Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2024 η παρουσίαση των Κόμβων Πληροφόρησης AtmoHub και ClimateHub στην Ανατολική Αίθουσα της Ακαδημίας Αθηνών. Η εκδήλωση συνδιοργανώθηκε από το Κέντρον Ερεύνης Φυσικής της Ατμοσφαίρας και Κλιματολογίας της Ακαδημίας Αθηνών και την ομάδα NOA-ReACT του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Η Σημασία των Κόμβων Πληροφόρησης
Τα AtmoHub και ClimateHub αποτελούν δύο κρίσιμους Κόμβους που υλοποιούν στην Ελλάδα τις υπηρεσίες Copernicus Atmosphere Monitoring Service (CAMS) και Copernicus Climate Change Service (C3S) του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Παρατήρησης της Γης Copernicus. Οι Κόμβοι παρέχουν πρόσβαση σε αξιόπιστα δεδομένα και εύχρηστα εργαλεία για την ποιότητα της ατμόσφαιρας, το κλίμα και την ενέργεια, προάγοντας την ενημερωμένη λήψη αποφάσεων.
Ενίσχυση Τοπικής και Εθνικής Ανθεκτικότητας
Αυτή η εθνική πρωτοβουλία ενισχύει την ικανότητα των τοπικών φορέων, κοινοτήτων και πολιτών να κατανοήσουν σε βάθος τις περιβαλλοντικές προκλήσεις και να εφαρμόσουν έξυπνες λύσεις για την αντιμετώπισή τους.
Επιπλέον, ενδυναμώνουν τη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων και διευκολύνουν τη χάραξη πολιτικών προσαρμογής και αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, για τη βιώσιμη διαχείριση του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων.
Αντιμετωπίζοντας τις Περιβαλλοντικές Προκλήσεις
Οι Κόμβοι στοχεύουν στην υποστήριξη της κοινωνίας απέναντι στις περιβαλλοντικές προκλήσεις και στην προσαρμογή της σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία λόγω της κλιματικής αλλαγής. Μέσω αυτών, οι φορείς αποκτούν τη δυνατότητα να υλοποιήσουν στρατηγικές βασισμένες σε επιστημονικά δεδομένα και στη βιώσιμη ανάπτυξη, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα και την προετοιμασία της Ελλάδας στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Συνεργασίες για ένα Βιώσιμο Μέλλον
Οι δύο Κόμβοι συντονίζονται από το Κέντρον Ερεύνης Φυσικής της Ατμοσφαίρας και Κλιματολογίας (ΚΕΦΑΚ) της Ακαδημίας Αθηνών και την ομάδα ΝΟΑ–ReACT του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Υλοποιούνται σε συνεργασία με διακεκριμένα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα από όλη την Ελλάδα, προάγοντας τη συνεργασία μεταξύ επιστημονικών, ερευνητικών και τοπικών φορέων. Συγκεκριμένα, οι συνεργάτες περιλαμβάνουν:
Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
-Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
– Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
– Το Ελληνικό Κέντρο Διαστήματος
– Το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας
– Το Πολυτεχνείο Κρήτης
– Το Πανεπιστήμιο Πατρών
– Το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
– Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου
– Το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
– Την εταιρεία ID.com
– Την εταιρία Raymetrics
Η εκδήλωση αποτέλεσε ένα σημαντικό βήμα για την ανάδειξη της αξίας των επιστημονικών δεδομένων και την προώθηση της χρήσης τους από την ευρύτερη κοινωνία. Μέσα από τους Κόμβους AtmoHub και ClimateHub, η επιστήμη γίνεται εργαλείο στα χέρια της κοινωνίας, συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός πιο βιώσιμου μέλλοντος για όλους.
Σημαντικές παρουσίες και ομιλίες
Η ημερίδα πλαισιώθηκε από σημαντικές προσωπικότητες, ενισχύοντας τον επιστημονικό και θεσμικό της χαρακτήρα. Χαιρετισμούς απέστειλαν η Υφυπουργός Ανάπτυξης, κα Ζωή Ράπτη και ο Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών, Δρ. Σταμάτιος Κριμιζής.
Εκ μέρους των διοργανωτών, ο Καθηγητής κ. Χρήστος Ζερεφός, Γενικός Γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών και Εθνικός Εκπρόσωπος για την Κλιματική Αλλαγή, εισήγαγε τη συνεργασία, υπογραμμίζοντας τη σημασία της για την επιστημονική κοινότητα και την κοινωνία. Περιέγραψε τη μακρά παράδοση της Ακαδημίας Αθηνών μέσω των Ερευνητικών της Κέντρων στα ζητήματα της κλιματικής κρίσης και της Φυσικής της Ατμόσφαιρας. Ιδιαίτερα τόνισε τα έξι πρώτα προγράμματα που στη συνέχεια εξελίχθηκαν σε αυτό που σήμερα αποκαλούμε σύστημα Copernicus. Ήταν όλα προγράμματα ανταγωνιστικά από κοινού με το ECMWF και το KNMI και άλλα επιφανή Ινστιτούτα.
Την παρουσίαση των Κόμβων ανέλαβε ο Διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Δρ. Βασίλειος Αμοιρίδης, ο οποίος ανέδειξε τις δυνατότητες των εργαλείων και υπηρεσιών που προσφέρουν. Ο Δρ. Αμοιρίδης παρουσίασε επίσης το Destination Greece, μια ενιαία πλατφόρμα Κόμβων η οποία ξεκινά με την ένταξη των AtmoHub και ClimateHub, και έχει ως σκοπό την παροχή καινοτόμων υπηρεσιών για την παρακολούθηση και διαχείριση περιβαλλοντικών και κλιματικών προκλήσεων. Αναφέρθηκε στις βασικές συνιστώσες της ενιαίας πλατφόρμας, οι οποίες περιλαμβάνουν δορυφορικά δεδομένα από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) και μικρο-δορυφόρους, τον υπερ-υπολογιστή Δαίδαλος, τις υποδομές PANACEA και PANGEA, καθώς και διεθνή πειράματα που θα διεξαχθούν το 2026, όπως ο ARCHIMEDES και το CoSENSE της NASA. Επίσης, παρουσίασε νέες τεχνολογίες παρατήρησης πολύπλοκων φαινομένων, όπως οι πυρκαγιές και οι πλημμύρες.
Τα οφέλη του Destination Greece περιλαμβάνουν την πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων και τη δυνατότητα παροχής εργαλείων για την πρόληψη καταστροφών, ενισχύοντας τη δυνατότητα του κράτους και των τοπικών φορέων να ανταποκριθούν αποτελεσματικά σε έκτακτες καταστάσεις. Το πρόγραμμα συνεργάζεται με κορυφαίους διεθνείς εταίρους, όπως το ECMWF για τα Machine Learning Algorithms και την υπερυπολογιστική υποδομή του, το DLR για την τεχνολογία και την τεχνογνωσία, και το CNRS για τα δεδομένα.
Η επιστημονική συνεργάτιδα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, κα Άννα Καμπούρη, παρουσίασε τον διαδικτυακό Κόμβο του AtmoHub, εστιάζοντας στους στόχους και τις δυνατότητες της πλατφόρμας. Ανέλυσε τη σημασία της παροχής αξιόπιστων προγνώσεων για τους ρύπους της ατμόσφαιρας και τα αέρια του θερμοκηπίου, τονίζοντας την ανάπτυξη ενός συστήματος πρόγνωσης για την ποιότητα του αέρα στην Ελλάδα. Στη συνέχεια, παρουσίασε τις προσπάθειες επικοινωνίας και διάχυσης των προϊόντων του Copernicus Atmosphere Monitoring Service (CAMS) στο ευρύ κοινό. Επισήμανε τη σημασία της δημιουργίας ενός ισχυρού δικτύου συνεργασίας με την ακαδημαϊκή κοινότητα, τους πολίτες, τους ιδιώτες και τους πολιτικούς φορείς, για την καλύτερη κατανόηση και παρακολούθηση της ατμοσφαιρικής σύστασης. Επιπλέον, παρουσίασε τις υπηρεσίες που παρέχει το AtmoHub για την παρακολούθηση των δασικών πυρκαγιών και τη διαχείριση των επιπτώσεων του καπνού, αναδεικνύοντας τη χρησιμότητα των εργαλείων για την υποστήριξη των τοπικών και εθνικών αρχών σε περιόδους κρίσης.
Ο Ερευνητής του Κέντρου Ερεύνης Φυσικής της Ατμοσφαίρας και Κλιματολογίας της Ακαδημίας Αθηνών, Δρ. Στέργιος Μήσιος, παρουσίασε το ClimateHub, εστιάζοντας στις κρίσιμες συνδέσεις μεταξύ κλιματικών δεδομένων και της ενεργειακής πολιτικής. Ανέφερε ότι οι αλλαγές στα καιρικά φαινόμενα έχουν άμεση επίδραση στην κατανάλωση, παραγωγή και αγορά ενέργειας, τονίζοντας τη σημασία των κλιματικών υπηρεσιών για την πρόβλεψη των ενεργειακών αναγκών, ειδικά για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι οποίες επηρεάζονται από τη στοχαστικότητα των καιρικών φαινομένων.
Ο κ. Μήσιος αναφέρθηκε στο φιλόδοξο σχέδιο απανθρακοποίησης της χώρας μας, με στόχο τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου κατά 80% μέχρι το 2040, και εξήγησε πώς οι κλιματικές υπηρεσίες, όπως το Copernicus C3S και το ClimateHub, καλύπτουν το κενό γνώσης στις μεσοπρόθεσμες προβλέψεις για την ενέργεια, όπως είναι οι εποχικές και δεκαετείς προβλέψεις.
Ο στόχος του έργου είναι η παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών που θα υποστηρίξουν την παραγωγή, ζήτηση και κατανάλωση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στην Ελλάδα, με στόχο τη βιώσιμη διαχείριση των ενεργειακών πόρων και την υποστήριξη της εθνικής ενεργειακής στρατηγικής.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους εκπρόσωποι από τον πολιτικό, επιστημονικό και ακαδημαϊκό χώρο, ενισχύοντας τη σημασία της διεπιστημονικής συνεργασίας για την αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων. Ανάμεσά τους:
-
Ο Γενικός Γραμματέας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, κ. Κωνσταντίνος Καράντζαλος
-
Ο Πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Διαστήματος, κ. Ιωάννης Δαγκλής
-
Ο Εκπρόσωπος του Δημάρχου Αθηναίων, κ. Βαγγέλης Μαρινάκης
Η επιτυχημένη διοργάνωση αποτέλεσε ορόσημο για την ανάδειξη της σημασίας της επιστημονικής γνώσης στην ενίσχυση της κοινωνικής προσαρμογής στις περιβαλλοντικές προκλήσεις.
Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφθείτε τις ιστοσελίδες www.atmohub.gr και www.climatehub.gr ή επικοινωνήστε με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών – Ομάδα ΝΟΑ-ReACT στα email [email protected], [email protected], [email protected].
