Στη Γνωσιακή- Συμπεριφοριστική προσέγγιση (CBT), μια θεραπεία που στηρίζεται στη θεωρία του Beck, η θεραπευτική σχέση στηρίζεται σε μια συνεργασία που πρέπει να αναπτυχθεί ανάμεσα σε θεραπευτή και θεραπευόμενο. Η σχέση αυτή αποκαλείται συνεργατικός εμπειρισμός, περιγράφοντας μια σχέση συνεργασίας ανάμεσα σε θεραπευτή και θεραπευόμενο. Πρόκειται για ένα μέσο που ενθαρρύνει την αναγνώριση, την παρατήρηση και αξιολόγηση των εσωτερικών πεποιθήσεων.
Ο θεραπευτής και ο θεραπευόμενος συνεργάζονται ενεργά για να εντοπίσουν τις προβληματικές καταστάσεις του δεύτερου και να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν εμπειρικά τεστ για τις πεποιθήσεις του ατόμου. Το άτομο μέσα από τον πειραματισμό των πεποιθήσεων και των συμπεριφορών του έξω από τη θεραπεία μέσα από τις εργασίες που κάνει στο σπίτι οδηγείται σε κάποια συμπεράσματα, τα οποία εξετάζει σε συνεργασία με τον θεραπευτή. Η συνεργασία που θεραπευόμενου με τον θεραπευτή στηρίζεται στις υποθέσεις που κάνει ο θεραπευτής και στις εναλλακτικές προτάσεις που δίνει και έπειτα συζητά με τον θεραπευόμενο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο θεραπευτής στοχεύει να δείξει τα διεργασιακά λάθη που κάνει το άτομο, μέσα από την αμφισβήτηση με βάση τον εμπειρισμό.
Ο συνεργατικός εμπειρισμός περιγράφει τη θεραπευτική σχέση, που στηρίζεται σε μια ισότιμη συνεργασία ώστε να φτάσουν στο επιθυμητό αποτέλεσμα, δηλαδή στο να εντοπίσει και στο να τροποποιήσει τις πεποιθήσεις και γενικότερα τα σημεία του γνωστικού χάρτη που οδηγούν σε προβληματική συμπεριφορά. Ο θεραπευόμενος θα πρέπει να έχει ενεργό συμμετοχή σε όλη τη διάρκεια της θεραπείας, ενώ θα πρέπει να εκπαιδευτεί στις γνωσιακές τεχνικές, ώστε να μπορέσει ο ίδιος να γίνει θεραπευτής του εαυτού του. Σταδιακά, στόχος είναι ο θεραπευτής να χάσει τη θέση του ειδήμονα, εφόσον ο θεραπευόμενος γίνεται γνώστης της θεραπευτικής διαδικασίας και των τεχνικών. Η θεραπευτική σχέση είναι μια ισότιμη σχέση, όπου τα δύο μέλη με μια από κοινού συνεργασία προσπαθούν να βρουν απαντήσεις στα προβλήματα του θεραπευόμενου.
Η θεραπευτική σχέση αποτελεί μια μικρογραφία των σχέσεων που έχει το άτομο στην καθημερινή του ζωή, εκφράζοντας σκέψεις, συναισθήματα και συμπεριφορές με βάση το γνωσιακό του χάρτη και τις πυρηνικές του πεποιθήσεις. Μέσα από αυτή την αλληλεπίδραση θεραπευτή και θεραπευόμενου, πραγματοποιείται μια διεργασία αλλαγής, όπου η αλλαγή των πυρηνικών πεποιθήσεων ελέγχεται και δοκιμάζεται από τον θεραπευόμενο με βάση την εμπειρική του πραγματικότητα. Όλα όσα συζητιούνται μέσα στη θεραπεία συνδέονται με εμπειρική επικύρωση. Επομένως, ο συνεργατικός εμπειρισμός μπορεί να αυξήσει την αντικειμενικότητα στη συνεδρία μειώνοντας την εξάρτηση από τη μεροληπτική ανάκληση και παρέχοντας στον θεραπευόμενο μια συστηματική μέθοδο αντικειμενικής αξιολόγησης των πεποιθήσεών του.
Πηγή:
- Προσωπικότητα: Θεωρίες, κλινική πρακτική και έρευνα. Ποταμιάνος & Αναγνωστόπουλος. Αθήνα: Παπαζήση.
- Collaborative empiricism in cognitive therapy: A definition and theory for the relationship construct. – PsycNET (apa.org). Tee & Kazantzis. Collaborative Empiricism in Cognitive Therapy: A Definition and Theory for the Relationship Construct. 2011.
Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.
Posted by Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc
