Πάλμα ιλ Τζόβανε (1548/50 – 1628) Ιταλός ζωγράφος από τη Βενετία…

Ο Ιάκοπο Νεγκρέτι (Iacopo Negretti, 1548/50 – 14 Οκτωβρίου 1628), γνωστός ως Γιάκοπο Jacopo ή Τζάκομο Πάλμα ιλ Τζόβανε Giacomo Palma il Giovane ή απλά Πάλμα Τζόβανε Palma Giovane (“Ο νεότερος Πάλμα”), ήταν Ιταλός ζωγράφος από τη Βενετία και σημαντικός εκπρόσωπος της Ενετικής Σχολής.

Μετά το θάνατο του Τιντορέττο (1594), ο Πάλμα έγινε ο κυριότερος καλλιτέχνης της Βενετίας που διατήρησε το ύφος του. Έξω από τη Βενετία, έλαβε πολλές παραγγελίες στην περιοχή του Μπέργκαμο, τότε μέρος του Ενετικού “Ντομίνι του Τερραφέρμα” και στην Κεντρική Ευρώπη, κυρίως από τον γνώστη Τεχνών αυτοκράτορα Ροδόλφο Β΄ στην Πράγα.

Ο Πάλμα γεννήθηκε στη Βενετία. Γεννημένος σε οικογένεια ζωγράφων, ήταν ο ανεψιός του ζωγράφου Πάλμα Βέκιο και του γιου του Αντόνιο Νιγκρέτι (1510 /15 – 1575 / 85), ενός ελάσσονος ζωγράφου που ήταν ο ίδιος μαθητής του Ο επικεφαλής βοηθός του εργαστηρίου του πρεσβύτερου Πάλμα Μπονιφάτσο ντε’ Πιττάτι και ο οποίος μετά το θάνατο του Μπονιφάτσο (1553) κληρονόμησε το εργαστήριο και την πελατεία του Μπονιφάτσο. Ο νεότερος Πάλμα φαίνεται ότι είχε εξευγενίσει το ύφος του δημιουργώντας αντίγραφα έργων του Τιτσιάνο .

Το 1567 ο Γκουιντεμπάλντο Β΄ ντελλα Ρόβερε (Guidobaldo II della Rovere), δούκας του Ουρμπίνο, αναγνώρισε τα ταλέντα του Πάλμα, τον υποστήριξε για τέσσερα χρόνια και τον έστειλε στη Ρώμη, όπου παρέμεινε μέχρι το 1572. Απορρίπτοντας τα περισσότερα στοιχεία του ρωμαϊκού ύφους μετά την επιστροφή του στη Βενετία, ο Πάλμα υιοθέτησε τα αναπόφευκτα μοντέλα και τον μανιερισμό του Τιντορέττο. Οι πρώτοι βιογράφοι του ισχυρίζονται ότι βρήκε μια θέση στο εργαστήριο του Τιτσιάνο, όταν ο δάσκαλος γέρασε και, όταν ο δάσκαλος πέθανε, ο Πάλμα ανέλαβε να ολοκληρώσει την τελευταία του εργασία, την Pietà στην Ακαδημία της Βενετίας. Η πρώτη μεγάλη δημόσια παραγγελία του Πάλμα προήλθε μετά την πυρκαγιά του 1577 στο Παλάτι των Δόγηδων: τρεις σκηνές στην μεγάλη αίθουσα του Συμβουλίου. Στα μέσα της δεκαετίας του 1580 είχε αφομοιώσει τις ευέλικτες στάσεις του Τιντοτρέττο και τις παχιές επιφάνειες του Τιτσιάνο, δίνοντας έμφαση στο φως και χρησιμοποοώντας χαλαρές πινελιές. Στην παραγωγή του Πάλμα Τζόβανε, ο Φράιντμπεργκ εντοπίζει επίσης «μια περιστασιακή διαθετική πολυτέλεια “à la Βερονέζε” και κλίσεις προς τον περιγραφικό νατουραλισμό “à la Μπαασάνο”».

Απορρίπτοντας τον μανιερισμό κατά τη δεκαετία του 1580, αγκάλιασε τον ρεφορμιστικό νατουραλισμό. Έδωσε ποικιλία στο έξυπνα συντεθειμένο αμάλγαμα ανάλογα με το αντικείμενο και τις εκλεκτικές και συντηρητικές προτιμήσεις των πελατών, με «δεξιοτεχνία ειδικού και ευφυή νοημοσύνη».

Interior of Santi Giovanni e Paolo (Venice) – Monument to Palma il Giovane, Palma il Vecchio and Titian

Μνημείο για τον Πάλμα ιλ Τζόβανε, Βασιλική “San Giovanni e Paolo”

Εργάστηκε μαζί με τον Βερονέζε και τον Τιντορέττο στις διακοσμήσεις στο Παλάτι των Δόγηδων όπου γνώρισε πλήρως την ενετική παράδοση. Από το 1580-90 ζωγράφισε κύκλους μεγάλων πινάκων είτε για Ενετικά Σχολεία είτε για ιερά κτίρια (τα ιερά του San Giacomo dall’Orio και της εκκλησίας των Ιησουιτών ( Gesuiti, το Scuola di San Giovanni Evangelista και το Oratorio dei Crociferi) . Χάρη στον έξυπνο τρόπο που αναφέρονταν στον Τιντορέττο και στη δική τους αφήγηση, αυτά είναι τα καλύτερα έργα του Πάλμα του Νεότερου. Μετά από αυτό επέστρεψε σε επίσημες παραγγελίες στο Παλάτι των Δόγηδων. Ανάμεσα σε αυτά υπάρχει το υπέροχο πορτρέτο του Πάπα Πίου Ε΄, που του ανέθεσαν οι κόμητες Μπαλλάντι, οικογένεια με επιρροή που έδωσε τέσσερα μέλη ως ” Capitani del Popolo ” στην πόλη της Σιένα τον Μεσαίωνα. Μετά από τρεις αιώνες στην Τοσκάνη, αγοράστηκε από τον Σερ Ρόμπερτ Ντικ (Sir Robert Dick) το 1842. Μετά από άλλα διακόσια χρόνια, το πορτραίτο αγοράστηκε από το Bonham’s στο Λονδίνο, έναν από τους αρχαιότερους οίκους πλειστηριασμών στον κόσμο, που ιδρύθηκε το 1793, και χάρη στον Ρομπέρτο Γκαλιάρντι (Roberto Gagliardi), Ιταλό έμπορο έργων Τέχνης εγκατεστημένο στο Λονδίνο, επανήλθε στην Τοσκάνη, όπου μπορεί να το θαυμάσει κανείς στο Μουσείο Τέχνης Chianciano, λίγα χιλιόμετρα έξω από τη Σιένα.

Ο Πάλμα il Τζόβανε συνέχισε και οργάνωσε το δικό του, μεγάλο εργαστήριο, το οποίο συνήθιζε να παράγει επαναλαμβανόμενη σειρά θρησκευτικών και αλληγορικών εικόνων που μπορούν να βρεθούν σε όλη την επικράτεια της Ενετικής Δημοκρατίας. Ένα από αυτά τα έργα είναι η Αφροδίτη με έναν καθρέφτη (από έργο του Τιτσιάνο). Μετά το 1600 ζωγράφισε μυθολογικές σκηνές για έναν μικρό κύκλο διανοουμένων. Μετά το θάνατο του Τιντορέττο το 1594, παρέμεινε ένας από τους κορυφαίους ζωγράφους στην πόλη της Βενετίας. Του ανατέθηκε να ολοκληρώσει το ημιτελές Pietà του Τιτσιάνο. Ο Πάλμα έγραψε με υπερηφάνεια: «QUOD TITIANVS INCHOATVM RELIQUIT PALMA REVERENTVR ABSOLVIT DEOQ. DICAVIT OPVS (Το ημιτελές έργο του Τιτσιάνο, ο Πάλμα ολοκλήρωσε).

Τάφηκε στη Βασιλική San Giovanni e Paolo, παραδοσιακό τόπο ταφής των Δόγηδων. Μεταξύ των οπαδών του ήταν ο ζωγράφος της Μπρέσια, Καμίλλο Ράμα.