Ο Γρηγόρης Γρηγορίου (1 Ιουνίου 1919 – 4 Σεπτεμβρίου 2005) ήταν σκηνοθέτης. Γεννήθηκε στην Αθήνα (τον Ιούνιο του 1919), γιος του γνωστού τότε δικηγόρου Μιχάλη Γρηγορίου. Σπούδασε νομική και πολιτικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, καθώς και ξένες γλώσσες, πήρε μαθήματα στο θεατρικό τμήμα της Πανεπιστημιακής Λέσχης αλλά τελικά έγινε αυτοδίδακτος σκηνοθέτης. Κατά την περίοδο της Κατοχής, έλαβε μέρος στη μάχη της Κρήτης, συνελήφθη από τους Γερμανούς, δραπέτευσε και έπειτα προσχώρησε και πολέμησε μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ. Από το 1942 μέχρι το 1949 εργάστηκε στο Νομικό Τμήμα της ΑΕΤΕ (την προκάτοχο του σημερινού ΟΤΕ). Σκηνοθέτης κινηματογράφου από το 1949 και του θεάτρου από το 1951. Το 1948 έγραψε το σενάριο και σκηνοθέτησε την πρώτη του ταινία Ο κόκκινος βράχος.
Η ταινία του Πικρό ψωμί (1951) θεωρείται σταθμός για τον ελληνικό κινηματογράφο ως η πρώτη νεορεαλιστική ελληνική ταινία στην οποία συνδύασε τον Ιταλικό νεορεαλισμό με την ελληνική πραγματικότητα ασκώντας κριτική στην εξουσία.
Σταμάτησε την κινηματογραφική του δραστηριότητα το 1971 με τριάντα μεγάλου μήκους ταινίες στο ενεργητικό του. Επίσης, ο Γρηγόρης Γρηγορίου σκηνοθέτησε και πολλά θεατρικά έργα στο ραδιοφωνικό Θέατρο της Δευτέρας της κρατικής ραδιοφωνίας, ενώ από το 1949 υπήρξε συνιδρυτής της Κινηματογραφικής Σχολής του Λυκούργου Σταυράκου και από το 1957 καθηγητής Δραματικής Σχολής.
Έντονη ήταν και η παρουσία του στην τηλεόραση με τη σκηνοθεσία του στις Αθάνατες ιστορίες αγάπης και Καποδίστριας καθώς και σε σειρά θεατρικών έργων στην ΕΡΤ. Η τηλεοπτική σειρά του λογοτεχνικού έργου Λωξάντρα γνώρισε μεγάλη επιτυχία όπως και η εκπομπή Να η ευκαιρία που συνέβαλε στην ανάδειξη νέων καλλιτεχνών. Από το 1984 μέχρι το 1990 παρουσίαζε και συντόνιζε την εβδομαδιαία εκπομπή Στον χώρο του ελληνικού κινηματογράφου. Υπήρξε πρόεδρος της Εταιρίας Ελλήνων Σκηνοθετών και εκτός των βραβείων σκηνοθεσίας τιμήθηκε και με βραβείο του Υπουργείου Πολιτισμού (Ελλάδος). Μιλούσε Γαλλικά και ήταν μόνιμος κάτοικος Ηλιούπολης (Αθήνα). Με την πρώτη σύζυγό του Μαρία Παπαλεονάρδου απέκτησε ένα παιδί τον συνθέτη Μιχάλη Γρηγορίου. Μετά παντρεύτηκε την ηθοποιό Ίντα Χριστινάκη (1925 – 2014) χωρίς να αποκτήσει παιδιά και εντέλει την Ελένη Τσιμαράτου το 1960 με την οποία απέκτησε δύο παιδιά τον μουσικό Λευτέρη Γρηγορίου και τον εκπαιδευτή καταδύσεων-σκηνοθέτη Στέλιο Γρηγορίου. Ο Γρηγορης Γρηγοριου απεβίωσε το 2005 στην Αθήνα.
Φιλμογραφία
- Ο κόκκινος βράχος, 1949
- Θύελλα στο φάρο, 1950
- Μεγάλοι δρόμοι, 1953
- Η αρπαγή της Περσεφόνης, 1956
- Ο Μιμίκος και η Μαίρη, 1958
- Η λίμνη των στεναγμών, 1960
- Καλημέρα Αθήνα, 1960
- 2000 ναύτες κι ένα κορίτσι, 1960
- Διαβόλου κάλτσα, 1962
- Όταν ξυπνά το παρελθόν, 1962
- Αυτό το κάτι άλλο, 1963
- Ο Αδελφός Άννα, 1963
- Τα 201 καναρίνια, 1964
- Διωγμός, 1964
- Αμφιβολίες, 1964
- Η μοίρα ενός αθώου, 1965
- Όχι κύριε Τζόνσον, 1965
- Υιέ μου… υιέ μου, 1965
- Μια γυναίκα κατηγορείται, 1966
- Πόθοι στον καταραμένο βάλτο, 1966
- Αυτή η γη είναι δική μας, 1967
- Κοκοβιός και Σπάρος στα δίχτυα της Αράχνης, 1967
- Τρούμπα 67, 1967
- Ο ανακατωσούρας, 1967
- Ο μεγάλος διχασμός, 1968
- Η ώρα της οργής, 1968
- Ο άγιος Νεκτάριος, 1969
- Ο τελευταίος των κομιτατζήδων, 1970
- Οι τελευταίοι του Ρούπελ, 1971
Τηλεοπτικές σειρές
- Μαρία Ιορδανίδου, Λωξάντρα
- Γ. Μαρκ, Μια γυναίκα κατηγορείται
- Γ. Καράγιωργα, Τραγουδιστάδες της λευτεριάς
- Γρηγ. Γρηγορίου, Πατέρες της λευτεριάς
- Γρηγ. Γρηγορίου, Η αναγέννηση ενός έθνους
- Γρηγ. Γρηγορίου, Ο κυβερνήτης Καποδίστριας
- Γ. Μαρκ, Η δικαιοσύνη μίλησε
- Σπ. Μελά, Ο γέρος του Μοριά
- Αθάνατες ιστορίες αγάπης: α)Κ Καρυωτάκης-Μαρία Πολυδούρη β)Δ. Σολωμός-Ξανθούλα γ)Α. Σενιέ-Η μικρή φυλακισμένη γ)Φρ. Σοπέν-Γ. Σάνδη δ) Ρόμπρτ και Ελισάβετ Μπράουνινγκ ε) Μπάιρον-Κόρη των Αθηνών στ) Άγγ. Σικελιανός-Εύα Πάλμερ στ) Περ. Γιαννόπουλος-Σοφία Λασκαρίδου
Τηλεταινίες
- Στρατής Μυριβήλης Η παρακόρη
- Αντώνης Τραυλαντώνης Τα Χριστούγεννα του Αμερικάνου
Συγγραφικό έργο
- Μνήμες σε άσπρο και σε μαύρο, 2 τόμοι, εκδ. Αιγόκερως
Βραβεία
- 1964 Βραβείο Σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για την ταινία Διωγμός.
- 1966, Κρατικό Βραβείο Σκηνοθεσίας για την ταινία Όχι κύριε Τζόνσον.
Το 2005, το 46ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης έκανε μια ειδική προβολή στην ταινία του Γρηγορίου Πικρό ψωμί.
Πηγές
- “Who’s Who 1979”, σ.140
- Γρηγόρης Γρηγορίου, εκδ. Αιγόκερως, Αθήνα, 1996
