Ο Γιούκιο Νιναγκάβα (15 Οκτωβρίου 1935 – 12 Μαΐου 2016) ήταν πολυβραβευμένος Ιάπωνας σκηνοθέτης, γνωστός ιδιαίτερα για τις σκηνοθεσίες του των σαιξπηρικών έργων και των αρχαίων ελληνικών τραγωδιών. Έχει σκηνοθετήσει το έργο Άμλετ σε οκτώ διαφορετικές εκδοχές και το έργο Οιδίπους Τύραννος σε τρεις διαφορετικές εκδοχές. Θεωρείται κορυφαία μορφή του ιαπωνικού, αλλά και του παγκόσμιου θεάτρου.
Απεβίωσε στο Τόκιο το 2016 από πνευμονία.
Ένας από τους λόγους που δουλεύω στο θέατρο είναι γιατί θέλω να καταλάβω καλύτερα τους ανθρώπους.
— Γιούκιο Νιναγκάβα
Ο Jūrō Kara και ο Γιούκιο Νιναγκάβα, δεξιά, κατά τη διάρκεια ομιλίας τους στο Πανεπιστήμιο Μέιτζι στο Τόκιο.
Ο Γιούκιο Νιναγκάβα ξεκίνησε τη θεατρική του καριέρα ως ηθοποιός το 1955. Εργάστηκε ως ηθοποιός για δεκατέσσερα χρόνια, έως και το 1969, οπότε και σκηνοθέτησε το πρώτο του έργο, Shinjo afururu keihakusa του Kunio Shimizu. Το 1974 σκηνοθέτησε πρώτη φορά Σαίξπηρ, Ρωμαίος και Ιουλιέτα, και το 1976 πρώτη φορά αρχαία ελληνική τραγωδία, Οιδίπους Τύραννος του Σοφοκλή.
Πέρα από τα σαιξπηρικά έργα και τις αρχαίες ελληνικές τραγωδίες, η τεράστια εργογραφία του Νιναγκάβα περιλαμβάνει πάρα πολλά έργα από το σύγχρονο παγκόσμιο θέατρο, όπως Πέερ Γκιντ του Ερρίκου Ίψεν, Ματωμένος Γάμος του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, Λεωφορείον ο Πόθος του Τένεσι Ουίλιαμς, Η όπερα της πεντάρας του Μπέρτολτ Μπρεχτ, Περιμένοντας τον Γκοντό του Σάμιουελ Μπέκετ, Ο Γλάρος του Αντόν Τσέχωφ και Καλιγούλας του Αλμπέρ Καμύ, αλλά και έργα της σύγχρονης ιαπωνικής δραματουργίας, όπως τα σύγχρονα έργα Νο του Γιούκιο Μισίμα. Επιπλέον, έχει σκηνοθετήσει και διασκευές έργων της παγκόσμιας λογοτεχνίας όπως Ο Κάφκα στην ακτή του Χαρούκι Μουρακάμι.
Παγκόσμιες περιοδείες
Στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών, ο Νιναγκάβα παρουσίασε το 1983 τη Μήδεια του Ευριπίδη στο Θέατρο Λυκαβηττού στην Αθήνα. Η παράσταση επαναλήφθηκε και την επόμενη χρονιά, 1984, στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, και αποτέλεσε την αρχή στις παγκόσμιες περιοδείες του ανά τον κόσμο.
Κινηματογράφος
Ο Γιούκιο Νιναγκάβα έχει σκηνοθετήσει τέσσερις κινηματογραφικές ταινίες, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και η κινηματογραφική μεταφορά του βραβευμένου μυθιστορήματος της Χιτόμι Κανεχάρα Hebi ni piasu. To 2012 δήλωσε σε συνέντευξή του πως θεωρεί τον κινηματογράφο ένα είδος σχολείου και ότι θαυμάζει σκηνοθέτες όπως ο Ακίρα Κουροσάβα, Φεντερίκο Φελίνι και Λουκίνο Βισκόντι.
Ο Νιναγκάβα έχει γράψει δώδεκα βιβλία σχετικά με το θέατρο, αλλά και ένα βιβλίο μαγειρικής.
Βιβλιογραφία
- Huang, Alexa (22 Σεπτεμβρίου 2013). «”Chapter 3: Yukio Ninagawa.”». hastac. In Brook, Hall, Ninagawa, Lepage: Great Shakespeareans 18 vols. Vol. 18. Edited by Peter Holland. London: Bloomsbury, 2013. pp. 79-112. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Νοεμβρίου 2013.
