- Του Νίκου Τσούλια
Αναρωτιέμαι. Γιατί αυτή η τόσο μοναδική, η τόσο ξεχωριστή ομορφιά του ουρανού; Δεν σου αρκεί μόνο να τον θαυμάζεις. Θέλεις να τον προσεγγίσεις με κάποιο τρόπο. Δεν σου αρκεί η όποια γνωριμία του μέσα από την επιστήμη, μέσα από την τέχνη. Αν δεν μπορείς να φτιάξεις δικά σου μονοπάτια γνώσης αυτού που συμβαίνει εκεί μακριά, εκεί που τα φώτα λαμπυρίζουν – έστω και αν δεν μπορείς να φανταστείς ότι είναι μία κόλαση αυτές οι πηγές του φωτός, ότι εκεί δεν θα μπορούσες να υπάρξεις στο καμίνι των χιλιάδων βαθμών Κελσίου ούτε όσο ένα βλεφάρισμα, ότι θα εξαϋλωνόσουν.
Είναι ίδια η ζωή μας μεταφορά της συλλογικής γνώσης μέσα από τους θεσμούς της εκπαίδευσης, στο πανεπιστήμιο, στο σχολείο. Γιατί αφορά τον καθένα μας ξεχωριστά το παιχνίδι της Γνώσης είτε αφορά την ανάγνωση βιβλίων είτε την περιπλάνηση του διαδικτύου είτε τον απλό στοχασμό και αναστοχασμό μας, που τόσο εύκολα μας πλημμυρίζει ακόμα και όταν εμείς δεν θέλουμε να σκεφτούμε τίποτα. Δεν ησυχάζουμε ποτέ με τη συνεχή αλλαγή στη σκέψη μας, όταν ακόμα είμαστε – ενώ αυτή περιπλανιέται – στον ύπνο μας, στην παραμεθόριο «συνειδητού και ασυνείδητου» και κυρίως στην άγνωστη και απέραντη χώρα του ασυνείδητου, είτε όλα αυτά είναι παιχνίδι γνώσης είτε φαντασιώσεις.
Πάντα θα κοιτάμε τα άστρα. Πάντα θα ονειρευόμαστε. Πάντα θα αναρωτιόμαστε. Τι είναι ακριβώς εκεί πάνω και μάλλον όχι τι είναι αλλά τι ήταν, γιατί δεν υπάρχει το παρόν, εκεί είναι οι πολλαπλές στρώσεις του παρελθόντος. Τι γινόταν εκεί πάνω, γιατί αυτό που βλέπουμε δεν υπάρχει τώρα, αλλά υπήρχε κάποτε πολύ παλιά, χιλιάδες χρόνια πριν, εκατομμύρια χρόνια πριν. Ασύλληπτο. Και δεν θέλουμε να είμαστε μόνοι μας στο σύμπαν. Και όσο δεν νιώθουμε την παρουσία άλλων, την επινοούμε είτε με τις θρησκείες είτε με την επιστημονική φαντασία.
Το κάνει η σκέψη αλλά και η επινόηση, αλλά θέλουμε να μας οδηγούν στον κόσμο του υπαρκτού, στη σφαίρα της πραγματικότητας. Εκεί θέλουμε να βιώνουμε όλα τα πράγματα, ό,τι δημιουργούμε, ό,τι υπάρχει, ό,τι θα υπάρχει. Και γιατί άραγε αυτή η μεγάλη κατάκτησή μας, η συνείδησή μας να μας οδηγεί σε υπαρξιακά ερωτήματα και μας φόρτωσε με το άγχος και το φόβο του θανάτου. Γιατί μόνο ο άνθρωπος φοβάται τον θάνατο, γιατί τον προοικονομούμε, γιατί τον συνειδητοποιούμε, γιατί ό,τι βλέπουμε γύρω μας πρέπει να μας καταλαγιάζει, ότι δεν θα μπορούσε να γίνεται αλλιώς, δεν θα μπορούσε να υπάρξει ζωή χωρίς το θάνατο.
Είναι ένα θαύμα, ο ουρανός, ο νυχτερινός ουρανός. Δεν είναι μόνο τόπος του δέους και του θαυμασμού. Είναι μεγάλη η προσφορά του. Γιατί νιώθουμε την απεραντοσύνη του χώρου και του χρόνου, την μικρότητά μας. Και όλα αυτά μας οδηγούν στην ταπεινότητα, στην καρδιά της αυτογνωσίας. Γιατί χωρίς ταπεινότητα, τίποτα δεν μπορείς να μάθεις ποτέ, δεν θα μπορούσες να σκεφτείς, ποτέ δεν θα μπορούσε να ζήσεις πραγματικά. Απλώς θα υπήρχες θεωρώντας πως ο δικός σου κόσμος είναι αυτός που συλλαμβάνουν οι αισθήσεις σου.
Αλλά πώς να ξεφύγεις από την πραγματικότητα, πόσο μακριά μπορεί να είσαι από την αλήθεια; Αρκεί να σκεφτούμε το εξής απλό πράγμα. Πόσο εύκολα μπορεί να κοπεί το νήμα της ζωής μας και της ύπαρξής μας, πόσο μετέωρα είναι τα μεγαλεπήβολα σχέδια μας από ένα απλό δυσάρεστο γεγονός, από ένα τροχαίο ατύχημα, για παράδειγμα, που θα μας καθηλώσει σε αναπηρικό αμαξίδιο, να ανατρέψει όλες τις φιλοδοξίες που δεν στηρίζονται στην απλή και μόνο γνώση της πραγματικότητας, στην αυτογνωσία.
Το θαύμα του ουρανού είναι ένα διαρκές κάλεσμα στην ομορφιά και στον στοχασμό, στη γνώση και στη φαντασία.
