Βρετανοί στριατιώτες που βρίσκονται οχυρωμένοι στον κρατήρα μιας βόμβας
Η μάχη του Καμπρέ ήταν αιματηρή μάχη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, στην οποία για πρώτη φορά στην ιστορία έγινε μεγάλη χρήση τεθωρακισμένων. Ήταν μια κίνηση των Βρετανών για να διασπάσουν το μέτωπο των Γερμανών προς όφελος των συμμάχων. Παρόλη την χρήση των τανκς, οι απώλειες και από τις δύο πλευρές ήταν τεράστιες, χωρίς όμως να επέλθει η νίκη για κάποια από τις δυο πλευρές, ούτε και να αλλάξει την διαδρομή του μετώπου. Η μάχη διεξήχθη στα περίχωρα της πόλης Καμπραί, στη βορειοανατολική Γαλλία.
Πριν την μάχη
Το 1917 είχε καταρρεύσει το Ρωσικό μέτωπο. Οι Γερμανοί ενίσχυσαν τις επιθέσεις τους στο ανατολικό μέτωπο, αναγκάζοντάς τους να αποσπάσουν ανθρώπινο δυναμικό και πυρομαχικά από το δυτικό μέτωπο. Οι σύμμαχοι αντιλήφθηκαν την ευκαιρία και άρχισαν επιθέσεις με νέες δυνάμεις, χωρίς όμως να σημειώσουν καμία σημαντική επιτυχία. Οι φρικτές απώλειες και η απάνθρωπη ζωή στο μέτωπο άρχισαν να διαβρώνουν το ηθικό των στρατιωτών που όλο και πιο συχνά διαμαρτύρονταν και αρνούνταν να πολεμήσουν. Τα σωφρονιστικά μέτρα ήταν σκληρά. Το 1917 δύο νέα μέλη προσχώρησαν στην συμμαχία, οι ΗΠΑ και η Ελλάδα, μπαίνοντας στον πόλεμο και ενισχύοντας το ηθικό των Γάλλων.
Στις 20 Μαΐου οι Βρετανοί εξαπόλυσαν σφοδρή επίθεση στην Φλάνδρα. Μετά από σημαντικές απώλειες και μόλις πενιχρά αποτελέσματα, η επίθεση σταμάτησε τον Νοέμβριο. Η τακτική της δολιοφθοράς του εχθρού δεν επέφερε αποτελέσματα, και έτσι οι στρατηγοί αναζητούσαν νέες μεθόδους. Οι Βρετανοί έδωσαν έμφαση στα όλο και πιο πολυάριθμα τανκς. Όμως οι Γερμανοί γρήγορα αναψύχωσαν και βρήκαν τα αδύνατα σημεία της θωράκισης, έτσι ώστε με φλογοβόλα και πολυβόλα κατάφερναν να τα θέτουν εκτός μάχης. Επίσης το ανώμαλο και ελώδες έδαφος της Φλάνδρας καθιστούσε δυσχερή την ολίσθηση των ερπιστίων.
Οι Γερμανοί από την μεριά τους έδιναν βάρος στα σώματα επιδρομών, και στην ευελιξία για να αντιμετωπίζουν τις επιθέσεις του εχθρού. Εγκέφαλος της τακτικής αυτής ήταν ο Όσκαρ φον Χούτιρ, από τον οποίο και ονομάστηκε.
Η προετοιμασία της μάχης
Χάρτης του πεδίου μάχης στις 19 Νοεμβρίου 1917
Τον Ιούνιο του 1917 οι Τζων Φρέντερικ Τσαρλς Φούλλερ και Χένρυ Χιούτζ Τούτνορ εξαπέλυσαν επίθεση με τα τανκς στην Καμπραί. Ο στρατηγός Τζούλιαν Μπυρν, διοικητής της Τρίτης Βρετανικής Στρατιάς, ενώ αρχικά αποσκοπούσε στην κατάληψη της Καμπραί, υιοθέτησε την συμβουλή που πήρε και άλλαξε τα σχέδια, με νέο στόχο να διαπεράσει το γερμανικό μέτωπο. Έδωσε μάλιστα την διαταγή να διασπάσει το γερμανικό μέτωπο στο σημείο αυτό, αφήνοντας πύλη ανοιχτή με πρόσβαση στα μετόπισθεν του εχθρού. Η επιλογή της Καμπραί βασίζονταν κυρίως στην φυσική διαμόρφωση του εδάφους της περιοχής που ήταν πιο επίπεδο και πιο σκληρό και άντεχε το πέρασμα των τανκς.
Το δαιδαλώδες σχέδιο της μάχης προέβλεπε την συγκέντρωση της σφοδρής επίθεσης σε ένα περιορισμένο χώρο πλάτους πέντε χιλιομέτρων μεταξύ Canal du Nord και Canal de Saint-Quentin για να διασπάσει την άμυνα των Γερμανών. Την πρώτη μέρα θα γινόταν επίθεση του 3ου σώματος από τον Νότο με κατεύθυνση πορείας προς Crèvecoeur και Bonavis. Το ιππικό θα ενίσχυε την επίθεση αυτή. Το 4ο σώμα θα επιτίθονταν στο βορά και θα καταλάμβαναν τις πόλεις Havrincourt, Flesquières, Graincourt και Marcoing. 216 τανκς θα έπαιρναν μέρος στην πρώτη επίθεση, ενώ 96 εφεδρικά θα περίμεναν.
Κατά την διάρκεια της μάχης δοκιμάστηκαν για πρώτη φορά νέες τακτικές πολέμου, και νέοι συνδυασμοί επίθεσης με τανκς, πεζικό και αεροπλάνα. Μπροστά προέλαυναν τα τανκς, ακολουθούμενα από πεζικό σε μια απόσταση 45-50 μέτρων. Μερικά από τα τανκς ξεδίπλωναν γέφυρες πάνω από τα χαρακώματα για να περνάν οι πεζικάριοι που ακολουθούσαν. Άλλα τανκς μετέφεραν πυρομαχικά για εφοδιασμό μέσα στο πεδίο της μάχης.
Η διεξαγωγή της μάχης
Η επίθεση των Βρετανών
Χάρτης του πεδίου μάχης το απόγευμα της 20ης Νοεμβρίου 1917
Ο βρετανικός στρατός στην αρχή της μάχης είχε παραταχθεί από δεξιά προς τα αριστερά ως εξής: η 55η μεραρχία West Lancashire Jeudwine, η 12η ‘ανατολική μεραρχία Άρθουρ Σκοτ, η 20ή ελαφρή μεραρχία Ντάγκλας Σμιθ, η 6η μεραρχία Τόμας Μάρντεν, η 51η μεραρχία των Highland Τζωρτζ Χάρπερ, η 62η μεραρχία 2nd West Riding Γουόλτερ Μπράιθγουεϊτ, και η 36η μεραρχία Ulster Όλιβερ Νάγκετ. Μία ακόμα εφεδρική, η 29η βρετανική μεραρχία Henry de Beauvoir de Lisle ήταν έτοιμη να εκτελέσει εντολές.
Πηγές
- Terry C. Treadwell: Cambrai, The First Tank Battle. Cerberus Publishing, London 2004, 2006. ISBN 1-84145-042-1
- Gerald Gliddon: VC’s of the First World War – Cambrai 1917. Sutton, London 2004. ISBN 0-7509-3409-3
- Guntram Schulze-Wegener (Chefredakteur): Militär & Geschichte. Pabel-Moewig, Rastatt 2004, Nr. 17, S.6–21.
- Hedley Paul Willmott: Der erste Weltkrieg. Gerstenberg, Hildesheim 2003, S.220–223. ISBN 3-8067-2549-7
- Jack Horsfall: Cambrai, The Right Hook (Battleground Europe). Cooper, London 2000, ISBN 0-85052-632-9
- Alan Jack Smithers: Cambrai, The First Great Tank Battle 1917. Pen & Sword Books, London 1992, ISBN 0-85052-268-4
