Το κτήριο της ουγγρικής Βουλής στην όχθη του Δούναβη στη Βουδαπέστη
Συνέντευξη στην DW
Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα εκλογικά αποτελέσματα σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης διαπιστώνει ότι η επιτυχία λαϊκιστικών εθνικιστικών κυβερνήσεων βασίζεται στην συντριπτική τους υπεροχή στην επαρχία. Αντιθέτως προοδευτικές και φιλελεύθερες δυνάμεις κερδίζουν πλειοψηφία σε μεγάλα αστικά κέντρα.
Το 2019 στην Ουγγαρία του Βίκτορ Ορμπαν ο δικός του υποψήφιος δήμαρχος Βουδαπέστης ηττήθηκε απέναντι στον Γκέργκελυ Καραστσόνι, που υποστηρίχθηκε από την αντιπολίτευση. Η αντίδραση του πρωθυπουργού ήταν να αρχίσει να περικόπτει αρμοδιότητες από την τοπική αυτοδιοίκηση.
Συμμαχίες εκτός συνόρων
Ο Καραστσόνι σκέφτηκε πως θα χρειαζόταν να αναζητήσει συμμάχους και εκτός συνόρων, όπως μας εξηγεί ο πολιτικός του σύμβουλος Όλιβερ Πιλτς, ο οποίος πήρε μέρος στη Βόννη σε μια ημερίδα της Ακαδημίας Διεθνών Υποθέσεων, με θέμα το ρόλο της «διπλωματίας των πόλεων» μέσα σε ανελεύθερες συνθήκες.
Έτσι γεννήθηκε το «Σύμφωνο των Ελεύθερων πόλεων», με τους δημάρχους Μπρατισλάβας, Βαρσοβίας, Πράγας και Βουδαπέστης.
«Αυτό που συνδέει αυτούς τους δημάρχους είναι η αφοσίωσή τους στις θεμελιώδεις αρχές της φιλελεύθερης δημοκρατίας και στις προοδευτικές αξίες».
Στο μεταξύ στο δίκτυο αυτό συμμετέχουν 39 πόλεις, όχι μόνο πια από «ανελεύθερα καθεστώτα». Στο Σύμφωνο έχει ενταχθεί και η Αθήνα.
«Είμαστε ένας ευρωπαϊκός συνασπισμός και συνεργαζόμαστε σε πολλά μέτωπα. Διεκδικούμε απευθείας κοινοτικά κονδύλια, για παράδειγμα για την στεγαστική κρίση. Μοιραζόμαστε εμπειρίες καλών πρακτικών για δήμους που έρχονται σε σύγκρουση με αυταρχικές κυβερνήσεις… Είναι και ένα όχημα αλληλεγγύης και υποστήριξης από καιρό σε καιρό, όπως έγινε για παράδειγμα με την κοινή δήλωση ενάντια στην φυλάκιση Ιμάμογλου στην Τουρκία», εξηγεί ο Όλιβερ Πιλτς.
Δήμαρχοι ενάντια στον λαϊκισμό
Μπορεί η «διπλωματία των πόλεων» να επηρεάσει συνολικά τις πολιτικές εξελίξεις; Στο σύμφωνο ίδρυσης τονιζόταν η κοινή προσήλωση σε αρχές όπως «ελευθερία, ανθρώπινη αξιοπρέπεια, δημοκρατία, ισότητα, κράτος δικαίου, κοινωνική δικαιοσύνη, ανοχή, ποικιλομορφία» και καταδικαζόταν ο λαϊκισμός που παρέχει «μια απλοϊκή και λανθασμένη απάντηση στα προβλήματα».
Τα προβλήματα φυσικά δεν έχουν εξαλειφθεί και στη Βουδαπέστη. Αυτές τις ημέρες πάντως ο δήμος δικαιώθηκε δικαστικά στην προσφυγή του εναντίον στην επιβολή ενός παράλογου φόρου αλληλεγγύης.
«Το δημόσιο ταμείο υποχρεώθηκε να μας επιστρέψει τα 25 εκατομμύρια ευρώ φόρο που μας είχε επιβάλει η κυβέρνηση, απειλώντας τη ρευστότητά μας. Ήταν ρεαλιστική η απειλή χρεοκοπίας για το Δήμο» αναφέρει ανακουφισμένος ο Πιλτς.
Αλλαγή κλίματος στην Ουγγαρία
Στην Ουγγαρία διαφαίνεται πάντως μια αλλαγή του πολιτικού κλίματος. Ο δήμαρχος αποτελεί ίσως ένα πρότυπο δημοκρατικής συσπείρωσης, αλλά έχει αποφασίσει να κρατηθεί εκτός προεκλογικού αγώνα. Ηγέτης της αντιπολίτευσης είναι ένα πρώην στέλεχος του κόμματος του Όρμπαν ο Πέτερ Μάγκυαρ, ο οποίος απειλεί την παντοκρατορία του πρωθυπουργού.
«Όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν την αντιπολίτευση μερικές μονάδες μπροστά. Πολλά μπορεί να συμβούν. Για παράδειγμα κάποιοι λένε ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να αλλάξει τον εκλογικό νόμο. Πάντως η συνολική προσδοκία είναι ότι θα έχουμε μια πολύ αμφίρροπη κούρσα» μας λέει χαρακτηριστικά ο σύμβουλος του δημάρχου της Βουδαπέστης.
