Portret van Nicolaes Berchem. λάδι σε χαλκός. ύψος: 10,3 cm• πλάτος: 8,4 cm. London, Sotheby’s (16 Απριλίου 2002).
Ο Νικολάες Πίτερσον Μπέρχεμ (Nicolaes Pieterszoon Berchem, 1622 – 18 Φεβρουαρίου 1683) ήταν Ολλανδός ζωγράφος της Χρυσής Ολλανδικής Εποχής στη ζωγραφική, ο οποίος ήταν εξαιρετικά παραγωγικός και έχαιρε μεγάλης εκτίμησης. Ζωγράφισε κυρίως βουκολικά τοπία, τα οποία πληθύσμωνε με μυθολογικές ή βιβλικές μορφές, αλλά ζωγράφισε, επίσης, και μερικές αλληγορίες και ορισμένες ρωπογραφίες.
Ήταν ζωγράφος που ανήκε στη δεύτερη γενεά των Ολλανδών ζωγράφων που ασχολήθηκαν με την ιταλικού ύφους τοπιογραφία. Οι καλλιτέχνες αυτοί είτε είχαν ταξιδέψει στην Ιταλία είτε φιλοδοξούσαν να το πράξουν, ώστε να αντλήσουν έμπνευση από τον ρομαντισμό της χώρας και επιστρέφοντας έφερναν βιβλία σχεδιασμάτων γεμάτα με σχέδια κλασικών ερειπίων και βουκολικών εικόνων.
Σκηνή δειλινού στην Ιταλία
Οι πίνακές του, από τους οποίους δημιούργησε τεράστιο αριθμό (ο έφορος Μουσείων Κορνέλις Χοφστέντε ντε Χρόοτ τους εκτιμά σε περίπου 850, αν και αρκετοί έχουν αποδοθεί εσφαλμένα σε αυτόν), είχαν τεράστια ζήτηση, όπως και τα 80 χαρακτικά του και τα περίπου 500 σχέδιά του. Τα τοπία του, ζωγραφισμένα σε ιταλικό ύφος με ιδεατές αγροτικές σκηνές, με λόφους, βουνά, πλαγιές και δένδρα σε περιβάλλον χρυσαφένιας αυγής, είναι περιζήτητα.
Ο Μπέρχεμ ζωγράφιζε επίσης εμπνευσμένες και ελκυστικές μορφές ανθρώπων και ζώων (“σταφάζ”) σε έργα άλλων καλλιτεχνών, όπως οι Άλλερτ φαν Έρντινγκεν, Γιαν Χάκερτ, Χέρριτ Ντάου, Μέιντερτ Χομπέμα και Βίλλεμ Σέλλινκς.
Γεννήθηκε στο Χάαρλεμ και εκπαιδεύτηκε από τον πατέρα του, Πίτερ Κλες και από τους ζωγράφους Γιαν φαν Χόγιεν, Πίτερ ντε Χρέμπερ, Γιαν Μπάπτιστ Βέινιξ, Γιαν Βιλς και Κλες Κορνέλις Μουάιγερτ. Σύμφωνα με τον Άρνολντ Χαουμπράκεν, ο Κάρελ ντε Μόορ του είπε ότι ο Μπέρχεμ πήρε το όνομά του από τις λέξεις “Berg hem”, δηλ “Σώσε τον!”, έκφραση που χρησιμοποιούσαν οι συνάδελφοί του στο εργαστήριο του φαν Χόγιεν όποτε ο πατέρας του τον κυνηγούσε με πρόθεση να τον δείρει.
Ο Χαουμπράκεν δεν καταγράφει κανένα ταξίδι ή “μεγάλη περιοδεία” του Μπέρχεμ, αν και αναφέρει μια άλλη ιστορία σχετικά με το προσωνύμιο “Berg hem!” του ζωγράφου, το οποίο προήλθε από τη ναυτολόγησή του: Ο υπεύθυνος ναυτολόγησης των γνώρισε και τον έστειλε πίσω στη στεριά με τις λέξεις “Σώστε τον!” (Berg hem!). Σήμερα γίνεται αποδεκτή η υπόθεση ότι το όνομά του προέρχεται από την περιοχή καταγωγής του πατέρα του, το Μπέρχεμ της Αμβέρσας.. Σύμφωνα με το Ολλανδικό Ίδρυμα Ιστορίας της Τέχνης ταξίδεψε στην Ιταλία μαζί με τον Γιαν Μπάπτιστ Βέινιξ, τον οποίο αποκαλούσε εξάδελφό του, κατά την περίοδο 1642-45. Τα έργα του φέρουν την υπογραφή “CBerghem” ή “Berchem”.
Το 1645 έγινε μέλος της ολλανδικής αναμορφωμένης εκκλησίας και τον επόμενο χρόνο νυμφεύτηκε. Σύμφωνα με τον Χαουμπράκεν, νυμφεύτηκε τη θυγατέρα του ζωγράφου Γιαν Βιλς, η οποία ήταν “σφιχτή” στα οικονομικά, αλλά για να χρηματοδοτήσει τη συλλογή των χαρακτικών του, δανειζόταν από τους μαθητές του και τους συναδέλφους του, τους οποίους εξοφλούσε μόλις πωλούσε τα έργα του, αλλά δεν το έλεγε στη σύζυγό του.
Περί το 1650 ταξίδεψε στη Βεστφαλία μαζί με τον Γιάκομπ φαν Ράουσντελ, όπου καταγράφεται χρονολογημένο έργο του με την άποψη του κάστρου Μπεντχάιμ. Πιθανόν μετά από αυτό το ταξίδι, αλλά πριν μετοικήσει στο Άμστερνταμ, ο Μπέρχεμ πραγματοποίησε ταξίδι στην Ιταλία, καθώς δεν καταγράφεται με σαφήνεια στην Ολλανδία μεταξύ 1650 και 1656. Περί το 1660 εργάστηκε για τον χαράκτη Γιαν ντε Φίσσερ (Jan de Visscher) στη σχεδίαση ενός άτλαντα. Κατά την περίοδο 1661 – 1670 καταγράφεται στο Άμστερνταμ, ενώ το 1670 επανήλθε στο Χάαρλεμ, για να επανέλθει στο Άμστερνταμ το 1677, όπου και απεβίωσε το 1683.
Ήταν δημοφιλής ως Δάσκαλος και μαθητές του διετέλεσαν οι Άμπραχαμ Μπεχάιν, Γιοχάννες φαν ντερ Μπεντ, ο γιος του Νικολάες Μπέρχεμ ΙΙ, Ίσαακ Κροονενμπεργκ, Σιμόν Ντυμπουά, Κάρελ Ντουγιαρντίν, Γιοχάννες Γκλάουμπερ, Πίτερ ντε Χόοχ, Γιάκομπ φαν Χούντενμπουρχ, Γιούστους φαν Χόισουμ, Ντιρκ Μαας, Χέντρικ Μόμμερς, Γιάκομπ Όχτερφελτ, Βίλλεμ Ρομέυν και, ίσως, ο Γιαν Φρανς Σοολμάκερ. Ήταν θείος του Χόβερτ φαν ντερ Λέουβ και του αδελφού του Πίτερ.
Ο Γάλλος ζωγράφος του ροκοκό Ζαν-Μπατίστ Πιλμάν (Jean-Baptiste Pillement) επηρεάστηκε από το έργο του Μπέρχεμ, όπως και ο τοπιογράφος Μπάρεντ Κορνέλις Κούκκουκ.
-
-
Γελαδάρισσες και βοσκοί μπροστά από καμάρα με τα κοπάδια τους, με βοσκό να ποτίζει τα ζώα του στο βάθος, λάδι σε καμβά.
-
-
Ζεύγος χωρικών με γελάδες και πρόβατα κάτω από δένδρο, πενάκι και καφέ μελάνι
-
-
Σκηνή σε λιμάνι του Νότου
-
-
Μαυριτανός προσφέρει παπαγάλο σε κυρία
-
-
Τοπίο με βοσκούς που μαζεύουν ξύλα
-
-
Ο Απόστολος Παύλος και ο Βαρνάβας στα Λύστρα
