Ζορίς-Καρλ Ισμανς (1848 – 1907) Γάλλος μυθιστοριογράφος

Τα μυθιστορήματά του είναι αξιοσημείωτα για την εγκυκλοπαιδική τεκμηρίωσή τους, που κυμαίνεται από τον κατάλογο των παρακμιακών Λατίνων συγγραφέων στο À rebours έως τη συζήτηση της μελέτης των συμβόλων της χριστιανικής αρχιτεκτονικής στο La Cathédrale

by Times Newsroom

Ο Σαρλ-Μαρί-Ζορζ-Ισμάνς (γαλλικά: Charles-Marie-Georges Huysmans) (5 Φεβρουαρίου 1848 – 12 Μαΐου 1907) ήταν Γάλλος μυθιστοριογράφος.

Γεννήθηκε στο Παρίσι από Ολλανδό πατέρα, τον Γκόντφριντ Χόυσμανς (Godfried Huysmans), ο οποίος ήταν λιθογράφος. Η μητέρα του, η Μαλβίνα Μπαντίν (Malvina Badin), ήταν δασκάλα. Δημοσίευσε τις εργασίες του ως Γιόρις-Καρλ Ισμάν (Joris-Karl Huysmans), χρησιμοποιώντας κατά προσέγγιση την ολλανδική αντιστοιχία των μικρών ονομάτων του, για να υπογραμμίσει τις ρίζες του. Ο πατέρας του πέθανε όταν ήταν οκτώ ετών, και η μητέρα του ξαναπαντρεύτηκε γρήγορα, δημιουργώντας στον μικρό Ισμανς μεγάλη δυσαρέσκεια για τον πατριό του, τον Ζυλ Όγκ (Jules Og), έναν προτεστάντη ο οποίος ήταν εν μέρει ιδιοκτήτης ενός παρισινού βιβλιοδετείου.

Τα σχολικά χρόνια του Ισμανς ήταν δυστυχισμένα αλλά κατάφερε να πάρει το baccalaureat. Για τριάντα δύο χρόνια, εργάστηκε σαν δημόσιος υπάλληλος για το γαλλικό Υπουργείο Εσωτερικού, μια εργασία που έβρισκε αφόρητα πληκτική. Ο νεαρός Ισμανς κλήθηκε να πολεμήσει στον Γαλλοπρωσσικό πόλεμο, αλλά κρίθηκε ακατάλληλος λόγω δυσεντερίας, μια εμπειρία που περιέγραψε στο διήγημα Sac au dos (που περιλαμβάνεται αργότερα στο Les Soirées de Médan). Η πρώτη σημαντική δημοσίευσή του ήταν μια συλλογή πεζών ποιημάτων με τον τίτλο Le drageoir à épices (1874), τα οποία δείχνουν τη σημαντική επιρροή τού Μπωντλαίρ. Προσέλκυσαν λίγη προσοχή, αλλά ήδη αποκάλυψαν αναλαμπές του διακριτού ύφους του συγγραφέα. Ο Ισμάνς συνέχισε εκδίδοντας το Μarthe, Histoire d’une fille (1876), που ήταν η ιστορία μιας νέας πόρνης. Αυτό το βιβλίο ήταν πιο κοντά στο νατουραλισμό και τράβηξε την προσοχή τού Ζολά. Τα επόμενα έργα του ήταν σε παρόμοιο πνεύμα: σκοτεινά, ρεαλιστικά και γεμάτα με τις λεπτομερείς περιγραφές του Παρισιού, μια πόλη που ο Ισμάν γνώριζε πολύ καλά. Στο Les Soeurs Vatard εξετάζει τις ζωές των γυναικών που δουλεύουν σε ένα βιβλιοδετείο. Το En Ménage είναι ο απολογισμός του αποτυχημένου γάμου ενός συγγραφέα (ο Υισμάν δεν παντρεύτηκε ποτέ, αλλά είχε μια μακροχρόνια σχέση με κάποια Αννά Μενιέ (Anna Meunier)).

Το αποκορύφωμα αυτής της πρώιμης περιόδου είναι η νουβέλα À vau-l’eau, η ιστορία ενός καταπιεσμένου υπαλλήλου, του monsieur Folantin και η ηρωική μα και ανώφελη αναζήτησή του για ένα καλό γεύμα. Ακολουθεί το γνωστότερο μυθιστόρημα του Ισμάνς, το À rebours (1884), που έχει σαν πρωταγωνιστή τον εστέτ des Esseintes, με το οποίο ξεκόβει αποφασιστικά από το νατουραλισμό και γίνεται ο πιο ακραίος εκπρόσωπος της τότε “παρακμιακής” λογοτεχνίας. Το À rebours κέρδισε την περαιτέρω κακή φήμη ως έκθεμα στις δίκες τού Όσκαρ Ουάιλντ το 1895, κατά τη διάρκεια των οποίων ο κατήγορος αναφέρθηκε στο μυθιστόρημα ως “σοδομιστικό” βιβλίο. Το βιβλίο άρεσε επίσης στο Ζολά, που ένιωσε ότι το À rebours είχε καταφέρει ένα “φοβερό χτύπημα” στο νατουραλισμό. Ο Ίσμανς άρχισε να απομακρύνεται από τους νατουραλιστές και βρίσκει νέους φίλους μεταξύ των συμβολιστών και καθολικών συγγραφέων, τα έργα των οποίων είχε εγκωμιάσει στο À rebours, συμπεριλαμβανομένων των Ζυλ Μπαρμπέι ντ’Ορεβιγύ, Βιλλιέρ ντε Λ’Ιλ Αντάμ και Λεόν Μπλουά. Ο Στεφάν Μαλλαρμέ ήταν τόσο ευτυχής με τη δημοσιότητα που είχαν λάβει οι στίχοι του εξαιτίας του μυθιστορήματος, που αφιέρωσε ένα από τα διασημότερα (και περισσότερο σκοτεινά) ποιήματά του, το Prose pour des Esseintes στον ήρωα του βιβλίου.

Το επόμενο μυθιστόρημα του Ισμάνς, το En rade, ένας μη ιδιαίτερα ρομαντικός απολογισμός ενός καλοκαιριού που ξοδεύτηκε στην εξοχή, ήταν σχετικά αποτυχημένο εμπορικά. Το 1891, η δημοσίευση του Là-Bas προσέλκυσε την ιδιαίτερη προσοχή με την απεικόνιση του σατανισμού στη Γαλλία των τελών του 1880. Το βιβλίο εισήγαγε το χαρακτήρα Durtal, ένα ελαφρώς αλλαγμένο πορτρέτο του Υισμάν.

Τα πιο πρόσφατα μυθιστορήματα που έχουν ως ήρωα των Durtal (En Route (1895), La Cathédrale (1898) and L’Oblat (1903)), περιγράφουν τη στροφή του ήρωα Durtal/Ίσμανς στον ρωμαιοκαθολικισμό. To En Route απεικονίζει τον πνευματικό αγώνα του Durtal κατά τη διάρκεια της παραμονής του σ’ ένα μοναστήρι τραππιστών. Στο La Cathédrale βρίσκουμε τον πρωταγωνιστή στην πόλη Σάρτρ, όπου κάνει μια έντονη μελέτη του καθεδρικού και του συμβολισμού του. Στο L’Oblat, ο Durtal γίνεται βενεδικτίνος μοναχός, φθάνοντας τελικά σε μια αποδοχή του πόνου στον κόσμο.

Ο Ισμανς ήταν επίσης γνωστός και για την καλλιτεχνική κριτική: L’Art moderne (1883) και Certains (1889). Ήταν από τους πρώτους υποστηρικτές του ιμπρεσσιονισμού, καθώς επίσης και θαυμαστής καλλιτεχνών όπως ο Gustave Moreau και ο Odilon Redon. Ήταν απ’ τα ιδρυτικά μέλη της Académie Goncourt.

Του απονεμήθηκε ο τίτλος τού Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής (Chevalier de la Légion d’honneur) το 1892, αλλά μόνο για την εργασία του με τη δημόσια υπηρεσία. Το 1905, οι θαυμαστές του έπεισαν τη γαλλική κυβέρνηση να τον προαγάγουν σε Officier de La Légion d’honneur λαμβάνοντας υπόψη τα λογοτεχνικά επιτεύγματά του. Τον ίδιο χρόνο, ο Ισμάνς διαγνώστηκε με καρκίνο του στόματος. Στις 12 Μαΐου του 1907 τάφηκε στο νεκροταφείο του Μονπαρνάς στο Παρίσι.

Το ύφος του Ισμάν είναι αξιοπρόσεκτο για την ιδιοσυγκρασιακή χρήση της γαλλικής γλώσσας, το εκτεταμένο λεξιλόγιο, τον πλούτο της λεπτομερούς και αισθητικής περιγραφής του και του σατιρικού του πνεύματος. Τα μυθιστορήματά του είναι επίσης αξιοσημείωτα για την εγκυκλοπαιδική τεκμηρίωσή τους, που κυμαίνεται από τον κατάλογο των παρακμιακών Λατίνων συγγραφέων στο À rebours έως τη συζήτηση της μελέτης των συμβόλων της χριστιανικής αρχιτεκτονικής στο La Cathédrale. Η εργασία του Ισμανς εκφράζει μια αποστροφή για τη σύγχρονη ζωή και μια βαθιά απαισιοδοξία, οι οποίες οδήγησαν το συντάκτη πρώτα στη φιλοσοφία του Αρθούρου Σοπενχάουερ και έπειτα στις διδασκαλίες της καθολικής εκκλησίας.

Σχετικά Άρθρα

Leave a Comment

Αυτή η ιστοσελίδα χρησιμοποιεί cookies για να βελτιώσει την εμπειρία σας. Συνεχίζοντας την περιήγησή σας, δίνετε την συγκατάθεσή σας για την χρήση των cookies. Aποδοχή