Οι περισσότερες οικογένειες βιώνουν συγκρούσεις και καβγάδες, αλλά ο τρόπος με τον οποίο η κάθε οικογένεια αντιμετωπίζει τις συγκρούσεις αυτές καθορίζει και τον βαθμό της επίλυσης. Σε κάθε σύγκρουση παρατηρείται το βασικό πλαίσιο, ο λόγος της διαφωνίας, το πώς αισθάνονται οι δύο πλευρές και πώς μπορεί τελικά να επιλυθεί η σύγκρουση.
«Για να αντιμετωπίσετε τη σύγκρουση, είναι σημαντικό να γνωρίζετε πως αισθάνεστε σχετικά με το πλαίσιο και να το μοιραστείτε. Το επόμενο βήμα είναι να μάθετε πως το άλλο άτομο αισθάνεται για το πλαίσιο και να λάβετε υπόψη τα συναισθήματά του. Αν τα συναισθήματα μείνουν έξω από τη διαδικασία, οι δύο πλευρές θα αυξήσουν την ένταση καθώς παίζουν αυτό που αποκαλώ ‘τένις επιχειρημάτων’, εκσφενδονίζοντας ο ένας στον άλλο επιχειρήματα και γεγονότα που ενισχύουν την άποψή τους, προσπαθώντας κάθε φορά να προκαλέσουν όλο και μεγαλύτερη ζημιά. Σε αυτό το είδος της σύγκρουσης, ο στόχος των εμπλεκομένων είναι να κερδίσουν πόντους και όχι να βρεθεί μια εφικτή λύση. Η αναγνώριση της βασικής διαφοράς που δημιούργησε τη σύγκρουση και η προσπάθεια να επιλυθεί απαιτούν κατανόηση και συμβιβασμό. Ο σκοπός δεν θα πρέπει να είναι η επικράτηση του ισχυρότερου. […]
Ένα άλλο στιλ σύγκρουσης που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι για να λύσουν τις διαφορές τους είναι αυτό που ονομάζω ‘Κοίτα, σκίουρος!’ ή τακτική του αντιπερισπασμού. Το είδος αυτό εντοπίζεται στις συγκρούσεις όπου τα δύο μέρη, αντί να μιλούν για αυτό που ενοχλεί τους ίδιους ή κάποιον άλλο, αλλάζουν θέμα. Όταν αποφεύγουμε τις συγκρούσεις γενικότερα, τελικά χάνεται και η οικειότητα. Όταν πάρα πολλά θέματα γίνονται ταμπού, τα δύο μέλη καταλήγουν να φέρονται με μια επιφανειακή ευγένεια προς τον άλλο, η οποία οδηγεί στη μοναχικότητα.
Ένα τρίτο είδος σύγκρουσης είναι να παίρνει ο ένας από τους δύο τον ρόλο του μάρτυρα. […] Σε αυτή την περίπτωση, ο μάρτυρας αντί να κάνει τους άλλους να νιώσουν ενοχές, τελικά απογοητεύεται, πικραίνεται και εξαπολύει κατηγορίες στα άλλα μέλη της οικογένειας ή γίνεται επιθετικός και αρχίζει να εκτοξεύει προσβολές» (σελ. 60-62).
«Ο ιδανικός τρόπος αντιπαράθεσης δεν έχει να κάνει με την επικράτηση, με τη νίκη. Έχει άμεση σχέση με την κατανόηση» (σελ. 62). Στόχος είναι η συζήτηση πάνω στο θέμα, εστιάζοντας στο πώς μας κάνει να νιώθουμε. Είναι σημαντικό να μιλάμε χρησιμοποιώντας την προσωπική αντωνυμία εγώ και όχι εσύ. Σε κανέναν μας δεν αρέσει να ακούμε χαρακτηρισμούς ή να μας βάζουν ταμπέλες. Εάν μιλήσουμε για το πώς αυτό που ακούμε ή βλέπουμε μας κάνει να αισθανόμαστε, τότε μιλάμε για τον εαυτό μας, το οποίο ο άλλος θα δεχθεί και θα το ακούσει με μεγαλύτερη ευκολία. Θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι προσεγγίζουμε τον άλλο, με βασικό στόχο να επικοινωνήσουμε αυτό που νιώθουμε και όχι να βρούμε τρόπους χειραγώγησης.
«Μιλώντας με το εγώ και όχι με το εσύ, εκφράζοντας τα δικά σας συναισθήματα του άλλου, καθώς και αναγνωρίζοντάς τα, είναι οι καλύτεροι τρόποι αντιμετώπισης των αναπόφευκτων συγκρούσεων που προκύπτουν σε μια οικογένεια. Αυτό θα βοηθήσει επίσης το παιδί σας να αισθάνεται πιο ασφαλές, καθώς μειώνει τις εντάσεις και προωθεί την κατανόηση. Είναι επίσης, πιο πιθανό να υιοθετήσει κι αυτό το ίδιο στιλ αντιπαράθεσης, που απαιτεί σεβασμό και συναισθηματικά έξυπνη επιχειρηματολογία, μια και θα το έχει δει ως παράδειγμα στο σπίτι του» (σελ. 64).
- Πηγή: Philippa Perry. 2020. Το βιβλίο που θα ήθελες να είχαν διαβάσει οι γονείς σου (και τα παιδιά σου θα σε ευγνωμονούν που το έκανες). Εκδόσεις Διόπτρα.
Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.
Posted by Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc
