Ο Νόρμαν Κόλιν Ντέξτερ (Norman Colin Dexter, 29 Σεπτεμβρίου 1930 – 21 Μαρτίου 2017), γνωστός ως Κόλιν Ντέξτερ, ήταν Άγγλος συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων, γνωστός από τη σειρά μυθιστορημάτων με ήρωα τον Επιθεωρητή Μορς (Inspector Morse), που γράφηκαν μεταξύ του 1975 και του 1999, και που μεταφέρθηκαν στην τηλεοπτική σειρά της ITV Inspector Morse (1987-2000).
Ο Ν.Κ. Ντέξτερ γεννήθηκε στο Στάμφορντ της Αγγλίας και ήταν το ένα από τα τρία παιδιά των Άλφρεντ και Ντόροθυ Ντέξτερ, μαζί με τον Τζων (σχολικό καθηγητή της κλασικής λογοτεχνίας) και την Αβρίλ. Ο πατέρας τους είχε γκαράζ και μια μικρή εταιρεία ταξί. Ο Κόλιν κατόρθωσε να πάρει μια υποτροφία για το ακριβό «Σχολείο Αρρένων του Στάμφορντ». Μετά το σχολείο υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στο Σώμα των Διαβιβάσεων και στη συνέχεια έκανε κλασικές σπουδές στο Κράιστ Κόλετζ του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, αποφοιτώντας το 1953 με τιμητικό (όχι μεταπτυχιακό) τίτλο «Master of Arts» το 1958.
Το 1954 άρχισε μια σταδιοδρομία καθηγητή σε σχολεία, στο Λέστερ στο Λούφμπρα και στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας του Κόρμπυ (Tresham College of Further and Higher Education), στο Νορθάμπτονσιρ (1959). Το 1956 πήρε ως σύζυγό του την Ντόροθυ Κούπερ και μαζί απέκτησαν έναν γιο, τον Τζέρεμυ, και μία κόρη, τη Σάλυ. Το 1966, εξαιτίας της επιδεινούμενης βαρηκοΐας του, υποχρεώθηκε να παραιτηθεί από τη διδασκαλία και να αναλάβει γραμματέας στην Επιτροπή Τοπικών Εξετάσεων, στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, θέση από την οποία συνταξιοδοτήθηκε το 1988.
Ο Κόλιν Ντέξτερ πέθανε στο σπίτι του στην Οξφόρδη σε ηλικία 86 ετών.
Συγγραφικό έργο
Τα πρώτα έργα του Ντέξτερ ήταν εκπαιδευτικά βιβλία επιπέδου γενικών σπουδών. Η έναρξη της σταδιοδρομίας του ως συγγραφέα αστυνομικών μυστηρίων έγινε το 1972, κατά τη διάρκεια οικογενειακών διακοπών: «`Ημασταν σε έναν μικρό ξενώνα μεσοστρατίς ανάμεσα στο Κερνάρφον και στο Πουιλχέλι. `Ηταν Σάββατο και έβρεχε… …τα παιδιά γρύλλιζαν… Καθόμουν στο τραπέζι της κουζίνας χωρίς να έχω κάτι να κάνω, οπότε έγραψα τις πρώτες λίγες παραγράφους ενός δυνητικού αστυνομικού μυθιστορήματος.» Το Last Bus to Woodstock εκδόθηκε το 1975 και εισήγαγε τον Επιθεωρητή Μορς, έναν ευέξαπτο ντετέκτιβ του οποίου οι προτιμήσεις για τα σταυρόλεξα με γρίφους, την αγγλική φιλολογία, την αφιλτράριστη μπίρα (cask ale) και τον Βάγκνερ αντανακλούν τις αγάπες του ίδιου του συγγραφέα. Οι υποθέσεις των έργων του Ντέξτερ περιλαμβάνουν συχνά ψεύτικες κατευθύνσεις στην έρευνα και άλλα παραπλανητικά στοιχεία.
Η επιτυχία των 33 δίωρων επεισοδίων της τηλεοπτικής σειράς της ITV Inspector Morse (1987-2000) προσέλκυσαν περαιτέρω την προσοχή στα βιβλία του Ντέξτερ. Παρόμοια με τον Άλφρεντ Χίτσκοκ, ο συγγραφέας έκανε από ένα σύντομο «πέρασμα», εμφανιζόμενος σε σχεδόν όλα τα επεισόδια. Από το 2006 μέχρι το 2016 υπήρξε και συνέχεια, με ήρωα τον βοηθό του Μορς, τον Επιθεωρητή Ρόμπερτ Λιούις, η σειρά Lewis με άλλα 33 επεισόδια (Inspector Lewis στις ΗΠΑ). Εκτός από αυτό το «σίκουελ» υπήρξε και σειρά «πρίκουελ» με τον Μορς σε νεαρή ηλικία, η σειρά Endeavour (από το 2012).
Τιμητικές διακρίσεις
Ο Ντέξτερ είχε βραβευθεί αρκετές φορές από τη βρετανική ένωση Συγγραφέων Αστυνομικών (Crime Writers’ Association): Με δύο «Αργυρά Εγχειρίδια» (για τα Service of All the Dead το 1979 και για το The Dead of Jericho το 1981), δύο «Χρυσά Εγχειρίδια» (για το The Wench is Dead] το 1989 και για το The Way Through the Woods το 1992) και ένα «Αδαμάντινο Εγχειρίδιο Cartier» για το σύνολο της προσφοράς του το 1997. Το 1996 ο Ντέξτερ κέρδισε Βραβείο Macavity για το διήγημά του Evans Tries an O-Level. Το 1980 εκλέχθηκε μέλος του Detection Club, ενώ το 2005 έγινε «δια ειδικής εκλογής» εταίρος του Κολεγίου του Τιμίου Σταυρού του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.
Το 2000 ο Ντέξτερ παρασημοφορήθηκε με το Τάγμα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας (OBE) για τις υπηρεσίες του στη λογοτεχνία. Το 2001 τιμήθηκε και από τον Δήμο της Οξφόρδης (μετάλλιο «Freedom of the City of Oxford»). Τον Σεπτέμβριο του 2011 το Πανεπιστήμιο του Λίνκολν τον ανακήρυξε επίτιμο διδάκτορα.
