Ο Γκέοργκ Γιόζεφ Κάμελ (Georg Joseph Kamel, 21 Απριλίου 1661 – 2 Μαΐου 1706), γνωστός και ως Camellus, ήταν Τσέχος Ιησουίτης ιεραπόστολος στις Φιλιππίνες και βοτανολόγος. Έκανε τις πρώτες γραπτές περιγραφές της φιλιππινέζικης χλωρίδας και πανίδας (ιδιαίτερα των πτηνών). Προς τιμήν του πήρε το όνομά της η καμέλια από τον Λινναίο.
Γεννήθηκε στο Μπρνο της Μοραβίας, στη σημερινή Τσεχία. Έγινε Ιησουίτης το 1682 και αρχικά εστάλη στις Μαριάνες το 1683, για να μεταφερθεί στις Φιλιππίνες το 1688. Άνοιξε φαρμακείο στη Μανίλα, που ήταν και το πρώτο στις Φιλιππίνες, όπου προμηθεύονταν δωρεάν φάρμακα οι άποροι.
Ερεύνησε τα φυτά των Φιλιππίνων και πολλά από αυτά τα έστειλε στο Λονδίνο για να τα μελετήσει ο διακεκριμένος Βρετανός βοτανολόγος, Τζον Ρέι και ο αποθηκάριος-βοτανολόγος Τζέιμς Πέτιβερ. Το αποτέλεσμα των μελετών του Καμελ ήταν το έργο Herbarium aliarumque stirpium in insula Luzone Philippinarum (“Βότανα και φαρμακευτικά φυτά της νήσου Λουζόν των Φιλιππίνων”), που είναι η πρώτη περιγραφή της φιλιππινέζικης χλωρίδας στα χρονικά.
Το πρώτο του φορτίο με σκίτσα φυτών έπεσε στα χέρια πειρατών, με αποτέλεσμα να χαθεί. Μέρη της εργασίας του για τα φυτά της Ανατολής εκδόθηκαν σε ένα παράρτημα 96 σελίδων στον 3ο τόμο του έργου του Τζον Ρέι Historia plantarum; species hactenus editas insuper multas noviter inventas & descriptas complectens (1703) και στις Φιλοσοφικές Συναλλαγές της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου. Ο Πέτιερ δημοσίευσε μια τρίτη ενότητα αφιερωμένη στα αναρριχητικά φυτά.
Μεταξύ άλλων, ο Κάμελ ήταν ένα από τα πρώτα πρόσωπα που περιέγραψε το φασόλι του Αγίου Ιγνατίου (Strychnos ignatia), το οποίο χρησιμοποιείται στην ομοιοπαθητική για την εξαγωγή της δηλητηριώδους στρυχνίνης από τον καρπό του. Το ονόμασε από τον Άγιο Ιγνάτιο Λογιόλα, ιδρυτή του τάγματος των Ιησουιτών. Στις Φιλιππίνες το εν λόγω φυτό είναι γνωστό με το τοπικό όνομα aguwason (στη γλώσσα Ταγκαλόγκ).
Ο Κάμελ έκανε επίσης την πρώτη γραπτή περιγραφή για τα πουλιά των Φιλιππίνων, στο έργο „Observationes de Avibus Philippensibus“, που εκδόθηκε το 1702 στις Φιλοσοφικές Συναλλαγές της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου. Πέθανε στη Μανίλα το 1706.
Έργα
Μεγάλο μέρος του έργου του για τις Φιλιππίνες δεν έχει δημοσιευτεί ακόμα. Οι σημειώσεις του φυλάσσονται σήμερα κυρίως στο Βρετανικό Μουσείο και 260 σκίτσα του με ιατρικά φυτά, ζώα και ορυκτά βρίσκονται στο αρχείο του Θεολογικού Τμήματος στη Λουβέν του Βελγίου. Αντίγραφα από ορισμένα κείμενά του και σκίτσα του μπορεί να βρεθούν στη γενέτειρά του, το Μπρνο. Ανάμεσα στις εκδόσεις του ήταν τα:
- „Herbarium aliarumque stirpium in insula Luzone Pilippinarum primaria nascentium Syllabus” ή “Overview of plants and shrubs growing on Luzon” εκδόθηκε το 1697-1698 και έγινε γνωστό για την πρώτη περιγραφή της φιλιππινέζικης χλωρίδας που έγινε ποτέ. Πρόκειται για το μεγαλύτερο έργο του Κάμελ.
- „Hortus indicus“
- „Descriptiones fructicum et arborum Luzonis… “
- „Observationes de Avibus Philippensibus“ – πρώτη γραπτή περιγραφή των πτηνών στις Φιλιππίνες, εκδόθηκε το 1702 στις Φιλοσοφικές Συναλλαγές της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου
Η ΟΥΝΕΣΚΟ ονόμασε την 300ή επέτειο του θανάτου του το 2006 ως μια από τις σημαντικότερες επετείους διεθνώς.
Βιβλιογραφία
- Donko, Yan: The Philippines in Chinese Paintings – Depicted by an Austro-Chinese Artist: Exhibition Catalogue. National Museum of the Philippines – Manila 2012, published by epubli.de, Berlin 2012, ISBN 978-384422376-7. (με άρθρο για τον Κάμελ στις σελ. 80–86)
- Donko, Wilhelm: The Lady of the Camellias and the Philippines, “The Philippine Star”, February 5, 2012 http://www.philstar.com/Article.aspx?articleId=774371
