Το αποτέλεσμα του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών ίσως αποδειχθεί καθοριστικό στο μικροσκοπικό κράτος που βρέχεται από την Αδριατική. Μπορεί να βαρύνει στις πρόωρες βουλευτικές εκλογές που θα διεξαχθούν την 11η Ιουνίου, έπειτα από μήνες πολιτικού αδιεξόδου, με την κυβέρνηση επιφορτισμένη απλά με τη διαχείριση των καθημερινών υποθέσεων.
Κατά τις εκτιμήσεις της μη κυβερνητικής οργάνωσης CeMΙ, με βάση αποτελέσματα από σχεδόν όλα τα εκλογικά τμήματα, ο κ. Μιλάτοβιτς, οικονομολόγος φίλα προσκείμενος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, 36 ετών, έλαβε περί το 60% των ψήφων, έναντι 40% του απερχόμενου αρχηγού του κράτους.
«Το Μαυροβούνιο επέλεξε και σέβομαι την επιλογή του», είπε ο κ. Τζουκάνοβιτς, αναγνωρίζοντας την ήττα του. «Θέλω ο Μιλάτοβιτς να γίνει επιτυχημένος πρόεδρος, διότι αυτό θα σημάνει πως το Μαυροβούνιο θα γίνει επιτυχημένη χώρα».
Στους δρόμους στην Ποντγκόριτσα και σε άλλες πόλεις, οπαδοί του υποψήφιου του κινήματος «Ευρώπη τώρα» εκτόξευσαν πυροτεχνήματα και φωτοβολίδες και ηχούσαν τις κόρνες των αυτοκινήτων τους πανηγυρίζοντας.
Ο κ. Τζουκάνοβιτς υπήρξε κυρίαρχη μορφή του πολιτικού σκηνικού στο Μαυροβούνιο για πάνω από τριάντα χρόνια, καταλαμβάνοντας τον θώκο του πρωθυπουργού ή του προέδρου.
Αυτή είναι η πιο βαριά ήττα που υπέστη ποτέ προσωπικά, μετά την ιστορική ήττα της παράταξής του, του Δημοκρατικού Κόμματος Σοσιαλιστών (DPS), στις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές, το 2020. Έκτοτε, η χώρα βολοδέρνει από κρίση σε κρίση κι έχουν πέσει δύο κυβερνήσεις.
Για ήττα του ancien régime (σ.σ. του «παλαιού καθεστώτος», της καθεστηκυίας τάξης πραγμάτων) μίλησε ο κ. Μιλάτοβιτς. Εξαγγέλλει ότι το Μαυροβούνιο θα γίνει «πιο συμφιλιωμένο, πιο πλούσιο, πιο δίκαιο».
Ο Μίλο Τζουκάνοβιτς ανέλαβε το τιμόνι της χώρας το 1991, στα 29 του χρόνια, με την υποστήριξη του άλλοτε ισχυρού άνδρα του Βελιγραδίου, του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, καθώς άρχιζαν οι αιματηρές συρράξεις που θα διέλυαν την πάλαι ποτέ Γιουγκοσλαβία.
Στο μέτρο που η Σερβία μετατρεπόταν από τη Δύση σε παρία σε διεθνές επίπεδο, πήρε τις αποστάσεις του. Προσέγγισε τη Δύση, ήρθε σε ρήξη με το Βελιγράδι, εξασφάλισε την ανεξαρτησία του Μαυροβουνίου στο δημοψήφισμα του 2006. Η χώρα εντάχθηκε στο NATO, ενώ έγινε υποψήφια προς ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και βγήκε από τη σφαίρα επιρροής της Ρωσίας.
Όμως αντίπαλοί του τον κατηγορούν προσωπικά για το πελατειακό σύστημα, την ευνοιοκρατία, τη γενικευμένη διαφθορά – ακόμα και για δεσμούς με το οργανωμένο έγκλημα. Ο ενδιαφερόμενος διαψεύδει όλες αυτές τις κατηγορίες.
«Απόψε, μαζί με όλους τους πολίτες, είπαμε αποφασιστικά αντίο στο έγκλημα, στη διαφθορά, και στους δεσμούς ανάμεσα στο έγκλημα, τη διαφθορά και την πολιτική στο Μαυροβούνιο», είπε ο Γιάκοβ Μιλάτοβιτς στην επινίκια ομιλία του.
Ο κ. Τζουκάνοβιτς βάσισε μεγάλο μέρος της εκστρατείας του στην αμφισβήτηση της ειλικρίνειας του αντιπάλου του και του κινήματος «Ευρώπη τώρα», υποστηρίζοντας πως η άλλη πλευρά είναι ευάλωτη στη σερβική επιρροή.
Ο κ. Μιλάτοβιτς αντέτεινε πως «η προτεραιότητα υπ’ αριθμόν ένα για το Μαυροβούνιο είναι η πλήρης ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση». Δηλώνει μολαταύτα ευνοϊκά διακείμενος στις «καλές σχέσεις με τη Σερβία και με όλες τις χώρες των δυτικών Βαλκανίων».
Για χρόνια, ο κ. Τζουκάνοβιτς επιδίωξε να περιορίσει τη σερβική επιρροή και να οικοδομήσει διακριτή εθνική ταυτότητα. Κάτι όχι ακριβώς εύκολο σε μια χώρα όπου δηλώνουν Σέρβοι 200.000 και πλέον από τους 620.000 κατοίκους, πάνω από το ένα τρίτο.
Ο κ. Μιλάτοβιτς, υπουργός Οικονομικής Ανάπτυξης στην πρώτη κυβέρνηση που σχηματίστηκε μετά τις εκλογές του 2020, εγκατέλειψε θέση στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανοικοδόμησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ) για να αναλάβει υπουργείο.
Για ορισμένους λαϊκιστής, ο πατέρας τριών παιδιών ήταν από τους ιδρυτές το 2022 του κινήματος «Ευρώπη Τώρα». Έγινε δημοφιλής χάρη σε αμφιλεγόμενο οικονομικό πρόγραμμα που σχεδόν διπλασίασε τον κατώτερο μισθό στα 450 ευρώ.
Για πολλούς ψηφοφόρους, οι φετινές εκλογές έχουν βασικό διακύβευμα τη βελτίωση των οικονομικών συνθηκών στο Μαυροβούνιο, που μαστίζεται, όπως και άλλες χώρες των Βαλκανίων, από τη μαζική έξοδο της νεολαίας του.
Τα επίσημα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν τις επόμενες ημέρες.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
ΦΩΤΟ: EPA/BORIS PEJOVIC
