Το ροχάλισμα της αυλής κοιμωμένης…

Καθ' οδόν προς τα Φώτα και τους Φωτισμούς και στις χαρές τις μεγάλες και τους αγιασμούς...

by ΕΛΕΝΗ ΣΚΑΒΔΗ
  • ΕΛΕΝΗ ΣΚΑΒΔΗ

Το εκκλησάκι του Αϊ Γιάννη στη γειτονιά, γιορτάζει τρεις φορές το χρόνο. Του Αϊ Γιαννιού του Ρηγανά, του Θερμαστή και του Βαπτιστή του αποκεφαλισθέντος.

Εκεί πηγαίνω κάθε χρόνο τα Θεοφάνεια. Ξυπνώ στην πρώτη καμπάνα που ακούω από το σπίτι, ντύνομαι, στολίζομαι και μέχρι τη δεύτερη έχω ξεκινήσει. Όλοι κοιμούνται εκείνη την ώρα, κι εγώ αλαφροπατώ μη τους ξυπνήσω και χαλάσω τη σιωπή που χρειάζομαι για τη μαγεία του δρώμενου… Μαγεία Παπαδιαμαντική, όπως ακριβώς «Τα Χριστούγεννα του Τεμπέλη»:

«Οὐκ ἦν φωνὴ οὐδὲ ἀκρόασις. .. Τὰ ἰσόγεια, αἱ τρῶγλαι, τὰ κοτέτσια, ὅλα ἐκοιμῶντο. Αἱ γίδες ἀνεχάραζαν βαθιὰ… αἱ ὄρνιθες ἔκλωζον ὑποκώφως… τὰ περιστέρια εἶχαν μαζωχθῆ εἰς τοὺς περιστερῶνας περίτρομα ἀπὸ τὸ κυνήγι, ὁποὺ ἤρχιζον τὴν νύκτα ἐναντίον των οἱ γάττοι. Ὅλοι αὐτοὶ οἱ μικροὶ θόρυβοι ἦσαν τὸ ρογχάλισμα τῆς αὐλῆς κοιμωμένης.»

Φορώ γοβάκια, διασχίζω τη δημοσιά κι ύστερα τα λασπωμένα δρομάκια. Κρατώ μαζί μου χαρτομάντιλα για να σκουπίσω τις λάσπες από τα πασούμια λίγο πριν μπω στην εκκλησιά. Κάθομαι στο ξύλινο παγκάκι έξω απ’ τον πρόναο, βγάζω τα πατούμενα, τα γυαλίζω κι ύστερα μπαίνω μέσα.

Είναι υπέροχο το «σιγανό» πρωινό στη εξοχή, παραδομένο στο ροχαλητό του! Τα τακουνάκια μου κτυπούν στο δρόμο ρυθμικά, τα ακούω να βγάζουν νότες, άλλοτε μπάσες, βραχνές ή τσιριχτές όταν πατούν τσιμέντα, άλλοτε γλίσχρες, όταν χώνομαι στη λάσπη ή άναρθρες όταν κατηφορίζω στα χαλίκια της αγροτικής οδοποιίας. Στο ναό υπάρχει ζέση, ένα θάμπος παρήγορο. Οι γυναίκες μου δίνουν καρέκλα να καθίσω, κι εγώ αισθάνομαι αληθινή πατρικία ανάμεσα σε πληβείους, ή τουλάχιστον πρωτοβεστιαρία βυζαντινής αυτοκρατορικής αυλής με την υποδοχή. Ακούω ψάλτες, μελωδούς ή παράφωνους, να συνθέτουν ήχους, παρακολουθώ και τον νεαρό παππούλη που διαβάζει τα γράμματα με πειθώ, ιδιαιτέρως όταν αγιάζει τα ύδατα στη μεγάλη κολυμβήθρα με τα πολλά βρυσάκια. Όλοι κρατούν δοχεία στο χέρι. Άλλοι γυάλινο, άλλοι μπακιρένιο, οι περισσότεροι πλαστικό μπουκάλι coca colla ή εμφιαλωμένου νερού. Εγώ κουβαλώ πάντα τη μικρή γυάλινη νταμιτζάνα, από την προίκα της γιαγιάς, τη γεμίζω αγιασμό κι επιστρέφω σπίτι… Όλα τα παραπάνω σαν τάμα, σαν υποσχετική που πηγάζει από ένα αθώο κληρονομημένο ψυχαναγκασμό για την καλοχρονιά…

Με τα Θεοφάνεια έχω παλιούς λογαριασμούς… Θα ήμουν 4-5 χρονών όταν ο καλός μου Παντελής, νεαρός εφημέριος στον Αϊ Λευτέρη της Αλεξανδρούπολης, με πήρε βοηθό για τον αγιασμό των σπιτιών της ενορίας κι ας μην ήμουν αγόρι. Για τις ανάγκες του τυπικού μεταμφιέστηκα καταλλήλως. Έκρυψα τη «φύση» μου, για την ακρίβεια τα ωραία μου κοτσιδάκια, με μια αντρική σκούφια. Έβαλα παντελόνι κι ένα καμηλό παλτό, πήρα και το μικρό μπακιρτζάκι στο χέρι γεμάτο με νερό. Έκανε παγωνιά θυμάμαι, φτάσαμε μέχρι την άκρη της πόλης μπαινοβγαίνοντας σε σπιτόνια που μας περίμεναν. «Βοήθειά σου αγόρι μου», εύχονταν οι κυράδες που άγιαζε ο Παντελής με ένα ματσάκι ξερό βασιλικό που βουτούσε στο μπακιρτζάκι. Εκεί μέσα οι αγιασμένοι έριχναν πεντάρες, εικοσάρες, πενηνταράκια ή δραχμούλες. Τα τάλιρα ήταν δυσεύρετα τότε και τα δεκάρικα χάρτινα και δεν έπρεπε να κολυμπήσουν ούτε σε αγιασμένο ύδωρ. Επιστρέψαμε σπίτι παγωμένοι, αγιασμένοι και φοβισμένοι… Ήταν δειλινό θυμάμαι όταν ακούγαμε πέρα μακριά γρυλίσματα τσακαλιών… Είχαν κατέβει πεινασμένα τα καημένα από τα βουνά και ρίχνονταν με λύσσα στα κοπάδια των ποιμένων… Στο σπίτι μετρήσαμε τη σοδιά, φτιάξαμε μασούρια και κομπολόγια από τα τρύπια λεφτά, τα βάλαμε στο ντουλάπι …

Σκέπτομαι καμιά φορά πώς χάρη στην τόλμη του Παντελή, κατάφερα να σπάσω το «…άβατον» πολύ πριν μυηθώ στα φεμινιστικά μου … Ίσως γι’ αυτό τα Θεοφάνεια έχουν για μένα εξαιρετική αξία! Όπως όλες οι επαναστάσεις που γίνονται με τον ίδιο τρόπο… Αυθόρμητα αλλά με προετοιμασία που οχυρώνει απέναντι σε αγκυλώσεις, γραφειοκρατίες και δόγματα. Ένα κορίτσι που μεταμφιέζεται σε αγόρι για παράδειγμα, ή μια τελετουργία που υπερβαίνει τα εσκαμμένα, αρωματίζοντας τη στέγνη με μοσχοβολιές και την απογοήτευση με θάρρος! Που φοβάται-τσακάλια και γρυλίσματα- αλλά δεν το βάζει κάτω! Που φτιάχνει κομπολογάκια από τρύπιες πενταροδεκάρες… Που αισθάνεται πατρικία μέσα στην πληβεία τάξη της, που ξαγρυπνά όταν η πατρίς ροχαλίζει…

Σχετικά Άρθρα

Leave a Comment

Αυτή η ιστοσελίδα χρησιμοποιεί cookies για να βελτιώσει την εμπειρία σας. Συνεχίζοντας την περιήγησή σας, δίνετε την συγκατάθεσή σας για την χρήση των cookies. Aποδοχή