«Όλα τα μικρά ζώα γνωρίζουν τον φόβο και τα μικρά παιδιά δεν αποτελούν εξαίρεση. Μερικές από αυτές τις φοβίες μπορεί να φαίνονται ολίγον τι υπερβολικές στους γονείς, όπως επίσης μερικές από τις τεχνικές των παιδιών να καθησυχάζουν τους εαυτούς τους μπορεί να φαίνονται ιδιαίτερα παράξενες. Οι γονείς δεν είναι ποτέ σίγουροι τι εμπίπτει στα πλαίσια του αποδεκτού για σωστά προσαρμοσμένα παιδιά. Η αλήθεια είναι πως σχεδόν όλα είναι πιθανά σε αυτήν την πρόωρη φάση ανάπτυξης.
Όσο ανόητες κι αν φαίνονται οι φοβίες ενός παιδιού σε έναν ενήλικα, είναι πολύ πραγματικές για το παιδί, και δεν πρέπει να το μειώνουμε ούτε να το κοροϊδεύουμε. Όταν συζητάμε ανοιχτά για τις ανησυχίες βοηθάμε να διατηρείται μια ξεκάθαρη οπτική της διαφοράς μεταξύ γεγονότος και φαντασίας. Ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπίζουμε τις παιδικές φοβίες είναι να δίνουμε το καλό παράδειγμα σαν γονείς, να προσφέρουμε πολλή υποστήριξη και παρηγοριά, και μετά σταδιακή απευαισθητοποίηση. Συνήθως, δεν υπάρχει ιδιαίτερος λόγος ανησυχίας, αφού οι περισσότερες φοβίες σε αυτή την ηλικία είναι προσωρινά προβλήματα που εξατμίζονται με την πάροδο του χρόνου. Όταν θα κοιτάτε πίσω ένα χρόνο αργότερα, θα δυσκολεύεστε να θυμηθείτε προς τι τόση φασαρία» (σελ. 227-228).
Στο τέλος του πρώτου έτους, το θέμα του αποχωρισμού αποτελεί μέγιστο πρόβλημα, ενώ το παιδί σε αυτή την ηλικία φοβάται έντονους και δυνατούς θορύβους, όπως κουδούνια, ηλεκτρικές σκούπες και μίξερ. Αναστάτωση μπορεί επίσης να του προκαλέσουν άγνωστα πρόσωπα, άγνωστα αντικείμενα και απότομες κινήσεις. Κατά το 2ο έτος, ο φόβος του αποχωρισμού συνεχίζει να είναι παρών, αλλά λιγότερο έντονος και πιο προβλέψιμος. Οι δυνατοί θόρυβοι συνεχίζουν να προκαλούν φόβο στο δίχρονο παιδί. Σε αυτή την ηλικία, τα νήπια φοβούνται πολύ τα ζώα και το σκοτάδι. Ο φόβος για τα ζώα κορυφώνεται στην ηλικία των 3 ετών, ενώ ο φόβος για το σκοτάδι κορυφώνεται στην ηλικία των 5 ετών. Στο ηλικιακό διάστημα 4-6 ετών, το παιδί έχει μια πολύ έντονη φαντασία και φοβάται το σκοτάδι, τα φαντάσματα, τα τέρατα και τους εξωγήινους. Μετά την ηλικία των 6 ετών, φοβάται τους τραυματισμούς και αρχίζει να φοβάται τον θάνατο, ενώ μετά την ηλικία των 10 ετών οι φόβοι του αρχίζουν να μοιάζουν πιο πολύ με τους φόβους των ενηλίκων.
Στα νήπια ο κυρίαρχος φόβος τους είναι ο φόβος να αποχωριστούν τους γονείς τους. Όμως, εκτός από τον αποχωρισμό, κάποια νήπια φοβούνται το μπάνιο και γενικά την επαφή με το νερό, ή το να καθίσουν στην τουαλέτα (μπορεί να το σύνδεσαν με κάποια επώδυνη κένωση ή φοβούνται ότι όταν τραβήξουν το καζανάκι θα τους ρουφήξει η τουαλέτα και θα τους ξεβγάλει στη θάλασσα μέσα από κάποιον σωλήνα). Επίσης, τα παιδιά φοβούνται διάφορους θορύβους που ακούγονται στο σκοτάδι, τους μπαμπούλες και άλλα τέρατα. Ο φόβος στο σκοτάδι είναι πιο έντονος στις ηλικίες 4-5 ετών έως την ηλικία των 7 ετών. Τα παιδιά κάτω των 4 ετών εμφανίζουν πολλές φορές και φόβο για τα σκυλιά.
Στις περισσότερες περιπτώσεις όλοι αυτοί οι φόβοι του παιδιού αποτελούν μέρος μιας φυσιολογικής ανάπτυξης και οι γονείς δεν χρειάζεται να ασχοληθούν περισσότερο ή να δώσουν ιδιαίτερη έμφαση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι φόβοι του παιδιού περνούν σε σύντομο χρονικό διάστημα ακόμη και αν δεν κάνουν τίποτα οι γονείς.
- Πηγή: Christopher Green. 2004. Διαβάζοντας το βιβλίο: Δαμάζοντας τα νήπια. Οδηγός για το παιδί σας από το πρώτο έτος μέχρι τα τέσσερα. Πλατύπους Εκδοτική.
Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.
Posted by Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc
