Freedman, Alan E., with Spyros Skouras 1960
Ο Σπύρος Π. Σκούρας (28 Μαρτίου, 1893 – 16 Αυγούστου, 1971) ήταν Ελληνικής καταγωγής Αμερικανός, διευθυντικό στέλεχος σε κινηματογραφικές εταιρείες και πρόεδρος της 20th Century Fox από το 1942 έως και το 1962. Η προφορά του στα αγγλικά, όντας μετανάστης στην Αμερική από την Ελλάδα, ήταν τόσο διαβόητη ώστε ο Μπομπ Χόουπ είχε πει κάποτε “Ο Σπύρος είναι εδώ (σ.σ. στην Αμερική) 20 χρόνια αλλά ακούγεται σαν να έρχεται την επόμενη εβδομάδα”.
Ο Σκούρας στη μακρόχρονη καριέρα του επέβλεψε την παραγωγή ταινιών όπως η μυθική Κλεοπάτρα του 1963 αλλά και τη δημιουργία του οικιστικού συγκροτήματος Century City στο Λος Άντζελες της Καλιφόρνια.
Γεννημένος στο Σκουροχώρι Ηλείας, ο Σπύρος μαζί με τα αδέρφια του Κάρολο και Γεώργιο έφθασαν στο Σεντ Λιούις του Μισούρι το 1910. Ήταν 3 από τα 10 παιδιά της οικογένειας ενός φτωχού βοσκού που κατάφεραν σε λίγα χρόνια να αναρριχηθούν στις διευθυντικές θέσεις των μεγαλύτερων στούντιο του Χόλιγουντ.
Ξεκίνησαν να εργάζονται σαν σερβιτόροι και μπάρμεν σε ξενοδοχεία και ζώντας με στερήσεις κατάφεραν να μαζέψουν μέχρι το 1914οικονομίες 3.500 δολαρίων, τις οποίες επένδυσαν από κοινού με δυο ακόμα Έλληνες στην κατασκευή ενός κινηματογράφου. Τον ονόμασαν “Olympia” και σε λίγο καιρό ακολούθησαν οι εξαγορές και άλλων αιθουσών μέχρι του σημείου που είχαν στην κατοχή τους όλους τους κινηματογράφους του Σαντ Λιούις. Το όνειρο τους για την κατασκευή ενός παγκοσμίου κλάσεως κτιριακού συγκροτήματος με κινηματογράφους υλοποιήθηκε με την κατασκευή του “Ambassador”, μια επένδυση 5,5 εκατομμυρίων δολαρίων, το 1926. Το 1929πούλησαν την αλυσίδα των κινηματογράφων στη Warner Bros. για να καταλάβουν διευθυντικές θέσεις σε κινηματογραφικές εταιρείες.
Το 1932 οι αδελφοί Σκούρα είχαν τη διεύθυνση 500 και πλέον αιθουσών της αλυσίδας Fox-West Coast. Ο Σπύρος βοήθησε στην συγχώνευση της Fox με τη 20th Century το 1935 και ανέλαβε τα ηνία του νέου στούντιο το 1942. Στη διάρκεια της 20ετούς θητείας του προσπάθησε να σώσει την παραπαίουσα βιομηχανία του κινηματογράφου από την επέλαση της τηλεόρασης. Το μότο της 20th Century Fox “Movies are Better than Ever” (οι Ταινίες είναι Καλύτερες από Ποτέ) απέκτησε σάρκα και οστά όταν ο Σπύρος Σκούρας παρουσίασε το σύστημα ευρείας εικόνας Σινεμασκόπ στην πρωτοποριακή για την εποχή της ταινία Ο Χιτών. Το νέο σύστημα εικόνας θεωρήθηκε από πολλούς σαν το φιλί της ζωής στο σινεμά και ένα σημαντικότατο όπλο στη μάχη με την τηλεόραση.
Η αποπομπή του από την προεδρία της εταιρείας έγινε ύστερα από τους οικονομικούς κλυδωνισμούς που προκάλεσε η παταγώδης αποτυχία της ταινίας Κλεοπάτρα. Έμεινε στην εταιρία σαν πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου, αλλά με μειωμένες αρμοδιότητες, μέχρι το 1969. Πέθανε από καρδιακή προσβολή το 1971 σε ηλικία 78 ετών.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Ilias Chrissochoidis (ed.), Spyros P. Skouras, Memoirs (1893-1953). Stanford, 2013.
- Ilias Chrissochoidis (ed.), CinemaScope: Selected Documents from the Spyros P. Skouras Archive. Stanford, 2013.
- Ilias Chrissochoidis (ed.), The Cleopatra Files: Selected Documents from the Spyros P. Skouras Archive. Stanford, 2013.
- Spyros P. Skouras (1893-1971) ερευνητική ιστοσελίδα στο Stanford University.
- Spyros P. Skouras (1893-1971) (video collection)
- Ηλίας Χρυσοχοϊδης, “Ο μεγάλος αγνοημένος ευεργέτης του έθνους: Η προσφορά του Σπύρου Παναγιώτη Σκούρα από το τιμόνι της θρυλικής Fox“, Καθημερινή, 2 Ιουνίου 2013.
- Ηλίας Χρυσοχοϊδης, “Ο επισιτισμός της Ελλάδας στην Κατοχή: Στοιχεία από το αρχείο του Σπύρου Σκούρα“, Καθημερινή, 18 Δεκεμβρίου 2011.
- Λαμπρινή Κουζέλη, “Σπύρος Σκούρας: Ο έλληνας πρωτοπόρος του Χόλιγουντ,” Το Βήμα της Κυριακής, 10 Μαρτίου 2013.
- Kelsey Geiser, “Stanford scholar sheds light on Greek immigrant’s rags-to-riches story,” Stanford Report, 23 May 2013.
- Kathy Tzilivakis, “Twentieth Century motion picture mogul Spyros P. Skouras’ early years revealed in newly-published memoir,” The Pappas Post, 22 March 2013.
- Σπύρος Στάβερης, “Spyros Skouras, 20th Century Fox,” www.lifo.gr, 16 Αυγούστου 2013.
- Kelly Fields, “Ilias Chrissochoidis’ book, Spyros P. Skouras, Memoirs (1893–1953),” Stanford University Libraries News, 27 August 2013.
- Βιογραφία στη New York Times
- Ο Σπύρος Σκούρας στην IMDb