Ο Φραγκίσκος Φερδινάνδος (18 Δεκεμβρίου 1863 – 28 Ιουνίου 1914) από τον Οίκο των Αψβούργων-Λωρραίνης ήταν αρχιδούκας της Αυστρίας και διάδοχος της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας. Θεωρείται πως η δολοφονία του το 1914 έγινε η αφορμή του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο Φραγκίσκος Φερδινάνδος Κάρολος Λουδοβίκος Ιωσήφ Μαρία γεννήθηκε στο Γκρατς της Αυστρίας και ήταν υιός του Αρχιδούκα Κάρολου Λουδοβίκου, αδελφού του Φραγκίσκου Ιωσήφ της Αυστρίας, και της Μαρίας Αννουντσιάτας των Βουρβόνων-Δύο Σικελιών. Το 1883 κατατάχθηκε στο Στρατό ως 3ος Ανθυπολοχαγός. Η ζωή του άλλαξε δραματικά το 1889 όταν αυτοκτόνησε άτεκνος ο Διάδοχος του θρόνου και πρώτος εξάδελφός του Ροδόλφος, μοναχογιός του Αυτοκράτορα Φραγκίσκου Ιωσήφ. Έτσι, ο Φραγκίσκος Φερδινάνδος αναδείχθηκε σε μοναδικό κληρονόμο του Αυτοκράτορα μετά την παραίτηση του πατέρα του, που ήταν ο αμέσως επόμενος αδελφός στη σειρά διαδοχής. Το 1895 γνώρισε την Κόμισσα Σοφία φον Τσότεκ, η οποία ήταν τσέχικης καταγωγής και δεν ανήκε στην ελίτ των ευγενικών οικογενειών. Η σχέση τους κρατήθηκε κρυφή μέχρι το 1898, όταν και αποκαλύφθηκε εξαιτίας ενός τυχαίου περιστατικού. Ο Αυτοκράτορας αμέσως αντιτάχθηκε σε έναν επικείμενο γάμο μεταξύ τους, αλλά ο Φραγκίσκος Φερδινάνδος ήταν ανένδοτος. Τελικά, ύστερα από διαπραγματεύσεις, το 1899 νυμφεύθηκε τη Σοφία φον Τσότεκ σε μοργανατικό γάμο, που σήμαινε ότι η γυναίκα του και οι απόγονοι αυτών δεν είχαν κανένα δικαίωμα στο Θρόνο. Μαζί της απέκτησε τρία παιδιά, τη Σοφία, τον Μαξιμιλιανό και τον Ερνέστο.
Ο διάδοχος του θρόνου Φραγκίσκος Φερδινάνδος.
Οι απόψεις του
Οι απόψεις του Φραγκίσκου Φερδινάνδου για την εποχή ήταν αρκετά προοδευτικές. Δεν συμφωνούσε με το δυαδικό σύστημα διακυβέρνησης της Αυτοκρατορίας και υποστήριζε την ιδέα για μια ομοσπονδία όλων των εθνοτήτων που ζούσαν στην Αυστρία (Ηνωμένες πολιτείες της Αυστρίας). Αυτές οι θέσεις, όμως, σε μια εποχή που ο εθνικισμός στα Βαλκάνια ήταν σε ανοδική πορεία ήταν λογικό να προκαλέσουν. Ιδιαίτερα αντέδρασαν οι Σερβοκροάτες.
Καρτ ποστάλ για τη δολοφονία του Φερδινάνδου στο Σαράγεβο.
Ανάληψη αξιωμάτων
Το 1913 ανέλαβε την γενική επιθεώρηση του Αυτοκρατορικού στρατού, θέση ιδιαίτερα σημαντική. Τον Ιούνιο του 1914 μαζί με την γυναίκα του πραγματοποίησε επίσκεψη στο Σαράγεβο. Στις 28 Ιουνίου ο Γκαβρίλο Πρίντσιπ παραμόνευε κατά μήκος της διαδρομής από όπου θα περνούσε η αυτοκινητοπομπή του διαδόχου του θρόνου. Αρχικά πέταξε μια βόμβα προς το αμάξι χωρίς όμως να κατορθώσει να χτυπήσει το ζεύγος. Τελικά ύστερα από λίγα λεπτά ακινησίας η αυτοκινητοπομπή σταμάτησε μπροστά από το δημαρχείο του Σαράγεβο. Ο Γκαβρίλο Πρίντσιπ πήγε σε μια καφετέρια για να ανασυνταχθεί και όταν είδε το ζευγάρι να αποχωρεί τους πυροβόλησε εξ επαφής. Τελικά λίγο αργότερα ξεψύχησαν. Η συγκεκριμένη δολοφονία ήταν η σπίθα που προκάλεσε τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Οικογένεια
Παιδιά του Φραγκίσκου Φερδινάνδου από τον μοργανατικό του γάμο με τη Σοφία φον Τσότεκ, που έλαβε τον τίτλο της Δούκισσας του Χόενμπεργκ ήταν:
- Σοφία 1901-1990, παντρεύτηκε τον Φρειδερίκο του Νόστιτς-Ρήνεκ.
- Μαξιμιλιανός 1902-1962, Δούκας του Χόενμπεργκ.
- Ερνέστος 1904-1954, Πρίγκιπας του Χόενμπεργκ.
