- ΝΙΚΟΣ ΤΣΟΥΛΙΑΣ
Μετά τα ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙΑ ήταν το πιο σημαντικό αλλά και το πιο αξιαγάπητο μάθημα για τους μαθητές. Νιώθαμε ότι ήταν μάθημα οικείο, αφού θα μιλούσαμε για προσιτά ζητήματα με αρκετές βιωματικές αναφορές: την πατρίδα μας. Ήταν σχολικό μάθημα / εκπαιδευτικός θεσμός, που έλκει την καταγωγή του από τις ανάγκες και τις προτεραιότητες του ελληνικού κράτους από πολύ νωρίς, προκειμένου να θεμελιωθεί και να αναπτυχθεί η εθνική συνείδηση, αφού η εκπαίδευση αποτελεί προνομιακό έδαφος για την προαγωγή της.
Πρώτη φορά γίνεται αναφορά στην Πατριδογνωσία το 1913 αλλά ως μάθημα προϋπήρχε με τον όρο Πατριδογραφία από το 1895! «Αναφερόταν σε μάθημα που παρείχε στοιχειώδεις γνώσεις γεωγραφίας στους μαθητές της πρώτης βαθμίδας της εκπαίδευσης. Στόχος της διδασκαλίας ήταν να αποτελεί το μάθημα αυτό βάση για κάθε άλλη γνώση σχετικά με τον κόσμο που περιβάλλει τους ανθρώπους (για τα πραγματικά μαθήματα) που θα παρέχονταν στο μέλλον, στις μετά το Δημοτικό σχολείο τάξεις, ιδίως δε της φυσιογραφίας και της Ιστορίας» (Βικιπαίδεια).
Πέραν της ιδιαιτερότητάς του ως ένα ξεχωριστό μάθημα για την καλλιέργεια της συλλογικής, εθνικής συνείδησης είχε και δύο άλλη ξεχωριστές θεωρήσεις σε σχέση με τα άλλα μαθήματα. α) Ήταν διαθεματικό μάθημα, αφού περιλάμβανε στοιχεία φυσικής ιστορίας, ιστορίας, γεωγραφίας, μυθολογίας, περιβάλλοντος και φυσιογνωσίας γενικότερα. β) Είχε στοιχεία από την ιδιαίτερη πατρίδα των μαθητών – κάτι που αύξανε το ενδιαφέρον των παιδιών.
Υπάρχουν ακόμα τα στοιχεία της άμεσης και ενεργού παρατήρησης και της «κατ’ αίσθησιν αντίληψης», όπως επίσης και «η άσκησις της αναγνωστικής ικανότητος κατά τρόπον ευχάριστον». Αποτελούσε δε το βασικό μάθημα των τριών πρώτων τάξεων του Δημοτικού Σχολείου.
Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε τους τίτλους μερικών βιβλίων της Πατριδογνωσίας.
Γαβαλάς, Λ. Διαμαντοπούλου, Ν. Κυριαζόπουλου, Α. (χ.χ.).Πατριδογνωσία, τάξις Α΄. Αθήναι-Πάτραι: Χ. Καγιάφα
Παρούσης, Ν., Λιακουνάκος, Μ. & Ρ. Ζολινδάκη, Ρ. (χ.χ.). Πατριδογνωσία, Τάξη Β΄. Αθήναι: Εκδόσεις «Φεραίος».
Κυργιάννης, Α. & Γ. Βέργος (χ.χ.). Πατριδογνωσία-Γεωγραφία Ανατολική Στερεά-Εύβοια, Τάξις Γ. Αθήναι: Εκδόσεις «Φεραίος».
Κώτσιρας, Δ. & Μάγος, Δ. (χ.χ.) Πατριδογνωσία Δευτέρας Δημοτικού με το νέο πρόγραμμα-σε 58 μαθήματα. Αθήναι: Έκδοσις Βιβλιοπωλείου Σ. Κοντού-Δ. Φυλακτού.
