- ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΚΑΡΑΤΑΡΑΚΗΣ*
Ο Γιάννης Η. Χάρης αρκετά χρόνια τώρα με γνώση και εμπειρία ασχολείται με τη γλώσσα. Δεν είναι ειδικός επιστήμονας, όμως οι απόψεις του μαρτυρούν την αγάπη και τον σεβασμό που πρέπει να διακρίνουν εκείνους που στοχεύουν να συμβάλουν στην καλλιέργεια και στην κατανόηση της λειτουργίας της γλώσσας ως του τελειότερου μέσου επικοινωνίας μιας κοινωνικής ομάδας.
Γνωρίζουμε πόσο ταλάνισε τη χώρα μας το γλωσσικό ζήτημα και πόση ζημιά έκαναν πολλοί γλωσσαμύντορες και ειδικοί επιστήμονες για να επιβάλουν την ιδεολογία τους και το συντηρητισμό τους με άκομψο τρόπο. Ούτε οι λαοί, ούτε οι γλώσσες θέλουν προστάτες. Όλες οι γλώσσες εξελίσσονται και μετασχηματίζονται ακόμα και με τα λάθη.
Κάθε στιγμή κάποιες λέξεις πεθαίνουν, κάποιες νέες δημιουργούνται ή μεταπίπτει η σημασία τους. Έτσι η εκκλησία από συνέλευση σημαίνει σήμερα ναός, ο αγαθός από ηθικά ακέραιος σημαίνει σήμερα χαζός, αφελής και ο φαιδρός από χαρούμενος, γελαστός σημαίνει σήμερα γελοίος.
Είναι λάθος να καταλογίζεται στους νέους λεξιπενία και να λέγεται ότι χρησιμοποιούν ελάχιστες λέξεις, ότι το μονοτονικό κατέστρεψε τη μουσικότητα της γλώσσας και η ψιλή, η δασεία και η περισπωμένη έπρεπε να είναι τα κριτήρια για να διακρίνουμε τους μορφωμένους από τους αμόρφωτους.
Είναι πολύ ευχάριστο ότι από τον ιστορικό οίκο ΕΣΤΙΑ κυκλοφόρησαν σ’ ένα τόμο τα σημειώματα του Γιάννη Χάρη σε διάφορες εφημερίδες. Είναι καρπός πολύχρονου κόπου και αποτελούν πολύτιμη προσφορά για όλους.
Δεν διστάζει να αντιπαρατεθεί ακόμα και με τον θεωρούμενο εθνικό γλωσσολόγο που, χωρίς να μηδενίζω την προσφορά του, έχει αρκετά ταλαιπωρήσει πολλούς με την επιμονή του σε ακραίες ορθογραφικές επιλογές.
Η διαδρομή του στο δημόσιο χώρο είναι επίσης γνωστή. Το ίδιο κάνει και για τον θεολόγο-φιλόσοφο που θρηνεί και κλαίει για τον θάνατο της γλώσσας.
Εντοπίζει πολλές αστοχίες και λάθη που τείνουν να επικρατήσουν στον δημόσιο λόγο και στα μέσα ενημέρωσης, αλλά με προσοχή και χαριτωμένο τρόπο διαμορφώνει τις προτάσεις του.
Αν η γλώσσα είν’ ένα ποτάμι που κυλά και αλλάζει συνεχώς, πάντα βρίσκει το δρόμο της και επιτρέπει στον ομιλητή να εκφράσει με δημιουργικό τρόπο τα συναισθήματα και τη σκέψη του.
Πράγματι η γλώσσα είναι η πατρίδα μας και ο ιδιαίτερος τρόπος που κάθε γλωσσική ομάδα κατανοεί τον κόσμο ανάλογα με το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του, την κοινωνική του θέση και την σχέση του με τους συνομιλητές. Είναι σαν να υπάρχει μια αποθήκη με διάφορα ανταλλακτικά από την οποία ο ομιλητής επιλέγει εκείνα που έχει ανάγκη για να εκφραστεί. Αρκεί να έχει κάτι να πει και η γλώσσα είναι ικανή να διατυπώσει τις ενδιάθετες σκέψεις.
Το βιβλίο του Γιάννη Χάρη «Η γλώσσα τα λάθη και τα πάθη» δεν είναι μόνο χρήσιμο και διδακτικό, αλλά και ευχάριστο ανάγνωσμα για όλους και ιδιαίτερα για όσους επιθυμούν να κάνουν ένα ταξίδι και να παρακολουθήσουν την περιπέτεια της γλώσσας μας.
*Ο Ζαχαρίας Καραταράκης είναι φιλόλογος
