Στις 23 Αυγούστου του τρέχοντος έτους, οι μιναρέδες του τζαμιού στην πόλη Κουμάνοβο μόλις και μετά βίας χωρούσαν την τεράστια σημαία της Αλβανίας. Εμφανής πρόκληση, στην οποία οι κυβερνώντες της χώρας απάντησαν με… σιωπή!, γράφει βουλγαρικό δημοσίευμα.
Θα αντιδρούσε έτσι το VMRO-DPMNE που κυβερνά τα Σκόπια, εάν, για παράδειγμα, το φρούριο του Σαμουήλ στην Αχρίδα ξημερωνόταν με μια βουλγαρική σημαία;
Όσον αφορά τα προγράμματα των αλβανικών κομμάτων στη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, ένας «κανόνας» είναι γνωστός εδώ και πολύ καιρό – τα αλβανικά κόμματα στην αντιπολίτευση εγείρουν εθνικιστικές πλατφόρμες που υπόσχονται στους ψηφοφόρους πλήρη εξίσωση των συνταγματικών συλλογικών δικαιωμάτων των Αλβανών με αυτά των Σλαβομακεδόνων, ομοσπονδοποίηση της χώρας και άλλα παρόμοια, αλλά όταν τα ίδια κόμματα γίνονται μέρος ενός κυβερνώντος συνασπισμού, ξεχνούν γρήγορα τις υποσχέσεις τους για ριζικό μετασχηματισμό της κρατικής εξουσίας και αρχίζουν να καταναλώνουν τους δημόσιους πόρους που τους διατίθενται.
Η Δημοκρατική Ένωση για Ένταξη (DUI), η οποία παρέμεινε στην αντιπολίτευση μετά τις βουλευτικές εκλογές για πρώτη φορά από το 2008, εξακολουθεί να αρνείται να αποδεχθεί την απόφαση του VMRO-DPMNE να κυβερνήσει μαζί με το αλβανικό μπλοκ VLEN και αναζητά επιλογές για να επιστρέψει στην εξουσία.
Μία από τις προτάσεις του DUI και του συνασπισμού «Ευρωπαϊκού Μετώπου», που χτίστηκε γύρω από τους «ολοκληρωτές», ήταν να κατοχυρωθεί συνταγματικά ή τουλάχιστον νομικά η αρχή της δημιουργίας κυβερνητικού συνασπισμού στο πρότυπο του «νικητή μεταξύ των σλαβικών κομμάτων/μπλοκ» με νικητή μεταξύ των αλβανικών κομμάτων/μπλοκ», προκειμένου να διασφαλιστεί η συμμετοχή των αλβανικών κομμάτων στην εξουσία.
Το Ομοσπονδιακό κράτος
Η πρόταση αυτή απορρίφθηκε από τους νέους κυβερνώντες, γεγονός που προκάλεσε την παρουσίαση νέων επιλογών από το DUI και τους συμμάχους του.
Η επόμενη ιδέα του DUI («Το Ευρωπαϊκό Μέτωπο») είναι ήδη πολύ πιο ριζοσπαστική και προβλέπει μια ριζική συνταγματική αναδιάρθρωση της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας και τη μετατροπή της σε ένα de facto ομοσπονδιακό κράτος.
Στα μέσα Ιουλίου, το DUI ανακοίνωσε ότι είχε συστήσει μια ομάδα εργασίας διεθνών εμπειρογνωμόνων για να εξετάσει διάφορες επιλογές για τη διοικητική αναδιοργάνωση του κράτους, που θα οδηγούσε στη δημιουργία περιοχών με διαφορετικές εθνοτικές πλειοψηφίες.
Επικεφαλής αυτής της ειδικής ομάδας είναι ο Αμερικανός δικηγόρος Πολ Γουίλιαμς, ο οποίος ήταν μεταξύ των κύριων συντακτών της Συμφωνίας Πλαισίου της Οχρίδας του 2001, η οποία είχε ως κύριο στόχο την εκτόνωση των εντάσεων μεταξύ των Σλαβομακεδόνων και των Αλβανών και τη δημιουργία ενός βιώσιμου συνταγματικού πλαισίου για την πρόληψη εθνοτικών συγκρούσεων.
Στις 13 Ιουλίου, ο ηγέτης του DUI, Αλί Αχμέτι, ανακοίνωσε σε διακομματική συνάντηση ότι επικοινώνησε με τον Πολ Γουίλιαμς και του εξέφρασε τις παρατηρήσεις του για παραβίαση της άγραφης αρχής του «συνασπισμού του νικητή με τον νικητή». που ήταν παραβίαση της Συμφωνίας της Αχρίδας.
Ο ίδιος ο Γουίλιαμς σε συνέντευξή του στην αλβανική τηλεόραση παρουσίασε τους βασικούς στόχους της ομάδας εργασίας του. Τόνισε ότι το δικηγορικό του γραφείο, μαζί με άλλους δικηγόρους διεθνούς δικαίου, εργάζεται για να ξεπεράσει τις ανησυχίες σχετικά με τη μη συμμόρφωση με τη Συμφωνία της Αχρίδας και τη διεθνική νομιμότητα των κρατικών θεσμών.
Η πλατφόρμα, η αρχική εκδοχή της οποίας έχει ήδη παρουσιαστεί στην ηγεσία του DSI, θα έχει στόχο να εξασφαλίσει μια δίκαιη και επαρκή εκπροσώπηση των αλβανικών κομμάτων στη διαδικασία σχηματισμού κυβέρνησης.
Στο δημόσιο χώρο πετάχτηκαν απόψεις ότι αυτή η πλατφόρμα περιέχει ιδέες για την αναδιάρθρωση των περιοχών της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας ακολουθώντας τα παραδείγματα του Βελγίου ή της Βόρειας Ιρλανδίας, όπου δημιουργήθηκαν αρκετές περιοχές με βάση την εθνοτική (αντίστοιχα θρησκευτική) σύνθεση του πληθυσμού.
Τα άλλα μεγάλα πολιτικά κόμματα και μπλοκ στη χώρα – VMRO-DPMNE, SDSM, VLEN – επέκριναν τις θέσεις του DUI και τους κατηγόρησαν ότι προσπαθούν να αποσταθεροποιήσουν τη χώρα και να δημιουργήσουν ενδοεθνικές εντάσεις.
Η εκπρόσωπος του VMRO-DPMNE δήλωσε:
«Για το VMRO-DPMNE, ο εκβιασμός από το DUI δεν είναι αποδεκτός: αν δεν είμαστε στην εξουσία για να κλέψουμε, τότε θα δημιουργήσουμε εθνικό ζήτημα και διχασμό.
Μέχρι πριν από ενάμιση μήνα, το DUI ήταν στην εξουσία μαζί με το SDSM και τότε ο Αλί Αχμέτι δεν ενδιαφερόταν για την περιφερειακή διαίρεση της Βόρειας Μακεδονία, καθώς ήταν σημαντικό για αυτόν…» (παραθέτει αρκετές υποτιθέμενες υποθέσεις διαφθοράς της προηγούμενης κυβέρνησης ).
Ο πρωθυπουργός Μίτσκοσκι χαρακτήρισε τις ενέργειες του DUI ως προσπάθεια «διάσπασης και κατάρρευσης του ενιαίου χαρακτήρα» του κράτους.
Ανώτεροι εκπρόσωποι του αλβανικού πολιτικού μπλοκ VLEN δήλωσαν ότι το DSI άργησε πολύ με τις προτάσεις του για εδαφική διαίρεση της Βόρειας Μακεδονίας μετά από δύο δεκαετίες στην εξουσία.
Το SDSM απέρριψε επίσης αυτή την ιδέα ως ακατάλληλη για τη χώρα.
“Ανησυχητική η κατάσταση” για τους Αλβανούς
Στη Γενική Συνέλευση, η οποία διοργάνωσε το DUI στο Γκόστιβαρ στις 13 Ιουλίου, εγκρίθηκαν τρία ψηφίσματα αφού η κατάσταση στη Βόρεια Μακεδονία χαρακτηρίστηκε «ανησυχητική».
Το ψήφισμα για τη νομιμότητα εκφράζει την ανησυχία για την παραμέληση της «πολιτικής βούλησης των Αλβανών» λόγω της μη ένταξης των νικητών στον κυβερνητικό συνασπισμό, που έθεσε σε κίνδυνο τη δημοκρατία στη χώρα.
Το ψήφισμα για την ανάγκη εφαρμογής της Συμφωνίας της Οχρίδας, της Συμφωνίας των Πρεσπών με την Ελλάδα και της Συμφωνίας Καλής Γειτονίας με τη Βουλγαρία, μαζί με τις συνταγματικές αλλαγές, απαιτούσε την πλήρη εφαρμογή από τους κρατικούς θεσμούς αυτών των τριών βασικών συμφωνιών και συμβάσεων για τη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας.
Αλβανοί και λοιποί πολίτες είναι το 50% στη Βόρεια Μακεδονία
Το «Ευρωπαϊκό Μέτωπο» (συγκεκριμένα η «Ένωση για τους Αλβανούς» του Ζιγιαντίν Σέλα) αντέδρασε και κατά της απόφασης του υπουργού Διοίκησης Γκόραν Μίντσεφ να αλλάξει το ποσοστό των εργαζομένων στο δημόσιο τομέα σύμφωνα με την εθνοτική αρχή.
Με απόφαση του υπουργού Μίντσεφ, το ποσοστό των εργαζομένων στο δημοσιο τομέα που δήλωσαν αλβανική εθνότητα θα μειωθεί από 29,52% σε 24,30%, το οποίο υποστηρίζεται με το ποσοστό των Αλβανών που ζουν στη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας σύμφωνα με τα αποτελέσματα του την τελευταία απογραφή του πληθυσμού.
Ο Ζιγιαντίν Σέλα υπερασπίστηκε επίσης την ιδέα της πλήρους εξίσωσης των δικαιωμάτων όλων των εθνοτικών κοινοτήτων στη Βόρεια Μακεδονία, δηλώνοντας ότι οι Αλβανοί αποτελούν το ένα τρίτο του πληθυσμού της χώρας και, μαζί με άλλες μειονοτικές κοινότητες, αποτελούν τους μισούς πολίτες.
Ομοσπονδοποίηση;
Δεν πρέπει να αγνοούνται οι ενέργειες του DUI για αναθεώρηση της εδαφικής δομής της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας με βάση την εθνική σύνθεση του πληθυσμού είναι η πιο ριζοσπαστική ιδέα από τη σύναψη της Συμφωνίας της Aχρίδας το 2001, γιατί αυτή τη φορά δεν πρόκειται για επαναχάραξη των δημοτικών συνόρων, αλλά περί ντε φάκτο ομοσπονδοποίησης του κράτους σε εθνοεδαφική βάση.
Η ομάδα εργασίας θα δημοσιεύσει ένα έγγραφο με το οποίο θα υποστηρίξει την ανάγκη για μια τέτοια μεταρρύθμιση, και παρόλο που η ιδέα δεν θα εφαρμοστεί τα επόμενα χρόνια, θα παραμείνει ως επιλογή σε περαιτέρω συζητήσεις σχετικά με τη μελλοντική δομή της Δημοκρατίας Βόρεια Μακεδονία.
Δρ. Anton Panchev
—
Αποκλειστικά στο ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ
