Ο Εμίλ Ζάτοπεκ (Emil Zátopek, 19 Σεπτεμβρίου 1922 – 21 Νοεμβρίου 2000) επονομαζόμενος και «ο άνθρωπος- ατμομηχανή» για το ιδιαίτερο αγωνιστικό του στυλ (έδειχνε έτοιμος να καταρρεύσει, όμως αυτό ήταν μια ψευδαίσθηση), ήταν Τσέχος δρομέας μεγάλων αποστάσεων και ένας από τους σπουδαιότερους αθλητές του 20ού αιώνα.
Η πρώτη του εμφάνιση σε Ολυμπιακούς (στο Λονδίνο το 1948) συνοδεύτηκε από την κατάκτηση ενός ακόμη χρυσού μεταλλίου στα 10.000 μ., αλλά και του αργυρού στα 5.000 μ. Ο Ζάτοπεκ ήταν ο μεγάλος πρωταγωνιστής των Ολυμπιακών Αγώνων του Ελσίνκι το 1952, αφού κέρδισε 3 χρυσά μετάλλια (στα 5000μ., 10.000μ. και στο Μαραθώνιο δρόμο) με ολυμπιακά ρεκόρ, σε διάστημα 8 ημερών. Ακόμη, ήταν ο πρώτος αθλητής που κατόρθωσε να «σπάσει» το όριο των 29 λεπτών στα 10.000 μ. το 1954, ενώ τρία χρόνια πριν (1951) είχε σπάσει το όριο της μιας ώρας για την απόσταση των 20 χλμ.
Πλούσια ήταν η συγκομιδή του και σε δύο Ευρωπαϊκά πρωταθλήματα που έλαβε μέρος. Το 1950 στις Βρυξέλλες κέρδισε χρυσά μετάλλια σε 5 και 10 χλμ., ενώ τέσσερα χρόνια μετά (1954) στη Βέρνη πήρε την πρώτη θέση στα 10.000 μ. και την τρίτη στα 5 χλμ. Επίσης πέτυχε να καταρρίψει 18 φορές τα παγκόσμια ρεκόρ των δρόμων μεγάλων αποστάσεων.
Γεννήθηκε στο Κοπρίβνιτσε της Τσεχοσλοβακίας ( σήμερα υπάγεται στην Τσεχία ). Όντας ακόμη έφηβος, ξεκίνησε να εργάζεται σε εργοστάσιο παπουτσιών στο Ζλιν. Εκεί, έπειτα από προτροπή του γυμναστή του εργοστασίου, ασχολήθηκε για πρώτη φορά με το τρέξιμο, έχοντας ως πρότυπο τον Φινλανδό δρομέα μεσαίων και μεγάλων αποστάσεων, Πάαβο Νούρμι. Το 1944, κατέρριψε τα εγχώρια ρεκόρ 2000, 3000 και 5000 μέτρα και με τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, εντάχθηκε στις τσεχοσλοβάκικες ένοπλες δυνάμεις, γεγονός που του έδωσε την άνεση ώστε να ασχοληθεί με τον πρωταθλητισμό.
Το 1946, συμμετείχε στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ανοιχτού Στίβου του Όσλο, όπου κατετάγη έκτος στα 5000 μ., κάνοντας παράλληλα νέο εθνικό ρεκόρ. Το 1948, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου, κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στα 10000 μέτρα και το ασημένιο στο αγώνισμα των 5000 μέτρων.
Το 1950, στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ανοιχτού Στίβου του Βελγίου κατάφερε να αναδειχτεί νικητής τόσο στα 5000 όσο και στα 10000 μέτρα. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1952 στο Ελσίνκι πέτυχε τον άθλο της κατάκτησης 3 χρυσών μεταλλίων στα αγωνίσματα των 5000μ., 10000μ. και του Μαραθωνίου δρόμου. Το 1954, στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα της Βέρνης, υπερασπίστηκε με επιτυχία τον τίτλο του στα 10000 μέτρα ενώ κατετάγη τρίτος στο αγώνισμα των 5000 μέτρων.
Το 1956, στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μελβούρνης, συμμετείχε στον μαραθώνιο δρόμο, τερματίζοντας στην έκτη θέση. Τον επόμενο χρόνο αποσύρθηκε από την ενεργό δράση.
Ο Ζάτοπεκ απευθύνεται σε πλήθη κατά τη διάρκεια της Άνοιξης της Πράγας του 1968, η οποία καταπνίγηκε βάναυσα από τα σοβιετικά στρατεύματα.
Ο Ζάτοπεκ αποτελούσε προσωπικότητα με κύρος εντός των κόλπων του Κ.Κ. Τσεχοσλοβακίας, όμως το 1968, στήριξε με δηλώσεις του το κίνημα της Άνοιξης της Πράγας, με αποτέλεσμα, μετά την κατάπνιξή του, ο ίδιος να αποβληθεί τόσο από το κόμμα όσο και από τις τάξεις του στρατού.
Ο Εμίλ Ζάτοπεκ τιμήθηκε μετά θάνατο με το μετάλλιο Πιερ ντε Κουμπερτέν (2000).
