Ο επίσκοπος Βρεσθένης Θεοδώρητος (1787 – 23 Απριλίου 1843) ήταν ιερωμένος και αγωνιστής του 1821. Γεννήθηκε στη Νεμνίτσα (σημ. Μεθύδριο) της Αρκαδίας. Ήταν αφιλοκερδής και άκρως πατριωτικός. Διετέλεσε επίσκοπος στην επισκοπή Βρεσθένης με έδρα τα Βρέσθενα της Λακωνίας. Υπήρξε από τους πρώτους μυηθέντες στην Φιλική Εταιρεία και αναδείχθηκε σε έναν από τους σπουδαιότερους παράγοντες της Ελληνικής Επαναστάσεως. Πολέμησε στο Βαλτέτσι, στη Βέρβαινα και στα Δολιανά. Στα Βέρβαινα από τα τέλη Μαρτίου 1821 είχε στηθεί το πρώτο σταθερό Ελληνικό στρατόπεδο το οποίο ήταν και το κέντρο εφοδιασμού των επαναστατικών δυνάμεων. Εκεί ο Θεοδώρητος μαζί με τον Κρεββατά, τον επίσκοπο Έλους Άνθιμο και τον Μαλτζίνης (Μέλισσα-Μαλτσίνα Λακωνίας) Ιωακείμ είχαν ηγετικό ρόλο. Όπως γράφει ο Νικητάράς “δεσποτάδες στα Βέρβενα εδιοικούσανε“. Ο Κολοκοτρώνης σε μια επιστολή του προς τον Θεοδώρητο τον προσφωνεί “καπετάν δεσπότη”. Επίσης αναφέρεται ότι αντί για ράσα φορούσε φουστανέλλα, όπως και ο Παπαφλέσσας και ο Έλους Άνθιμος.
Ένα περιστατικό από την παρουσία του Θεοδώρητου στις μάχες αναφέρει ο Αμβρόσιος Φραντζής σχετικά με τη μάχη Βερβένων-Δολιανών της 18 Μαΐου 1821. Σε κάποια κρίσιμη φάση της μάχης οι Τούρκοι είχαν καταλάβει ένα σημαντικό ύψωμα όπου έστησαν την ημισέληνο και έβαλαν κατά των Ελλήνων. Τότε δύο Έλληνες παρουσιάστηκαν στους αρχηγούς του στρατοπέδου και υποσχέθηκαν να φονεύσουν τον Τούρκο σημαιοφόρο, ζητώντας για αντάλλαγμα φυσέκια και την ευχή του επισκόπου Βρεσθένης. Πράγματι, σκότωσαν τον σημαιοφόρο και τον βοηθό του, έριξαν την Τουρκική σημαία και έστησαν την Ελληνική. Οι προληπτικοί Τούρκοι οπισθοχώρησαν και έχασαν τη μάχη.
Μετά την άλωση της Τριπολιτσάς ακολούθησε πολιτική σταδιοδρομία. Διετέλεσε πρόεδρος της Πελοποννησιακής Γερουσίας, αντιπρόεδρος της Β’ Εθνοσυνελεύσεως στο Άστρος και αντιπρόεδρος του Βουλευτικού, μέχρι τον θάνατό του.
Απεβίωσε στις 23 Απριλίου 1843, εγκαταλελειμμένος στη Μονή Πετράκη των Αθηνών.
Πηγές
- Φώτιος Χρυσανθόπουλος, επιμ. (1888). Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των εξώθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως. Αθήνα: Σταύρος Ανδρόπουλος, Τυπογραφείο Π. Δ. Σακελλαρίου.
