Ο Αναστάσιος Πεπονής (1924 – 8 Αυγούστου 2011) ήταν δικηγόρος και πολιτικός. Υπήρξε αγαπημένο παιδί του στρατηγού Νικολάου Πλαστήρα που τον διόρισε πρόεδρο της Νεολαίας της ΕΠΕΚ, θέση από την οποία παραιτήθηκε το 1952 διαμαρτυρόμενος για την εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη. Μεταπολιτευτικά υπήρξε κορυφαίο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, του οποίου διετέλεσε βουλευτής Α΄ Αθηνών (1977 – 2000), κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος και πολλές φορές υπουργός.
Από τα σημαντικότερα επιτεύγματά του ήταν η δημιουργία συστήματος πρόσληψης δημοσίων υπαλλήλων με αντικειμενικά κριτήρια, κάτι που αναφέρεται πολλές φορές ως Νόμος Πεπονή.
Εξίσου σημαντικές ήταν και οι προσπάθειές του στον τομέα της ενέργειας και των εξωτερικών επενδύσεων, καθώς έκλεισε συμφωνίες ζωτικής σημασίας με την Αλγερία για την μεταφορά φυσικού αερίου στην Ελλάδα (που συνεχίζεται μέχρι σήμερα) και με την Σοβιετική Ένωση για την επεξεργασία και μετέπειτα εξαγωγή ελληνικού βωξίτη.
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1924. Aποφοίτησε από τη Νομική Σχολή Αθηνών και άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου.
Αντίσταση και δικτατορία
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής συμμετείχε στην Αντίσταση ως μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιζομένων Νέων (ΠΕΑΝ) και του Εθνικού Συνδέσμου Ανωτάτων Σχολών (ΕΣΑΣ).
Είχε έντονη αντι-δικτατορική δράση, όντας μέλος του Εθνικού Κινήματος Δημοκρατικής Αντιστάσεως (ΕΚΔΑ) και της Εταιρίας Μελέτης Ελληνικών Προβλημάτων (ΕΜΕΠ).
Καταδικάστηκε από το Έκτακτο Στρατοδικείο και φυλακίστηκε. Απελευθερώθηκε με την πρώτη αμνηστεία και συνέχισε τη δράση του, ενώ συνελήφθη άλλες δύο φορές από την ΕΣΑ.
Πολιτική καριέρα
Διετέλεσε πρόεδρος της Νεολαίας της ΕΠΕΚ (1950 – 1952). Από το 1963 ως το 1965, επί κυβέρνησης Γεωργίου Παπανδρέου, ήταν γενικός διευθυντής του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας (ΕΙΡ) όπου καθιέρωσε τη χρήση της δημοτικής γλώσσας, ενώ ίδρυσε και τον πειραματικό σταθμό τηλεόρασης που αργότερα μετεξελίχθηκε στην ΕΡΤ. Ήταν βουλευτής Α΄ Αθηνών με το ΠΑΣΟΚ από το 1977 μέχρι και το 2000 και διορισμένος ευρωβουλευτής από τον Ιανουάριο ως τον Οκτώβριο του 1981.
Διετέλεσε υπουργός σε πολλές κυβερνήσεις:
- 21 Οκτωβρίου 1981 – 5 Ιουλίου 1982: υπουργός Βιομηχανίας και Ενέργειας
- 17 Ιανουαρίου 1984 – 3 Ιουλίου 1984: υπουργός Άνευ Χαρτοφυλακίου
- 31 Οκτωβρίου 1986 – 2 Ιουλίου 1989: υπουργός Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας
- 17 Μαρτίου 1989 – 2 Ιουλίου 1989: υπουργός Προεδρίας της Κυβερνήσεως (ταυτόχρονα με την θητεία του στο υπουργείο Βιομηχανίας)
- 23 Νοεμβρίου 1989 – 13 Φεβρουαρίου 1990: υπουργός Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας
- 13 Οκτωβρίου 1993 – 28 Δεκεμβρίου 1994: υπουργός Προεδρίας της Κυβερνήσεως
- 10 Φεβρουαρίου 1995 – 15 Σεπτεμβρίου 1995: υπουργός Δικαιοσύνης
- 15 Σεπτεμβρίου 1995 – 22 Ιανουαρίου 1996: υπουργός Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας
- 22 Ιανουαρίου 1996 – 25 Σεπτεμβρίου 1996: υπουργός Υγείας και Πρόνοιας
Στα σημαντικότερα επιτεύγματά του συγκαταλέγεται ο νόμος 2190/1994 που δημιούργησε το ΑΣΕΠ και το σύστημα πρόσληψης δημοσίων υπαλλήλων με αντικειμενικά κριτήρια. Ο νόμος αναφέρεται πολλές φορές ως “νόμος Πεπονή“. Ακόμη, ήταν γενικός εισηγητής της αναθεώρησης του Συντάγματος του 1985-86. Ως Υπουργός Βιομηχανίας ίδρυσε μεταξύ άλλων το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Κ.Α.Π.Ε.) και τον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (Ο.Β.Ι.).
Συγγραφικό έργο
Συνέγραψε και εξέδωσε συνολικά 8 βιβλία:
- «Προσωπική Μαρτυρία», Κέδρος, 1970,
- «Το γλωσσικό μας πρόβλημα σήμερα», Κέδρος, 1972,
- «Για τη Λαϊκή Κυριαρχία», Νέα Σύνορα, 1976,
- «Εισαγωγικό σχόλιο στα πολιτικά κείμενα του Γιώργου Θεοτοκά», Ίκαρος, 1976,
- «Μεγάλη Επικοινωνία», Ίκαρος, 1984,
- «Η συνταγματική αναθεώρηση», 1986,
- «1961-1981. Τα γεγονότα και τα πρόσωπα», Λιβάνη, 2001,
- «Για το ζήτημα του Αιγαίου – Τα πετρέλαια, ο Μάρτης του ΄87, οι συνοριακές διαφορές, Ευρωπαϊκή Ένωση και η ενεργειακή γέφυρα», 2008, εκδ. Λιβάνη.
Υπήρξε ακόμη μέλος των διοικητικών συμβουλίων διαφόρων οργανισμών όπως το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο (1964-65), η Τράπεζα της Ελλάδος (1974) και το Συμβούλιο Επιμορφώσεως Δημοσίων Υπαλλήλων (ΣΕΔΥ, 1976-1977).
