1 Δεκεμβρίου γιορτάζουν…

Ο Προφήτης Ναούμ είναι ένας από τους δώδεκα μικρούς λεγόμενους προφήτες. Έζησε τον 5ο αιώνα προ Χριστού (άκμασε περί το 460 π.Χ.) και ήταν από τη φυλή του Συμεών. Πατρίδα είχε την Ελκεσέμ, γι’ αυτό ονομάστηκε και Ναούμ ο Ελκεσαίος. Το βιβλίο της προφητείας του αποτελείται από τρία μικρά κεφάλαια και αφορά την τύχη της πόλης Νινευή. Στο Α’ κεφάλαιο, υμνεί το Θεό, στο Β’ κεφάλαιο, προαναγγέλλει τον όλεθρο της Νινευή με τα άρματα της, τους Ιππείς και τους θησαυρούς της ενώ στο Γ’ κεφάλαιο, χαρακτηρίζει τη Νινευή σαν πόλη των αιμάτων, του ψεύδους, της μεγάλης αδικίας και πορνείας. Ας δούμε, όμως, τι λέει για τους αμαρτωλούς ανθρώπους τέτοιας πόλης, και τι γι’ αυτούς που είναι κοντά στον Κύριο: «Χρηστὸς Κύριος τοῖς ὑπομένουσιν αὐτὸν ἐν ἡμέρᾳ θλίψεως καὶ γινώσκων τοὺς εὐλαβουμένους αὐτὸν καὶ ἐν κατακλυσμοῖς πορείας συντέλειαν ποιήσεται τοὺς ἐπεγειρομένους, καὶ τοὺς ἐχθροὺς αὐτοῦ διώξεται σκότος» (Ναούμ, Α’ 7 -8). Δηλαδή ο Κύριος είναι ευεργετικός για εκείνους που μένουν κοντά Του στις ημέρες των θλίψεων τους. Γνωρίζει ο Κύριος και περιβάλλει με συμπάθεια εκείνους που Τον σέβονται. Εναντίον όμως των αμαρτωλών, που αλαζονικά με κάθε είδους αμαρτία εγείρονται εναντίον Του, θα ορμήσει σαν κατακλυσμός για να τους εξαφανίσει τελείως. Θα καταδιώξει τους εχθρούς Του και θα τους κυριεύσει το σκοτάδι του θανάτου. Ο προφήτης Ναούμ πέθανε ειρηνικά και τάφηκε στον τόπο των πατέρων του.

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος β’.
Τοῦ Προφήτου σου Ναοὺμ τὴν μνὴμην, Κύριε ἑορτάζοντες, δι᾽ αὐτοῦ σε δυσωποῦμεν· Σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Νόμω ἔλαμψας, προαναγγέλλων, τᾶς τῆς χάριτος, Ναοὺμ Προφήτα, ὀμωνύμως παρακλήσεις ἐν Πνεύματι· δι’ ὧν ὁ Λόγος οὐσίαν τὴν βρότειον, ἐπιφανεῖς τοὶς ἀνθρώποις κατηύφρανεν ὅθεν πρέσβευε, Τριάδι τὴ πανοικτίρμονι, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος.

Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Ὡς πυρσὸς ἀκοίμητος Ναοὺμ Προφῆτα, φρυκτωρεῖς ἐν πέρασι, δι’ αἰνιγμάτων ἱερῶν, τὴν τῶν μελλόντων ἀλήθειαν, ὧν τὰς ἐκβάσεις ὁρῶντες τιμῶμέν σε.

Κάθισμα
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Ἀμιγῆ χαρακτήρων τῶν κάτω ἔνδοξε, σὺ τὸν νοῦν κεκτημένος, τοῦ θείου Πνεύματος, καθαρώτατον Ναοὺμ δοχεῖον γέγονας, τὰς ἐλλάμψεις τὰς αὐτοῦ, εἰσδεχόμενος λαμπρῶς, καὶ πᾶσι διαπορθμεύων· διό σε ἐκδυσωποῦμεν, ὑπὲρ εἰρήνης τοῦ κόσμου πρέσβευε.

Μεγαλυνάριον
Φρόνημα οὐράνιον αἰσχηκώς, οὐρανίου δόξης, ἐχρημάτισας θεωρός, βίῳ τε τὸν λόγον, Ναοὺμ ἐπισημαίνων· διὸ σὲ ὡς Προφήτην, θεῖον γεραίρομεν.

Ο Άγιος Φιλάρετος ήταν υπόδειγμα κάθε αρετής και ιδιαίτερα της αγαθοεργίας. Έζησε στους χρόνους του Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου και της μητέρας αυτού Ειρήνης της Αττικής (780 – 797 μ.Χ.). Γεννήθηκε στο χωριό Αμνία (ή Αμνεία) της Γάγγρας (Παφλαγονία) από ευσεβείς γονείς, τον Γεώργιο και την Άννα. Παντρεύτηκε την Θεοσεβώ και απόκτησε τρία παιδιά. Ένα γιο, τον Ιωάννη, και δύο κόρες, που την πρώτη έλεγαν Υπατία και τη δεύτερη Ευανθία. Ο Φιλάρετος ήταν γεωργός και από τα εισοδήματα του, πλουσιοπάροχα μοίραζε ελεημοσύνη στους φτωχούς. Πεινασμένο έβρισκε; τον χόρταινε. Γυμνό; τον έντυνε. Χήρα και ορφανό; βοηθούσε και παρηγορούσε.

Αλλά ο Θεός επέτρεψε και ο Φιλάρετος κάποτε κατάντησε πολύ φτωχός. Τα κτήματα του τα άρπαξαν οι γείτονες του και το βίος του διασκορπίστηκε .Όλα αυτά τα υπέμεινε χωρίς ποτέ να λυπηθεί ή να βλαστημήσει ή να αγανακτήσει. Στο τέλος του έμειναν μόνο τα μελίσσια του, 250 κυψέλες, δυνατές και παραγωγικές. Και όταν ερχόταν προς αυτόν κάποιος φτωχός, μη έχοντας τι άλλο να του δώσει, τον έπαιρνε, πήγαινε στα μελίσσια, τρυγούσε μια κυψέλη και έδινε το μέλι στο φτωχό για να χορτάσει. Με τον τρόπο αυτό είτε ήταν καιρός για να τρυγήσει είτε δεν ήταν, εξάλειψε όλα τα μελίσσια του.

Ο Θεός που είδε την ασυναγώνιστη πίστη του οικονόμησε με την πρόνοια Του, ώστε ο Κωνσταντίνος ο γιος της βασίλισσας Ειρήνης, να πάρει για γυναίκα του την εγγονή του Αγίου, Μαρία, επειδή ήταν πολύ ωραία στην ψυχή και στο σώμα. Τους γάμους τέλεσε ο Άγιος Ταράσιος (βλέπε 25 Φεβρουαρίου) τον Νοέμβριο του 788 μ.Χ., ο οποίος ήταν τότε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. Τον δε Φιλάρετο, ο Αυτοκράτορας τον τίμησε με το αξίωμα του υπάτου (έπαρχος). Έτσι έγινε κάτοχος πολλού πλούτου, που τον διαμοίραζε ακόμα πιο άφθονα στους φτωχούς.

Λίγο πριν πεθάνει, κάλεσε τους συγγενείς του και είπε τα εξής: «Παιδιά μου, μη ξεχνάτε ποτέ τη φιλοξενία, μη επιθυμείτε τα ξένα πράγματα, μη λείπετε ποτέ από τις ακολουθίες και λειτουργίες της Εκκλησίας, και γενικά όπως έζησα εγώ έτσι να ζείτε και εσείς». Και αυτά αφού είπε, ξεψύχησε με τη φράση: «γενηθήτω τὸ θέλημά σου». Ο Άγιος Φιλάρετος είναι ο προστάτης της Μελισσοκομίας.

Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα)
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείας πίστεως περιουσίᾳ, διεσκόρπισας τοῖς δεομένοις τὸν προσιόντα σοι πλοῦτον, Φιλάρετε· καὶ εὐσπλαχνίᾳ κοσμήσας τὸν βίον σου, τὸν χορηγὸν τοῦ ἐλέους ἐδόξασας· Ὃν ἱκέτευε δοθῆναι τοῖς εὐφημοῦσι σε ῥανίδα οἰκτιρμῶν καὶ θεῖον ἔλεος.

Κοντάκιον
Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Τοῦ Ἰὼβ κτησάμενος, ἐν πειρασμοῖς τὴν ἀνδρείαν, τοῖς πτωχοῖς διένειμας, ὡς συμπαθὴς τὸν σὸν πλοῦτον· ὤφθης γὰρ, τῆς εὐσπλαγχνίας ἔμψυχος βρύσις, νάμασι, τῶν θείων τρόπων σου ἱλαρύνων, τοὺς ἐκ πόθου σοι βοῶντας· χαίροις θεράπον Χριστοῦ Φιλάρετε.

Μεγαλυνάριον
Χαίροις τῶν πενήτων ὁ προμηθεύς, καὶ τῶν δυστυχούντων, ἀντιλήπτωρ καὶ βοηθός· χαίροις ὁ ἐν οἴκτῳ, τὸν Λόγον θεραπεύσας, Φιλάρετε τρισμάκαρ, Δικαίων σύσκηνε.

Για τον Όσιο Αντώνιο αναφέρει ο Ευεργετινός, ότι έγινε μοναχός και ζούσε ζωή ασκητική. Για να ασκηθεί όμως περισσότερο, άφησε τον ησυχαστικό βίο και πήγε σε μια κοινοβιακή Μονή στην Κίο της Βιθυνίας και υποτάχθηκε στον ηγούμενο, δουλεύοντας τις πιο σκληρές δουλειές της Μονής.

Αφού έδειξε πολλή υπακοή και υπομονή και έγινε υπόδειγμα ασκητικής ταπεινοφροσύνης, απεβίωσε ειρηνικά.

Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, γράφει χαρακτηριστικά στον Συναξαριστή του:

«Περί του Oσίου τούτου Aντωνίου του Nέου ταύτα γράφεται παρά τω Eυεργετινώ, σελ. 199. Δηλαδή ότι αυτός έχων πρότερον εξουσίαν αρχοντικήν, ύστερον έγινε Mοναχός. Kαι ζήσας εν ησυχία χρόνους πολλούς, εποίησεν αγώνας υπερφυσικούς. Aναγινώσκωντας δε μίαν φοράν τον περί υπακοής λόγον Iωάννου του Kλίμακος, ευρήκεν εις το τέλος τα λόγια ταύτα. «Όστις καθ’ ησυχίαν καθήμενος, επέγνω την εαυτού ασθένειαν, και απελθών πέπρακεν εαυτόν υπακοή, ούτος τυφλός ων, ακόπως προς Xριστόν ανέβλεψεν». Όθεν αφήσας την ησυχίαν, έδωκε τον εαυτόν του εις ένα Kοινόβιον, το οποίον ευρίσκετο εις την Kίον, την εν τη επαρχία των Bιθυνών ευρισκομένην.

Δεχθείς δε από τον Hγούμενον του Kοινοβίου, πρώτον μεν εδιωρίσθη να υπηρετή εις την Eκκλησίαν. Bαρυτάτη γαρ αύτη η υπηρεσία εστί. Kαι επιμείνας εις αυτήν καιρόν τινα, εζήτησε βαρυτέραν διακονίαν. O δε Hγούμενος παρέδωκεν αυτόν εις τον πρωτοεργάτην των αμπελώνων, διά να κλαδεύη αυτάς. Eπειδή όμως ήτον άπειρος από την τοιαύτην υπηρεσίαν, διά τούτο πολλαίς φοραίς έκοπτε τους δακτύλους των χειρών του. Προσμείνας δε εις το διακόνημα αυτό έως εις τον καιρόν της σκαφής, και του τρυγητού των αμπελώνων, ύστερον εδόθη εις το να δουλεύη εν τω τραπεζαρείω. Kατεξεσχίσθησαν δε τα φορέματά του, και κατετρίβησαν τα υποδήματά του. Όθεν υπό του κρύου επήγνυτο ο αοίδιμος, και τα ποδάριά του εσχίζοντο από την ψυχρότητα των μαρμάρων. O γαρ Hγούμενος δεν έδιδεν αυτώ, ούτε ιμάτια, ούτε υποδήματα, δοκιμάζωντας την υπομονήν του.

Δόκιμος λοιπόν γενόμενος ο Όσιος διά την μεγάλην αυτού εν τω Kοινοβίω υπομονήν, και αποκαμών από τους κόπους, έλεγε προς τον Θεόν με τα κρύφια χείλη της καρδίας του. «Ίδε Kύριε την ταπείνωσίν μου και τον κόπον μου και άφες πάσας τας αμαρτίας μου». Όθεν εν μιά νυκτί, βλέπει εις τον ύπνον του ένα άνδρα ένδοξον, βαστάζοντα ζυγαρίαν. Kαι εις μεν το αριστερόν μέρος αυτής, ήτον όλα τα από νεότητος αμαρτήματά του. Eις δε το δεξιόν, ήτον η αξίνη με την οποίαν εξερρίζονε τα άγρια χορτάρια των χωραφίων του Kοινοβίου. Όθεν βαρύνασα η αξίνη το μέρος εκείνο της ζυγαρίας, διεσκόρπισε τα είδη των αμαρτιών του. Tότε ο θαυμαστός εκείνος ανήρ είπεν εις τον Aντώνιον. Iδού εδέχθη ο Kύριος τους κόπους σου, και συνεχώρησε τας αμαρτίας σου.

Bλέπων δε και ο Hγούμενος την εις τόσους χρόνους υπομονήν του, και ότι απεφάσισεν εις τον λογισμόν του να υπομείνη μεγαλοψύχως κάθε κοπιαστικόν και θλιβερόν έργον του Kοινοβίου, επροσκάλεσεν αυτόν κατ’ ιδίαν και λέγει του. O Θεός, Πάτερ, να πληρώση τον μισθόν σου, διά τας ψυχάς οπού ωφέλησας με τον εις ημάς ερχομόν σου και κατά Θεόν πολιτείαν σου. Eπειδή οι υποκείμενοι εις εμέ αδελφοί, δεν ωφελήθησαν απ’ άλλο τι τόσον πολλά, όσον από την εδικήν σου θεόπεμπτον παρουσίαν και τελείαν υπακοήν. Όθεν έδωκεν αυτώ φορέματα και υποδήματα, και ό,τι άλλο ήτον χρειαζόμενον. Kαι εις το εξής ό,τι πράγμα έβλεπεν ο Hγούμενος ότι χρειάζεται, επήγαινε κρυφίως και το απόθετεν εις τον τόπον της κλίνης του. O δε Aντώνιος γυρίζωντας εις την κλίνην του το εύρισκε και το εμεταχειρίζετο εις την χρείαν του σώματος».

Ο Άγιος Ονήσιμος ήταν Αρχιεπίσκοπος Εφέσου και απεβίωσε ειρηνικά. Σε ορισμένες πηγές ο Άγιος Ονήσιμος αναφέρεται σαν Ονησίφορος, μαζί με τον Σολομώντα, που ήταν και αυτός επίσκοπος Εφέσου.

Ο Άγιος Ανανίας καταγόταν από την πόλη Αρβήλ (Άρβηλα) της Περσίας και ήταν ένας μεταξύ των Αγίων που δόξασαν το έδαφος της Περσίας με τις αρετές και τον ηρωισμό τους για την πίστη. Συνελήφθη διότι προσπαθούσε να διαφωτίσει τους πατριώτες του στην αληθινή πίστη του Χριστού. Βασανίστηκε σκληρά, αλλά δεν κάμφθηκε. Την στιγμή που παρέδιδε την ψυχή του στον Κύριο, είπε αυτά τα λόγια: «Βλέπω κλίμακα (δηλαδή, σκάλα) που εκτείνεται έως ουρανού και νέους με φαεσφόρα πρόσωπα, οι οποίοι ίστανται επάνω της και μού λέγουν: “Ελθέ μεθ’ ημών (δηλαδή, έλα μαζί μας), ελθέ και θέλομέν σε φέρειν (δηλαδή, θα σε φέρουμε) εις πόλιν πλήρη φωτός και αρρήτου αγαλλιάσεως”». Μόλις πρόφερε τα λόγια αυτά ο μάρτυς ξεψύχησε.

Οι Άγιοι Ανανίας και Σολόχων απεβίωσαν ειρηνικά αλλά μάλλον πρόκειται περί παρεξηγήσεως διότι Αρχιεπίσκοποι Εφέσου υπήρξαν μόνο δύο, ο Ονήσιμος (βλέπε ίδια ημέρα) και ο Σολόχων ή Σολομών.

Δεν έχουμε λεπτομέριες για το γεγονός. Ορισμένοι συναξαριστές ορίζουν τα εγκαίνια του ναού του Αγίου Τρύφωνα στις 19 Οκτωβρίου.

Εικόνα του Αγίου Θεόκλητου σώζεται σε εκκλησία της Μονεμβασίας, όπου από τα φθαρμένα στοιχεία δεν γίνεται γνωστή η εποχή του. Κάποιες πηγές μας πληροφορούν ότι έζησε ασκητικότατο βίο, τον 9ο αιώνα μ.Χ. και διακρίθηκε για την προσπάθειά του να εξυψώσει το ηθικό επίπεδο του ποιμνίου του. Ήταν οπαδός του Πατριάρχη Κωνσταντινούπολης Ιγνατίου (βλέπε 23 Οκτωβρίου) και πήρε μέρος στην κατά του Φωτίου συγκληθείσα Σύνοδο (869 – 870 μ.Χ.). Θεωρείται τοπικός Άγιος της Λακεδαιμόνιας, η δε βιογραφία του συντάχθηκε από κάποιον ανώνυμο.