Η διάσημη, νεκρική μάσκα του Τουταγχαμών
Επί έξι χρόνια ο αρχαιολόγος Χάουαρντ Κάρτερ έκανε ανασκαφές στην Αίγυπτο, στην «Κοιλάδα των Βασιλέων», αναζητώντας τον τάφο του Τουταγχαμών – όμως μάταια. Ο λόρδος Κάρναβον, ο οποίος χρηματοδοτούσε τον Κάρτερ, άρχισε να γίνεται ανυπόμονος, δίνοντάς του ωστόσο άλλη μία, τελευταία, ευκαιρία. Και τότε εμφανίστηκε ο Χουσεΐν Αμπντ ελ Ρασούλ, ο νεαρός που έφερνε νερό στους εργάτες, και σκόνταψε σ΄ένα πέτρινο σκαλί κάτω από τα λιθάρια… Ήταν στις 4 Νοεμβρίου του 1922.
Η ομάδα που συμμετείχε στις ανασκαφές έφερε στο φως αμύθητους θησαυρούς, κρυμμένους, μακριά από ανθρώπινα μάτια, για πάνω από 3.000 χρόνια.
Η γέννηση της… αιγυπτιομανίας
O βρετανός αρχαιολόγος Χάουαρντ Κάρτερ
«Είχαμε την εντύπωση ότι μπήκαμε ξαφνικά σε μία αίθουσα με σκηνικά της όπερας ενός πολιτισμού που έχει εξαφανιστεί», περιέγραφε αργότερα ο Κάρτερ τον θαυμασμό των αρχαιολόγων: «Λεπτομέρειες από το εσωτερικό του θαλάμου άρχισαν σιγά-σιγά να αναδύονται πίσω από ένα πέπλο ομίχλης, παράξενα ζώα, αγάλματα και χρυσάφι, παντού γυαλιστερό χρυσάφι».
Η συγκλονιστική είδηση και η ανακάλυψη του τάφου του φαραώ διαδόθηκε γρήγορα, προκαλώντας… μία «αιγυπτιομανία» παγκοσμίων διαστάσεων. «Αρχιτέκτονες άρχισαν να σχεδιάζουν προσόψεις κτηρίων σε αιγυπτιακό στυλ, ενώ έκαναν την εμφάνισή τους γυναικείες τσάντες, κονσέρβες μπισκότων, ακόμη και χυμοί με το σύμβολο της μάσκας του φαραώ», λέει χαρακτηριστικά ο βιογράφος του Κάρτερ, Χάρι Βίκτωρ Φρέντερικ Βίνστοουν. Ακόμη και η αυτοκινητοβιομηχανία General Motors εμπνεύστηκε διαφημίσεις από τον Τουταγχαμών.
Επί δέκα χρόνια, ο Βρετανός αρχαιολόγος και οι βοηθοί του κατέγραφαν σχολαστικά κάθε αντικείμενο. Ένα-ένα φωτογράφιζαν και συσκεύαζαν τα ευρήματα – τα μεγαλύτερα από αυτά μεταφέρθηκαν στον Νείλο, όπου στη συνέχεια μεταφορτώθηκαν σε πλοία. Τα σημαντικότερα από εκείνα βρίσκονται σήμερα στο Αιγυπτιακό Μουσείο του Καΐρου και στο Λούξορ. Το πιο διάσημο από τα περίπου 5.400 αντικείμενα που βρέθηκαν παραμένει η νεκρική μάσκα του φαραώ, βάρους έντεκα κιλών. Ο Κάρτερ την ανακάλυψε μέσα στον νεκρικό θάλαμο – το φέρετρο του φαραώ, φτιαγμένο από καθαρό χρυσό, είχε βάρος 225 κιλά.
Η κατάρα του Φαραώ
Το άγαλμα του θεού Άνουβι προστάτευε τον τάφο του Τουταγχαμών
Ο Τουταγχαμών ήταν γιος του φαραώ Ακενατόν. Η Νεφερτίτη δεν ήταν η μητέρα του, όπως συχνά λανθασμένα υποστηρίζεται, αλλά η κύρια σύζυγος του Ακενατόν – μητέρα του ήταν μια από τις δευτερεύουσες συζύγους. Ο Τουταγχαμών ανέβηκε στο θρόνο σε ηλικία οκτώ ετών. Ο νεαρός βασιλιάς πέθανε το 1323 π.Χ. σε ηλικία μόλις 18 ή 19 ετών. Και παρά το ότι σήμερα όλοι γνωρίζουν το όνομά του και ο τάφος του είναι πόλος έλξης τουριστών, κατά τη διάρκεια της σύντομης ζωής του ο Τουταγχαμών δεν ήταν ένας ισχυρός φαραώ.
Όμως μετά θάνατον, η ιστορία της “κατάρας του Φαραώ”, με την οποία υποτίθεται πως προστάτευε τον τάφο του από τους εισβολείς, εξακολουθεί να στοιχειώνει μέχρι σήμερα: Λίγο μετά το άνοιγμα των νεκρικών θαλάμων πέθανε ο λόρδος Κάρναβον, ενώ ακολούθησαν και άλλοι μυστηριώδεις θάνατοι από το περιβάλλον του αρχαιολόγου. Το γεγονός τροφοδότησε ακόμη περισσότερο την υστερία των μέσων ενημέρωσης, παρόλο που ο Κάρτερ χαρακτήρισε την υποτιθέμενη κατάρα ως μία “απόλυτη ανοησία”.
Τα εγκαίνια του νέου Αιγυπτιακού Μουσείου το 2023
Η σαρκοφάγος του φαραώ Τουταγχαμών
Για τις 4 Νοεμβρίου, την ημέρα της ανακάλυψης του τάφου του Τουταγχαμών, είχαν προγραμματιστεί τα εγκαίνια του μουσείου, έκτασης πάνω από 40.000 τμ. Ωστόσο το GEM προβλέπεται τελικά να ανοίξει τις πύλες του για το κοινό το 2023. Και τότε, για πρώτη φορά στην ιστορία, τα 5400 αντικείμενα από τον τάφο του Τουταγχαμών θα εκτεθούν μαζί – από κοινού με αμέτρητα άλλα αρχαία εκθέματα.
Σουζάνε Κορντς
Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνου
Πηγή: www.dw.com
