Ο Χοσέ Θορρίγια ι Μοράλ (José Zorrilla y Moral, 21 Φεβρουαρίου 1817 – 23 Ιανουαρίου 1893) ήταν Ισπανός ρομαντικός ποιητής και δραματουργός.
Γεννήθηκε στο Βαγιαδολίδ, γιος δικαστή τον οποίον ο βασιλιάς Φερδινάνδος Ζ΄ εμπιστευόταν ιδιαίτερα. Σπούδασε στο Real Seminario de Nobles στη Μαδρίτη των Τάγματος των Ιησουιτών, έγραψε τους στίχους όταν ήταν δώδεκα χρονών, ενώ έγινε ένας ενθουσιώδης θαυμαστής του Γουόλτερ Σκοτ και του Σατωμπριάν. Η πρώτη του εμφάνιση στον κόσμο των Γραμμάτων ήταν στη κηδεία του σατιρικού ποιητή Μαριάνο Χοσέ ντε Λάρρα, όταν διάβασε το πρώτο ελεγειακό του ποίημα.
Ύστερα από την συνεργασία του με τον Αντόνιο Γκαρθία Γκουτιέρρεθ στο θεατρικό έργο Juán Dondolo (1839), ο Θορρίγια άρχισε να γράφει μόνος του, και κατά τη διάρκεια των επόμενων πέντε ετών έγραψε είκοσι δύο θεατρικά έργα
Το θεατρικό έργο του Δον Χουάν Τενόριο είναι ένας συνδυασμός των στοιχείων του «Ο Απατεώνα της Σεβίλλης» (Burlador de Sevilla) του Τίρσο δε Μολίνα και του Don Juan de Marana του Αλέξανδρου Δουμά, πατέρας
Μετά το θάνατο της μητέρας του το 1847 ο Θορρίγια έφυγε από την Ισπανία, διέμενε για λίγο στο Μπορντώ, και εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου το ελλιπές ποίημα του Γρανάδα δημοσιεύθηκε το 1852. Μετανάστευσε στο Μεξικό τρία χρόνια αργότερα, στο οποίο παρέμεινε έντεκα χρόνια και έπειτα επέστρεψε στην Ισπανία το 1866.
Έργα
Λυρική ποίηση
- θρησκευτική (Ira de Dios, La Virgen al pie de la Cruz)
- Αγάπης (Un recuerdo y un suspiro, A una mujer)
- Συναισθηματική ποίηση (La meditación, La luna de enero)
- Παραδοσιακή (Toledo, A un torreón)
Επική ποίηση
- Los Cantos del Trovador (1840)
- Granada (1852)
- La Leyenda del Cid (1882) (On-line Edition από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο)
Μύθος
- A buen juez mejor testigo
- Para verdades el tiempo y para justicias Dios
- El capitán Montoya
- Margarita la tornera
- La pasionaria
- La azucena silvestre
- La princesa Doña Luz
- A la memoria de Larra
Δραματική ποίηση
- El zapatero y el Rey (1839 y 1842) (On-line Edition)
- Sancho García (1842)
- El puñal del godo (1843)
- Δον Χουάν Τενόριο (1844) (Facsímile Edition)
- La Calentura (1847)
- Traidor, inconfeso y mártir (1849)
Πηγές
- Εργασίες από τον Χοσέ Θορρίγια ι Μοράλ
- Chisholm, Hugh, ed. (1911). Encyclopædia Britannica (11th ed.). Cambridge University Press.
- Navas Ruiz, Ricardo (1995). La poesía de José Zorrilla: nueva lectura histórico-crítica. Madrid: Gredos. pp. 216. ISBN 84-249-1681-6.
- Alonso Cortés, Narciso (1916-1920). Zorrilla: su vida y sus obras. Imprenta Castellana. pp. 1512.
- Navas Ruiz, Ricardo (1982). El Romanticismo español (3.ª edición). Madrid: Cátedra. ISBN 978-84-376-0318-6.
- Zarandona, Juan (2004). Los «Ecos de las montañas» de José Zorrilla y sus fuentes de inspiración: de Tennyson a Doré. Valladolid: Universidad de Valladolid. ISBN 978-84-8448-298-7.
