Ανδριάντας του Ουαλεντινιανού Γ΄ στο Μουσείο του Λούβρου
Ο Ουαλεντινιανός Γ΄ ή Βαλεντινιανός Γ΄ (Flavius Placidus Valentinianus, 2 Ιουλίου 419 – 16 Μαρτίου 455) ήταν αυτοκράτορας της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας από το 425 έως το 455. Η βασιλεία του χαρακτηρίστηκε από τον συνεχιζόμενο διαμελισμό της δυτικής αυτοκρατορίας.
Ο Ουαλεντινιανός γεννήθηκε στη Ραβένα, πρωτεύουσα από το 402 της δυτικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, και ήταν μοναδικό παιδί του Κωνστάντιου Γ΄ και της Γάλλα Πλακιδία. Η μητέρα του ήταν ετεροθαλής αδελφή του επίσης αυτοκράτορα Ονώριου ενώ ο πατέρας του την εποχή της γέννησής του ήταν σημαίνων στέλεχος της αυτοκρατορίας και ένα βήμα πριν από την ανάρρηση του στο θρόνο τον οποίο και θα κατακτούσε για μικρό χρονικό διάστημα αργότερα 421.
Στέφθηκε αυτοκράτορας σε ηλικία 6 ετών και ως εκ τούτου επιτροπευόταν από τη μητέρα του. Βασίλεψε για τριάντα χρόνια, διάστημα μεγάλο για τα δεδομένα της εποχής του. Δολοφόνησε τον βασικότερο στρατηγό του Αέτιο και δολοφονήθηκε από φίλους του ιδίου ως αντεκδίκηση, πιθανότατα με εντολή του διαδόχου του Πετρόνιου Μάξιμου.
Κατά το διάστημα μεταξύ 421 και 423 ο Ουαλεντινιανός πήρε τον τίτλο του Νωβελίσσιμου από τον αυτοκράτορα Ονώριο ωστόσο η πράξη αυτή δεν αναγνωρίστηκε από δικαστήριο του αυτοκράτορα της ανατολής Θεοδοσίου Β΄. Μετά το θάνατο του πατέρα του ο Ουαλεντινιανός ακολούθησε τη μητέρα του και την αδερφή του στην Κωνσταντινούπολη όπου έζησε στην “αυλή” του Θεοδόσιου.
Το 423 ο Ονώριος πέθανε και ο σφετεριστής του θρόνου Ιωάννης πήρε την εξουσία στη Ρώμη. Ο Θεοδόσιος για να υποστηρίξει το θρόνο του και τη νομιμότητα αναγνώρισε άμεσα ως Αύγουστο τον Κωνστάντιο και τον γιο του Ουαλεντινιανό ως Καίσαρα στις 23 Οκτωβρίου του 423. Όταν ο σφετεριστής Ιωάννης ηττήθηκε κατά κράτος, ο Ουλεντινιανός χρίστηκε τυπικά αυτοκράτορας σε ηλικία έξι ετών με τις ευλογίες της ανατολικής αυτοκρατορίας.
Βασιλεία
Ο ανήλικος Ουαλεντινιανός ευτύχησε να έχει ως στρατηγό τον Αέτιο ο οποίος κατήγαγε σημαντικές νίκες απέναντι στα βαρβαρικά φύλα με πρώτη τις νίκες επί των Βησιγότθων στη Γαλατία (426, 429 και 436). Το 437 ενήλικος πλέον, παντρεύτηκε στην Κωνσταντινούπολη τη Λικινία Ευδοξία ανιψιά του Θεοδοσίου, ενώνοντας έτσι τους δύο κλάδους της Θεοδοσιανής δυναστείας. Με την επιστροφή του στη Ρώμη είχε την πλήρη νομιμοποίηση του θρόνου της Δύσης, τα ηνία όμως της αυτοκρατορίας επί της ουσίας τα είχε ο στρατηγός του Αέτιος ο οποίος συνέχισε τη νικηφόρα πορεία του και νίκησε τους Ούννους του Αττίλα στα καταλαυνικά πεδία (πλησίον της σημερινής πόλης Τρουά) στη μάχη που έμεινε στην ιστορία ως Μάχη των Εθνών (451). Αφορμή για τη μάχη με τους Ούννους ήταν η πρόταση του Αττίλα να παντρευτεί την Ονωρία (ετεροθαλή αδελφή του αυτοκράτορα) και ως προίκα να αποκτήσει ένα σημαντικό μέρος της αυτοκρατορίας. Είχε προηγηθεί επιστολή της ίδια της Ονωρίας μέσω ενός υπηρέτη της (Υάκινθος) ζητώντας από τον Αττίλα να την απαλλάξει από τον ανυπόφορο γάμο της. Φυσικά η απάντηση του Ουαλεντινιανού ήταν αρνητική και ο Αττίλας ξεκίνησε την εισβολή στα ρωμαϊκά εδάφη. Αν και οι νίκες του σημαντικού στρατηγού Αέτιου ενδυνάμωσαν τη θέση της καταρρέουσας αυτοκρατορίας και ενίσχυσαν το κύρος της, δεν αντιστάθμισαν την εξίσου σημαντική απώλεια όλης της Βόρειας Αφρικής από τον Γιζέριχο και τους Βανδάλους (439)
Το μοιραίο λάθος του Ουαλεντινιανού ήταν η δολοφονία του Αέτιου, λόγω συκοφάντησής του από τους εχθρούς του, γεγονός που είχε ως συνέπεια και τη δική του δολοφονία ως αντεκδίκηση, πιθανότατα με εντολή του διαδόχου του Πετρόνιου Μάξιμου (455). Κατά μία άλλη εκδοχή δολοφονήθηκε από τον Πετρόνιο Μάξιμο επειδή προσέβαλλε τη γυναίκα του.
Πηγές
Πρωτογενείς
- Priscus, History see The Fragmentary History of Priscus: Attila, the Huns and the Roman Empire, AD 430-476 Αρχειοθετήθηκε 2015-06-07 στο Wayback Machine.
- Prosper Chronicles
- Jordanes, Gothic History see The Gothic History of Jordanes Αρχειοθετήθηκε 2015-06-07 στο Wayback Machine.
Δευτερογενείς
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τόμος 13, σελίδα 195.
