Το πραξικόπημα έγινε λίγο μετά την ανακοίνωση από την εκλογική επιτροπή της χώρας ότι ο απερχόμενος πρόεδρος Αλί Μπονγκό κέρδισε τις προεδρικές εκλογές της 26ης Αυγούστου.
Οι Μπονγκό στην εξουσία για πάνω από 55 χρόνια
Η χώρα είχε μόνον τρεις προέδρους από την ανεξαρτησία της από τη Γαλλία το 1960. Για πάνω από 41 χρόνια την κυβερνούσε ο Ομάρ Μπονγκό Οντιμπά έως την εκλογή του γιου του Αλί μετά τον θάνατό του το 2009.
Ο Ομάρ Μπονγκό, που ήταν σεβαστός για τις μεσολαβήσεις του σε αρκετές αφρικανικές κρίσεις, ήταν επίσης πυλώνας της “Françafrique”, ενός συστήματος πολιτικής συνεργασίας, δικτύων και εμπορικών δεσμεύσεων ανάμεσα στο Παρίσι και τις πρώην αποικίες της Γαλλίας στην ήπειρο.
Ο γιος του, ο Αλί, πήρε σαφώς αποστάσεις από την πρώην αποικιοκρατική δύναμη μόλις εξελέγη.
Εννέα άλλα από τα παιδιά του τελούν υπό εξέταση στο πλαίσιο έρευνας που διεξάγεται από το 2010 από τη γαλλική δικαιοσύνη για “παράνομα κέρδη”, όσον αφορά στοιχεία ακίνητης περιουσίας που αποκτήθηκαν στη Γαλλία με δημόσιο χρήμα που υπεξαιρέθηκε από την Γκαμπόν.
Μια κόρη του, η Πασκαλίν, είχε σχέση με τον θρύλο της ρέγκε Μπομπ Μάρλεϊ, τον οποίο κάλεσε να παίξει στην Γκαμπόν για τα γενέθλια του πατέρα της. Αυτές ήταν οι πρώτες συναυλίες του Τζαμαϊκανού μουσικού στην Αφρική, τον Ιανουάριο του 1980.
Πετρέλαιο, ξυλεία και μαγγάνιο
Η Γκαμπόν είναι μια από τις πιο πλούσιες χώρες της Αφρικής με κατά κεφαλήν ΑΕΠ (8.820 δολάρια το 2022), χάρη στο πετρέλαιό της, στην ξυλεία της και ιδίως στο μαγγάνιό της, ενώ ο πληθυσμός της είναι μικρός (2,3 εκατομμύρια κάτοικοι).
Βρίσκεται μεταξύ των μεγαλύτερων παραγωγών μαύρου χρυσού της υποσαχάριας Αφρικής. Το 2020 το πετρέλαιο αντιπροσώπευε το 38,5% του ΑΕΠ της και το 70,5% των εξαγωγών της, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα.
Ωστόσο η οικονομία της, την οποία δεν έχει καταφέρει να διαφοροποιήσει αρκετά, εξαρτάται ακόμη πάρα πολύ από τους υδρογονάνθρακες και ένας κάτοικος στους τρεις ζούσε κάτω από το όριο της φτώχειας στα τέλη του 2022, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα.
Το 88% του εδάφους της είναι δάσος
Η χώρα με έκταση 268.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, το 88% της οποίας καταλαμβάνεται από δάσος, περιγράφεται από την Παγκόσμια Τράπεζα ως “σαφώς μια χώρα που απορροφά διοξείδιο του άνθρακα και ηγετική μορφή στις πρωτοβουλίες για μηδενικές εκπομπές”, χάρη κυρίως στις προσπάθειες που αναπτύσσει για τη μείωση των εκπομπών των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και την προστασία του μεγάλου τροπικού δάσους της.
Η Γκαμπόν έχει ένα πλούσιο οικοσύστημα. Στα εθνικά πάρκα της ζουν ενδημικά είδη και μεγάλα θηλαστικά, όπως ο αφρικανικός ελέφαντας του δάσους, ο γορίλας, ο χιμπατζής, η λεοπάρδαλη, ή ακόμη αρκετά είδη παγκολίνου.
Η χώρα έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά αστικοποίησης στην ήπειρο, με πάνω από 4 στους 5 κατοίκους της να ζουν σε πόλεις. Μόνον στην Λιμπρβίλ και την οικονομική πρωτεύουσα της χώρας, το Πορτ-Ζεντίλ, ζει σχεδόν το 60% του πληθυσμού της.
Ιμπόγκα, ψυχοτρόπο φυτό
Η Ιμπόγκα είναι θαμνώδες φυτό από το οποίο προέρχεται η ψυχοδραστική ουσία ιμπογκαΐνη. Στην Γκαμπόν χρησιμοποιείται υπό τη μορφή σκόνης που λαμβάνεται από τον φλοιό των ριζών του θάμνου αυτού, που είναι ενδημικό είδος των τροπικών δασών της κεντρικής Αφρικής, σε παραδοσιακές τελετές μύησης που ονομάζονται “bwiti”.
Η αποκλειστική χρήση του φυτού αυτού για παραδοσιακές τελετές όπως γινόταν εδώ και πενήντα χρόνια έπαψε χάρη στις φαρμακευτικές ιδιότητες της δραστικής του ουσίας ιμπογκαΐνη, η οποία φέρεται κυρίως ότι έχει ιδιότητες που βοηθούν στην απεξάρτηση από εθιστικές ουσίες.
Ωστόσο η ιμπογκαΐνη θεωρείται ναρκωτική ουσία στις ΗΠΑ ή χώρες της Ευρώπης.
Το μεγαλύτερο μέρος της ιμπογκαΐνης, που χρησιμοποιείται σε κλινικές που έχουν ανοίξει σε διάφορα μέρη του κόσμου (Κόστα Ρίκα, Μεξικό, Νέα Ζηλανδία, Ολλανδία κ.λπ) για τη θεραπεία εξαρτημένων από ναρκωτικές ουσίες ή για την αντιμετώπιση του μετατραυματικού στρες, προέρχεται από παράνομη εξαγωγή.
Λόγω των φόβων που υπάρχουν για εξάντληση των πόρων της από την παράνομη συγκομιδή, η Γκαμπόν υιοθέτησε ένα νέο πλαίσιο για το εμπόριό της.
Διάσημος ποδοσφαιριστής
Ο διεθνής παίκτης Πιερ Εμερίκ Ομπαμεγιάνγκ είναι ο πιο γνωστός ποδοσφαιριστής της Γκαμπόν.
Ο 34χρονος επιθετικός, ο οποίος μόλις υπέγραψε με τη Μαρσέιγ για τρία χρόνια, έχει περάσει κυρίως από τη Λιλ, τη Μονακό, τη Σεντ Ετιέν, την Μπορούσια Ντόρτμουντ και την Άρσεναλ.
