στο τραγούδι η κόρη του. Το 1886 εγκαθίσταται στην Αθήνα, οπού εκεί και θα πεθάνει δέκα χρόνια αργότερα, τυφλός και σε άθλια οικονομική κατάσταση.
Ο Ξύνδας έγραψε πολλά έργα για κιθάρα, αλλά και τραγούδια, καντάδες, όπερες σε ιταλικά και ελληνικά λιμπρέτα κ.ά. και καταπιάστηκε συστηματικά με τη φωνητική μουσική. Η όπερά του Ο Υποψήφιος Βουλευτής (πρεμιέρα τον Σεπτέμβριο του 1867 στο θέατρο San Giacomo της Κέρκυρας), διανθισμένη με φολκλορικά στοιχεία από την επτανησιακή (και όχι μόνο) παράδοση, αλλά και γεμάτη με έντονη κοινωνική κριτική, είναι το πρώτο μελόδραμα που γράφτηκε από Έλληνα συνθέτη σε ελληνικό λιμπρέτο, το κείμενο του οποίου υπογράφει ο Ιωάννης Ρινόπουλος. Στην Αθήνα παίχτηκε στις 14 Μαρτίου 1888 στο Χειμερινό Θέατρο Αθηνών – Μπούκουρα από τον Ελληνικό Μελοδραματικό Θίασο του Αντωνίου Λάνδη. Το 2017 και μετά από 150 χρόνια από την κερκυραϊκή πρεμιέρα του, το ξεχασμένο αυτό έργο ανέβηκε σε πανηγυρική παράσταση στο Δημοτικό Θέατρο Κερκύρας, ενώ το λιμπρέτο του αποκαταστάθηκε και εκδόθηκε σε συλλεκτική επετειακή έκδοση από τη Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας. Η υπόθεση του έργου εκτυλίσσεται στο εξωαστικό περιβάλλον της Κέρκυρας το 1857 και θίγει τα προβλήματα του αγροτικού πληθυσμού, καθώς και την ανεντιμότητα των πολιτικών.
Πολλά από τα έργα του Ξύνδα πιστεύεται ότι χάθηκαν στο βομβαρδισμό της Κέρκυρας κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Έργα
Η πρώτη σελίδα από το «Quinteto Finale» από την τρίτη πράξη της όπερας «Anna Winter», σε χειρόγραφο του συγγραφέα. Εκτίθεται στο Μουσείο Μουσικής της Φιλαρμονικής Εταιρείας Κερκύρας.
Όπερες
- Anna Winter ο I tre Moschettieri | Άννα Γουίντερ ή Οι τρεις σωματοφύλακες (1855)
- Il conte Giuliano | Ο κόμης Ιουλιανός (1857)
- Ο υποψήφιος [βουλευτής] (1867)
- Ο νεόγαμπρος (1877)
- I due pretendenti | Οι δύο απαιτητικοί (1878)
- Galatea | Γαλάτεια (1895, ημιτελής)
Τραγούδια
Έγραψε πολλά τραγούδια δημοφιλέστερα των οποίων ήταν:
- Νάνι-νάνι
- Το φιλί
- Το όνειρο
Δισκογραφία
- Greek Composers Millenium Edition, 12 CD Box
