Ο Άλφρεντ Ντέμπλιν (Bruno Alfred Döblin, 10 Αυγούστου 1878 – 26 Ιουνίου 1957) ήταν Γερμανός συγγραφέας και δοκιμιογράφος. Γεννήθηκε στο Στσέτσιν στις 10 Αυγούστου του 1878 και πέθανε στο Εμμερντίνγκεν (Emmendingen) της τότε Δυτικής Γερμανίας στις 26 Ιουνίου 1957). Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του γερμανικού εξπρεσιονιστικού κινήματος, και εν γένει του γερμανικού ρομαντισμού. Ορισμένα από τα έργα του εκφράζουν το κλίμα και τα καλλιτεχνικά ρεύματα της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης.
Το σημαντικότερο του έργο θεωρείται το μυθιστόρημα Μπερλίν, Αλεξάντερπλατς (Berlin Alexanderplatz).
Ο Ντέμπλιν μεγάλωσε από Εβραίους γονείς. Μετακόμισε με τη μητέρα του και τα αδέλφια του στο Βερολίνο όταν ήταν δέκα ετών και τους είχε εγκαταλείψει ο πατέρας του. Στα 16 του χρόνια έγραψε το πρώτο μυθιστόρημα με τίτλο “Το βιαστικό άλογο” (Jagende Rosse). Σπούδασε γενική Ιατρική στο πανεπιστήμιο Friedrich Wilhelm (σημερινό Πανεπιστήμιο Χούμπολτ), και ειδικεύτηκε στην ψυχιατρική στο Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ. Ως ψυχίατρος ξεκίνησε την καριέρα του στην εργατική περιοχή του Βερολίνου Αλεξάντερπλατς. Λόγω της ανόδου του Ναζισμού στη Γερμανία μετακομίζει στη Γαλλία το 1933 και το 1940 στις ΗΠΑ και πιο συγκεκριμένα στο Λος Άντζελες, κέντρο των εξ ανάγκης μεταναστών της εποχής. Την ίδια εποχή γίνεται καθολικός. Επέστρεψε στη Δυτική Γερμανία μετά τον πόλεμο, όμως η συντηρητική μεταπολεμική Γερμανία τον απώθησε και επέστρεψε εκ νέου στο Παρίσι. Τα τελευταία του χρόνια σημαδεύτηκαν από κακή υγεία και οικονομικές δυσκολίες ενώ το λογοτεχνικό του έργο αντιμετωπίστηκε με σχετική αδιαφορία.
Η θεματογραφία του
Ο Άλφρεντ Ντέμπλιν μέσα από την υψηλή και πολυποίκιλη παραγωγή των έργων του, αναδεικνύει την κενότητα του σύγχρονου πολιτισμού και τον κίνδυνο κατάρρευσης του που ελλοχεύει ανά πάσα στιγμή. Η αγωνία του είναι να εξασφαλίσει μια κιβωτό σωτηρίας για τη βασανισμένη ανθρωπότητα, που εκφράζεται και απεικονίζεται από τους ήρωες του οι οποίοι συνήθως αντιπαρατίθενται μόνοι τους, απέναντι σε ένα αδυσώπητο και ισχυρό σύστημα εξουσίας. Το όπλο των ηρώων του, απέναντι στην αποσύνθεση του κόσμου που συνήθως οφείλεται στην υπερβολική δύναμη και εξουσία των ηγεμονικών δομών που στρέφονται στον ίδιο τους τον εαυτό, είναι η μη βία της ανωτερότητας του πνεύματος.
Σημαντικά έργα
- Τα τρία άλματα του Βανγκ-Λουν, (Die Drei Sprunge des Wang-Lun), 1915
- Βάλενσταϊν, (Wallensstein), 1920.
- Βουνά, Θάλασσες και Γίγαντες (Berge, Meere, und Giganten), 1924. Επανεκδόθηκε ως Γίγαντες (Giganten) το 1932
- Μπερλίν Αλεξάντερπλατς (Berlin Alexanderplatz), 1929.
- Βαβυλώνια περιπλάνηση (Babylonische Wanderung), 1934.
- Χωρίς Έλεος (Pardon wird nicht gegeben), 1935.
- Η Γερμανική λογοτεχνία (Die deutsche Literatur), μελέτη, 1938.
- Άμλετ ή η μακριά νύχτα τελειώνει (Hamlet oder Die lange Nacht nimmt ein Ende), 1956.
Εργογραφία στα Ελληνικά
- Βερολίνο Αλεξάντερπλατς. Εκδόσεις ΟΔΥΣΣΕΑΣ (1982 & 2004). Μετάφραση: Παράσχης Μηνάς. ISBN 960-210-471-6, ISBN 978-960-210-471-2
- Δεν υπάρχει συγνώμη γνωστό και ως Χωρίς Έλεος. Εκδόσεις ΑΓΡΩΣΤΙΣ. Μετάφραση: Αγγελίδου Μαρία. ISBN 9780007027019
- Φωνές από τη Βαϊμάρη, (συλλογικό έργο). Εκδόσεις: ΥΨΙΛΟΝ. Μετάφραση: Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος. ISBN 9789601703008
- Η δολοφονία μιας ανεμώνας. Εκδόσεις: Γράμματα
Ως έμπνευση σε άλλες τέχνες
- Ο Γερμανός σκηνοθέτης Phil Jutzi (1896-1946), με πρωταγωνιστή τον Γερμανό ηθοποιό George Heinrich (1893-1946), έκανε ταινία το Berlin-Alexanderplatz το 1931.
- Ο Γερμανός δημιουργός Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ μετέφερε το Βερολίνο Αλεξάντερπλατς στην Δυτικογερμανική τηλεόραση σε 14 επεισόδια συνολικής διάρκειας 15 ωρών (γυρίστηκε το 1979–80 σε φιλμ 16 mm).[12]
- Στο Ραδιόφωνο, σε θεατρική εκδοχή σε Σκηνοθεσία Uwe Haus και μετάφραση Πέτρου Μάρκαρη.[13]
- Το Θέατρο Τέχνης “Ακτίς Αελίου” ανέβασε παράσταση βασισμένη στο μυθιστόρημα Βερολίνο Αλεξάντερπλατς.[14]
- Ο συγγραφέας Φίλιπ Κερ κάνει αναφορά στο Βερολίνο Αλεξάντερπλατς στο πρώτο μέρος του βιβλίου του Η τριλογία του Βερολίνου.
Πηγές
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τόμος 46, σελίδα 57.
- Η Δημοκρατία της Βαϊμάρης και οι σημερινές επιβιώσεις της, σελ. 83. Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς. Έκδοση: Ένθετο εφημερίδας ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΑΥΓΗ
- Sander, Gabriele (2001) (in German)’. Alfred Döblin. Stuttgart: Reclam. ISBN 3-15-017632-8.
- www.biblionet.gr
