Η Άγκαθα Μαίρυ Κλαρίσσα Μίλλερ, Λαίδη Μάλλοουαν, DBE,(D/R) (Agatha Mary Clarissa Miller, Lady Mallowan, 15 Σεπτεμβρίου 1890 – 12 Ιανουαρίου 1976), γνωστή κυρίως με το όνομα Αγκάθα Κρίστι, αν και η ορθή προφορά είναι το Άγκαθα Κρίστι (Agatha Christie), ήταν Αγγλίδα συγγραφέας η οποία ήταν γνωστή κυρίως για τα αστυνομικά έργα της -66 μυθιστορήματα και 14 συλλογές διηγημάτων. Έγραψε επίσης δύο αυτοβιογραφικά έργα, αισθηματικά μυθιστορήματα αλλά και θεατρικά, μεταξύ των οποίων το μακροβιότερο έργο στην ιστορία του σύγχρονου θεάτρου, την Ποντικοπαγίδα. Η δουλειά της στα έργα αυτά, στα οποία πρωταγωνιστούν οι ντετέκτιβ Ηρακλής Πουαρό και Μις Μαρπλ, της έδωσε τον τίτλο της «Βασίλισσας του Εγκλήματος» και την έκανε έναν από τους πιο σημαντικούς συγγραφείς στην εξέλιξη του λογοτεχνικού αυτού ρεύματος.
Γεννήθηκε στο Ντέβον και μεγάλωσε στο Άσφιλντ. Πριν ασχοληθεί με τη συγγραφή βιβλίων, εργάστηκε ως βοηθός φαρμακοποιού στην αεροπορία, την περίοδο του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου. Ίσως και για αυτό σε πολλά μυθιστορήματά της, τα δηλητήρια είχαν και εξέχουσα θέση στην πλοκή.
Παρόλο που οι Πουαρό και Μις Μαρπλ είναι από τους πιο γνωστούς ντετέκτιβ που επινόησε η Κρίστι, υπήρξαν κι άλλοι, όπως το ζευγάρι Τόμμυ και Τάππενς, που εμφανίζονται στο μυθιστόρημα Σύντροφοι στο Έγκλημα και Οι Άγγελοι δεν Φλυαρούν. Άλλοι ντετέκτιβ της Κρίστι, όπως ο Πάρκερ Πάιν και ο κύριος Χάρλεϋ Κουττίν, εμφανίστηκαν σε σύντομες ιστορίες, αλλά υπόλοιποι, όπως ο Αρχιεπιθεωρητής Τζαπ και η Αριάδνη Όλιβερ, συνόδευαν τους Πουαρό και Μαρπλ στα μυθιστορήματά τους. Το 1975 σκότωσε τους δύο αγαπημένους της ήρωες, τον Ηρακλή Πουαρό στο μυθιστόρημα Αυλαία: η τελευταία υπόθεση του Πουαρό και τη Μις Μαρπλ στο Ρετρό στην ομίχλη. Το τελευταίο της μυθιστόρημα με πρωταγωνιστές το ζεύγος Μπέρεσφορντ είχε τον τίτλο Η Πύλη του Πεπρωμένου και το έγραψε στα τέλη του 1973.
Εκτιμάται ότι τα βιβλία της έχουν πουλήσει 1 δισεκατομμύριο αντίτυπα στα αγγλικά, και ένα ακόμη δισεκατομμύριο σε 103 άλλες γλώσσες.
Από τις σκηνικές επιτυχίες της Άγκαθα Κρίστι μεγαλύτερη είναι The Mousetrap (Η ποντικοπαγίδα), που παιζόταν στο Λονδίνο από το 1952 μέχρι το 2012, και η θεατρική προσαρμογή του Ten Little Niggers (Δέκα μικροί νέγροι) το οποίο πλέον φέρει το όνομα And Then There Were None (Κι έπειτα δεν έμεινε κανένας). Βρίσκεται στη λίστα: Βιβλία με περισσότερα από 100 εκατομ. αντίτυπα.
Τα περισσότερα από τα βιβλία της έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο (μερικά μάλιστα πολλές φορές, όπως το Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές και το Έγκλημα στον Νείλο). Επίσης πολλά έχουν μεταφερθεί στην τηλεόραση, στο ράδιο και έχουν εμπνεύσει βιντεοπαιχνίδια και κόμικς.
Το 2007, ο Άγγλος συγγραφέας Μπράιαν Άλντις είπε ότι η Άγκαθα Κρίστι του είχε πει ότι έγραφε τα βιβλία της μέχρι το τελευταίο κεφάλαιο και μετά αποφάσιζε ποιος χαρακτήρας ήταν λιγότερο πιθανό να εκληφθεί ως ύποπτος. Ακολούθως έκανε τις απαραίτητες αλλαγές στο κείμενο για να «ενοχοποιήσει» τον χαρακτήρα αυτό.
Εργογραφία
Γλυπτό αφιέρωμα στην Άγκαθα Κρίστι, σε πλατεία του Λονδίνου
Καλύτερα βιβλία
Περιοδικό Time
Σύμφωνα με το περιοδικό Time και την κριτικό λογοτεχνίας και επιμελήτρια της έκδοσης του βιβλίου Women Crime Writers: Eight Suspense Novels of the 1940s & 50s, Σάρα Γουάινμαν, τα 5 καλύτερα μυθιστορήματά της είναι:
- “The Murder of Roger Ackroyd” (1926) – (Η δολοφονία του Ρότζερ Άκροϋντ)
- “The Murder at the Vicarage” (1930) – (Φόνος στο πρεσβυτέριο)
- “And Then There Were None” (1939) – (Και δεν έμεινε κανένας)
- “Death Comes As The End” (1944) – (Ο θάνατος έβαλε τελεία)
- “Endless Night” (1967) – (Ατέλειωτη νύχτα)
Εφημερίδα The Guardian
Σύμφωνα με την αγγλική εφημερίδα The Guardian και τον έγκριτο μελετητή του έργου της, Τζον Κέραν, τα 10 καλύτερα μυθιστόρημά της είναι:
- “The Murder of Roger Ackroyd” (1926) – (Η δολοφονία του Ρότζερ Άκροϊντ)
- “Peril at End House” (1932) – (Θανάσιμος κίνδυνος)
- “Murder on the Orient Express” (1934) – (Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές)
- “The ABC Murders” (1935) – (Φόνοι με αλφαβητική σειρά)
- “And Then There Were None” (1939) – (Κι έπειτα δεν έμεινε κανένας)
- “Five Little Pigs” (1943) – (Πέντε μικρά γουρουνάκια)
- “Crooked House” (1949) – (Δέκα ύποπτοι για φόνο)
- “A Murder is Announced” (1950) – (Πρόσκληση σε φόνο)
- “Endless Night” (1967) – (Ατέλειωτη νύχτα)
- “Curtain: Poirot’s Last Case” (1975 έκδοση) – (Αυλαία: η τελευταία υπόθεση του Πουαρό)
Σύμφωνα με την ίδια την Άγκαθα Κρίστι
Το 1972 η Άγκαθα Κρίστι, με αφορμή τη δημοσίευση της λίστας με τα 10 καλύτερα βιβλία της από τον Ιάπωνα μεταφραστή της, έγραψε και εκείνη τη δική της λίστα:
- “And Then There Were None” – (Και δεν έμεινε κανένας)
- “The Murder of Roger Ackroyd” – (Η δολοφονία του Ρότζερ Άκροϊντ)
- “A Murder is Announced” – (Πρόσκληση σε φόνο)
- “Murder on the Orient Express” – (Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές)
- “The Thirteen Problems” (1932) – (Τα δεκατρία προβλήματα) συλλογή διηγημάτων
- “Towards Zero” (1944) – (Προς το μηδέν)
- “Endless Night” – (Ατέλειωτη νύχτα)
- “Crooked House” – (Δέκα ύποπτοι για φόνο)
- “Ordeal by Innocence” (1958) – (Η δοκιμασία της αθωότητας)
- “The Moving Finger” (1943) (Η φαρμακερή πένα)
