Οι ηλικιωμένοι διατηρούν την ευεξία τους και την υποκειμενική αίσθηση ότι είναι καλά και είναι ικανοποιημένοι από τη ζωή τους, ακόμη και όταν ένας αντικειμενικός κριτής θα θεωρούσε ότι η ζωή τους είναι τέτοια που δε δικαιολογεί μια τέτοια θετική αίσθηση. Αυτό εξηγείται τόσο μέσω της διατήρησης της ταυτότητάς τους ακέραιης παρά τις όποιες αλλαγές της ηλικίας, όσο και μέσω της ταύτισης με την ομάδα των συνομηλίκων τους, όπου οι σωματικοί πόνοι, τα προβλήματα υγείας και άλλα παρεμφερή θεωρούνται φυσιολογικά για τους ηλικιωμένους.
Η θετική αντιμετώπιση αυτού που θεωρείται ‘’κανονικό’’ για τους ηλικιωμένους, βοηθά στη μείωση των αρνητικών συναισθημάτων και την αναγνώριση των καλών στοιχείων της ζωής και της εμπειρίας τους, ακόμη και αν αυτά είναι λίγα για έναν εξωτερικό κριτή ή για μια άλλη ηλικία.
Μια άλλη ερμηνεία του ‘’παράδοξου της ευτυχίας’’ είναι ότι οι ηλικιωμένοι χρησιμοποιούν διάφορους αμυντικούς μηχανισμούς προκειμένου να διατηρήσουν μια θετική εικόνα του εαυτού τους, πράγμα που συντελεί στην ψυχική τους ευεξία.
Για παράδειγμα, οι περισσότεροι άνθρωποι δικαιολογούν διάφορα λάθη τους, απορρίπτουν την κριτική των άλλων, βλέπουν στους άλλους αυτά που τους ευχαριστούν και συμφωνούν με αυτούς, διατηρούν την αντίληψη ότι είναι ικανοί και καλοί σε αυτό που κάνουν, ακόμη και όταν δεν ασχολούνται με αυτό ενεργά πλέον, και τονίζουν τις επιτυχίες τους και τα θετικά στοιχεία του εαυτού τους.
Έτσι, η αυτοεκτίμηση τους παραμένει αλώβητη, παρά τις αρνητικές ενδείξεις. Αυτοί οι μηχανισμοί βοηθούν τους ηλικιωμένους λειτουργώντας ως φίλτρο μέσα από το οποίο ερμηνεύουν τον εαυτό και τις εμπειρίες τους.
Μάλιστα είναι πιο αποτελεσματικοί σε αυτούς, καθώς η εικόνα του εαυτού τους γίνεται πιο άκαμπτη ενώ οι νεότεροι είναι ευαίσθητοι στις αρνητικές για τον εαυτό τους πληροφορίες» (σελ. 212-213).
- Πηγή: Αναστασία Κωσταρίδου- Ευκλείδη (Επιμ.). Θέματα Γηροψυχολογίας και Γεροντολογίας. Εκδόσεις Πεδίο.
Posted by Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc
