15 Σεπτεμβρίου σαν σήμερα…

Ένα από τα πιο ονομαστά γλυπτά του Γιαννούλη Χαλεπά, η Κοιμωμένη, στον τάφο της Σοφίας Αφεντάκη στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών. Ο Γιαννούλης Χαλεπάς (Πύργος Τήνου, 14 Αυγούστου 1851 – Αθήνα, 15 Σεπτεμβρίου 1938), είναι ο πιο διακεκριμένος γλύπτης της νεότερης Ελλάδας, με μυθιστορηματική ζωή ανάμεσα στην τρέλα και τον θρίαμβο. Ο Γιαννούλης Χαλεπάς ήταν γόνος οικογένειας φημισμένων τηνίων μαρμαρογλυπτών. 

Γεγονότα

• 668 – Ο Βυζαντινός αυτοκράτορας  Κώνστας Β΄ δολοφονείται στο λουτρό του στις Συρακούσες.
• 994 – Οι Φατιμίδες νικούν τους Βυζαντινούς στη μάχη του Ορόντη.
• 1556 – Ο πρώην αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, Κάρολος Κουίντος επιστρέφει στην Ισπανία.
• 1812 – Ο γαλλικός στρατός του Ναπολέοντα φτάνει στο Κρεμλίνο της Μόσχας.
• 1821 – Η Γουατεμάλα, το Ελ Σαλβαδόρ, η Ονδούρα, η Νικαράγουα και η Κόστα Ρίκα ανακηρύσσουν από κοινού την ανεξαρτησία τους από την Ισπανία.
• 1821 – Ξεκινά η Μάχη των Πέντε Πηγαδιών στην περιοχή των Ιωαννίνων κατά την περίοδο της Ελληνικής Επάνάστασης του 1821.
• 1894 – Α΄ Σινοϊαπωνικός Πόλεμος: η Ιαπωνία νικά τη δυναστεία Τσινγκ στη μάχη της Πιονγιάνγκ.
• 1916 – Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: στη μάχη του Σομμ χρησιμοποιούνται για πρώτη φορά σε πόλεμο άρματα μάχης. Ο «Μικρός Γουίλι», το πρώτο τανκ που κατασκευάστηκε από τους Βρετανούς, χρησιμοποιείται για πρώτη φορά κατά των Γερμανών στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στη Μάχη του Σομ.
  
• 1919 – Κυκλοφορεί το πρώτο φύλλο της εφημερίδας  Η Καθημερινή.
• 1928 – Ο Αλεξάντερ Φλέμινγκ ανακαλύπτει την πενικιλίνη.
  
• 1935 – Ψηφίζονται οι Νόμοι της Νυρεμβέργης, σύμφωνα με τους οποίους οι Γερμανοί Εβραίοι στερούνται την ιθαγένειά τους.
• 1935 – Η Ναζιστική Γερμανία υιοθετεί νέα εθνική σημαία που φέρει τη σβάστικα.
• 1940 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: κορυφώνεται η μάχη της Αγγλίας, όταν η Βρετανική Βασιλική Αεροπορία καταρρίπτει μεγάλο αριθμό αεροσκαφών της Luftwaffe.
• 1944 – Λήγει η μάχη του Μελιγαλά. Ακολουθεί εισβολή αμάχων στο Μελιγαλά και σφαγή ταγματασφαλιτών.
• 1951 – Ο Εμίλ Ζάτοπεκ κάνει παγκόσμιο ρεκόρ στα 20.000 μέτρα με 1:01.15.8.
• 1951 – Η λαϊκή Βουλή της Ανατολικής Γερμανίας καλεί την ομοσπονδιακή Βουλή της Δυτικής Γερμανίας να συμφωνήσει στην έναρξη διαβουλεύσεων και των δυο Γερμανιών, με στόχο «τις ελεύθερες και δημοκρατικές εκλογές για μια εθνική συνέλευση».
• 1952 – Ο ΟΗΕ παραχωρεί την Ερυθραία στην Αιθιοπία.
• 1958 – Σιδηροδρομική τραγωδία λαμβάνει χώρα στο Νιου Τζέρσι των ΗΠΑ, με 48 νεκρούς από πρόσκρουση τρένου σε γέφυρα.
• 1959 – Ο Νικίτα Χρουστσόφ είναι ο πρώτος ηγέτης της ΕΣΣΔ που επισκέπτεται τις ΗΠΑ. Η επίσκεψη αυτή διήρκεσε από 15 μέχρι 27 Σεπτεμβρίου.
• 1960 – Τίθεται σε λειτουργία η νέα σιδηροδρομική γραμμή Βόλου-Λάρισας.
• 1961 – Βαλκανικοί Αγώνες Στίβου: Ο Σταύρος Χατζηλάιος καταρρίπτει στο Βελιγράδι το πανελλήνιο ρεκόρ στα 20.000 μ. βάδην, με επίδοση 1:42’47”
• 1963 – Τέσσερα παιδιά σκοτώνονται όταν εκρήγνυται βόμβα σε αφροαμερικανική εκκλησία στο Μπέρμιγχαμ (Αλαμπάμα)  των Η.Π.Α.
• 1967 – Ο ακαδημαϊκός Σπυρίδων Μαρινάτος ανακαλύπτει στη Σαντορίνη ανάκτορο της Μινωικής εποχής με σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα.
• 1968 – Το Πολιτικό Γραφείο του Κ.Κ.Ε. αποφασίζει την ίδρυση της Κομμουνιστικής Νεολαίας Ελλάδας  (Κ.Ν.Ε.), ενώ ετοιμάζεται και η πρώτη παράνομη έκδοση του δημοσιογραφικού της οργάνου, του Οδηγητή.
• 1972 – Αρχίζει στους γαλλικούς κινηματογράφους η προβολή της σουρεαλιστικής σάτιρας Η Κρυφή Γοητεία της Μπουρζουαζίας.
• 1974 – Αεροσκάφος του Βιετνάμ στο οποίο έγινε αεροπειρατεία πραγματοποιεί αναγκαστική προσγείωση και συντρίβεται, με 75 συνολικά επιβαίνοντες σε αυτό.
• 1975 – Στην Ελλάδα, αρχίζουν να κυκλοφορούν δοκιμαστικά τρόλεϊ χωρίς εισπράκτορα.
• 1975 – Διχοτομείται η Κορσική σε Βόρεια και Νότια.
• 1981 – Το Βανουάτου γίνεται μέλος του ΟΗΕ.
• 1981 – Η «Τζον Μπουλ» γίνεται η αρχαιότερη σε λειτουργία ατμομηχανή (λοκομοτίβα) στον κόσμο, όταν την κάνει να λειτουργήσει το Ινστιτούτο Σμιθσόνιαν.
• 1982 -Εκδίδεται το πρώτο φύλλο της εφημερίδας USA TODAY.
• 1982 – Ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β’ ξεσηκώνει θύελλα στο Ισραήλ, μετά την προσωπική ακρόαση που έδωσε στον Παλαιστίνιο ηγέτη Γιάσερ Αραφάτ.
• 1982 – Αεροσκάφος F-84F Thunderstreak της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας συνετρίβεται σε κατοικιμένη περιοχή της Λάρισας, σκοτώνοντας τρεις πολίτες στο έδαφος από τα συντρίμμια.
• 1982 – Διεξάγεται ο πρώτος ποδοσφαιρικός αγώνας στο ΟΑΚΑ μεταξύ Ολυμπιακού και Έστερ Σουηδίας 2-0 για το Κύπελλο Πρωταθλητριών.
• 1983 – Κατάρριψη νοτιοκορεατικού τζάμπο από την ΕΣΣΔ, με 269 νεκρούς, πάνω από τη Σαχαλίνη.Η αμερικανική Γερουσία καταδικάζει την κατάρριψη του νοτιοκορεάτικου τζάμπο.
• 1983 – Παραιτείται ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μεναχέμ Μπεγκίν.
• 1989 – Κατατίθεται στη Βουλή το πόρισμα της προανακριτικής επιτροπής για το σκάνδαλο Κοσκωτά.
• 1991 – Η εθνική ομάδα γυμναστικής γυναικών της Αμερικής κερδίζει το πρώτο μετάλλιο στην ιστορία της, ένα αργυρό, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα που διεξάγεται στην Ιντιανάπολις.
• 1991 – Διάσπαση του ΚΚΕ και της ΚΝΕ. Αποχωρεί η ανανεωτική πτέρυγα με επικεφαλής τη Μαρία Δαμανάκη, τον Μίμη Ανδρουλάκη, τον Παναγιώτη Λαφαζάνη και τον Γιάννη Δραγασάκη. Οι ανανεωτικοί, που εκπροσωπούν γύρω στο 50% της Κ.Ε. του ΚΚΕ, θα παραμείνουν στον Συνασπισμό της Αριστεράς και της Προόδου, που θα μετατραπεί σε ενιαίο κόμμα.
  
• 1991 – Το διαστημικό λεωφορείο «Ντισκάβερι» θέτει σε τροχιά δορυφόρο που θα συγκεντρώνει πληροφορίες για τις τρύπες του όζοντος της Γης.
• 1993 – Ο  Χανς Άνταμ Β΄ του Λίχτενσταϊν διαλύει το Κοινοβούλιο.
• 1994 – Ψήφιση από τη Βουλή της παραπομπής στο Ειδικό Δικαστήριο των Κ. Μητσοτάκη (με 4 κατηγορίες) και Α. Ανδριανόπουλου και Ι. Παλαιοκρασσά (με 3 κατηγορίες) για την υπόθεση πώλησης της «ΑΓΕΤ-Ηρακλής».
• 1994 – Πτώση αεροπλάνου με δασοπυροσβέστες, στο όρος Λεκάνη, μεταξύ Δράμας και Καβάλας και απολογισμό 10 νεκρούς.
• 1994 – Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού των Αμερικανικών Κρατών (ΟΑS) αναλαμβάνει ο Κολομβιανός Σέσαρ Γκαβίρια Τρουχίγιο.
• 1994 – Στην Αλγερία, 16 άτομα απάγονται από ισλαμιστές και αποκεφαλίζονται.
• 1994 – Ο Παναθηναϊκός δίνει τον 100ό του αγώνα στην Ευρώπη νικώντας την Πιρίν με 0-2 στο Μπλαγκόεβγκαρντ για το Κύπελλο Κυπελλούχων.
• 1995 – Βόμβα εκρήγνυται στο γήπεδο της Σαχτιόρ στο Ντόνετσκ της Ουκρανίας στα πρώτα λεπτά ποδοσφαιρικής συνάντησης με απολογισμό 6 νεκρούς ανάμεσά τους και τον πρόεδρο της Σαχτιόρ.
• 1995 – Κατά τη διάρκεια διυπουργικής σύσκεψης συμφωνείται το 51% των ναυπηγείων Σκαραμαγκά να παραμείνει υπό τον έλεγχο του Δημοσίου και το 49% του μετοχικού κεφαλαίου να μεταβιβαστεί από την ΕΤΒΑ σε φορέα, που θα συστήσουν οι εργαζόμενοι, ενώ το μάναντζμεντ να ανατεθεί σε ιδιώτη μετά από διεθνή διαγωνισμό.
• 1995 – Στην 4η Διάσκεψη του ΟΗΕ για τις Γυναίκες που γίνεται στην Κίνα, εγκρίνεται διακήρυξη κατά την οποία βεβαιώνεται ότι τα δικαιώματα των γυναικών είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ καλούνταν οι κυβερνήσεις να λάβουν μέτρα για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας τους .
• 1995 – Συνεχίζονται οι αντιδράσεις της αντιπολίτευσης για την υπογραφή της ενδιάμεσης συμφωνίας Ελλάδας-ΠΓΔΜ.
• 1999 – Αναλαμβάνει Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ο Ιταλός Ρομάνο Πρόντι.
• 1999 – Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ εγκρίνει την αποστολή στρατιωτικής δύναμης 9.000 ανδρών στο Ανατολικό Τιμόρ, υπό τη διοίκηση της Αυστραλίας.
• 1999 – Ο τυφώνας «Φλόιντ» πλήττει τις ΗΠΑ, αφήνοντας 8 νεκρούς.
• 1999 – Ένοπλος ορμά σε ναό πυροβολώντας αδιακρίτως σκοτώνοντας 7 άτομα στο Τέξας των ΗΠΑ, τραυματίζει άλλα 7 και αυτοκτονεί.
• 1999 – Ο Ρώσος διαιτητής Serguei Khusainov και οι τρεις βοηθοί του που είχαν ορισθεί να διευθύνουν τον αγώνα Χάιφα Χαποέλ – Μπριζ για το Κύπελλο UEFA βρίσκονται μεθυσμένοι και αντικαθιστώνται.
• 2000 – Ξεκινούν οι 27οι Ολυμπιακοί Αγώνες στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας. Μετέχουν 10.200 αθλητές και αθλήτριες από 200 χώρες σε 28 αθλήματα. Την Ολυμπιακή Φλόγα ανάβει η εκπρόσωπος των αυτοχθόνων της Αυστραλίας ,  Κάθι Φρίμαν. Ο Νίκος Κακλαμανάκης  είναι ο πρώτος αθλητής που πατάει τον αγωνιστικό χώρο του Ολυμπιακού Σταδίου ως σημαιοφόρος της Ελληνικής Αποστολής.
• 2001 – Ο Πρόεδρος Μπους, σε δήλωσή του, αναφέρει: «Βρισκόμαστε σε πόλεμο» και υπόσχεται «σαρωτική, επίμονη και αποτελεσματική» απάντηση στα χτυπήματα των τρομοκρατών. Σε ετοιμότητα βρίσκεται η πολεμική μηχανή των ΗΠΑ στον Κόλπο και σε εθνική ετοιμότητα είναι περίπου 50.000 έφεδροι.
• 2001 – Ενθρονίζεται ο νέος Πατριάρχης Ιεροσολύμων Ειρηναίος.
• 2001 – Τελειώνουν στην Τύνιδα οι Μεσογειακοί Αγώνες, που αποδείχτηκαν χρυσοφόροι για την Ελλάδα σε ό,τι αφορά τα μετάλλια. Η Τυνησία κατακτά την 1η θέση στο ποδόσφαιρο, νικώντας στον τελικό την Ιταλία, με 1-0. Την 7η θέση σε μετάλλια κατακτά η Ελλάδα, (με τελευταίο μετάλλιο αυτό των 4Χ400 ανδρών, στην κολύμβηση), με 91 συνολικά μετάλλια, εκ των οποίων τα 28 χρυσά, 33 ασημένια και 30 χάλκινα. Την 1η θέση με 122 μετάλλια καταλαμβάνει η Γαλλία.
• 2002 – Την 3η θέση στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Τεχνικής Κολύμβησης στην Πάτρα κατακτά η Ελλάδα, με 4 αργυρά και ισάριθμα χάλκινα μετάλλια. Τα ασημένια μετάλλια κατέκτησαν οι Παπουτσίδη (200, 400μ. επιφ.) και Τομαής (800, 400μ. επιφ.) και τα χάλκινα πάλι οι Παπουτσίδη (400μ. υποβρ.), Εύα Μιχαηλίδου (1.500, 800 επιφ.) και Τσουρουνάκης (800μ. υποβρ.)
• 2002 – Ο ιστιοπλόος Βύρων Κοκαλάνης στέφεται πρωταθλητής Ευρώπης νέων ανδρών στο Μιστράλ στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Μιστράλ στην Αυστρία.
• 2003 – Εξήντα εφτά άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους και είκοσι τρεις τραυματίζονται σε πυρκαγιά που ξέσπασε στη μεγαλύτερη φυλακή του Ριάντ στη Σαουδική Αραβία.
• 2003 – Με μία συμβολική απευθείας σύνδεση Αθήνας – Λευκωσίας, ο έλληνας πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης και ο κύπριος πρόεδρος Τάσσος Παπαδόπουλος εγκαινιάζουν τον πρώτο ελληνικό δορυφόρο «HellasSat».
  
• 2004 – Tην πρώτη οργανωμένη πλαζ στη χώρα μας για παιδιά και άτομα με αναπηρίες, εγκαινιάζει ο υφυπουργός Yγείας και Kοινωνικής Aλληλεγγύης Γιώργος Kωνσταντόπουλος. H πλαζ βρίσκεται σε χώρο του Kέντρου Aποκατάστασης Aναπήρων Παιδιών Bούλας (πρώην ΠIKΠA Bούλας).
• 2004 – Κηδεύεται με τιμές ο Ορθόδοξος Πατριάρχης Αλεξανδρείας, Πέτρος Ζ΄.

Γεννήσεις

• 1254 – Μάρκο Πόλο, Ιταλός εξερευνητής
• 1613 – Φρανσουά ντε Λα Ροσφουκό, Γάλλος συγγραφέας
• 1649 – Τίτος Όουτς, Άγγλος κληρικός
• 1736 – Ζαν Σιλβέν Μπεγί, Γάλλος αστρονόμος
• 1789 – Τζέιμς Φένιμορ Κούπερ, Αμερικανός συγγραφέας
• 1890 – Αγκάθα Κρίστι, Αγγλίδα συγγραφέας
• 1894 – Ζαν Ρενουάρ, Γάλλος σκηνοθέτης
• 1904 – Ουμβέρτος Β΄, βασιλιάς της Ιταλίας
• 1909 – Τζιν Μπάτεν, Νεοζηλανδή αεροπόρος
• 1909 – Δήμος Σταρένιος, ηθοποιός
• 1929 – Μάρεϋ Γκελ-Μαν, Αμερικανός φυσικός
• 1932 – Νηλ Μπάρτλετ, Άγγλος χημικός
• 1941 – Βίκτορ Ζουμπκόφ, Ρώσος πολιτικός
• 1942 – Ουέν Ζιαμπάο, Κινέζος πολιτικός
• 1944 –  Γιουέρι Μουσέβενι, πρόεδρος της Ουγκάντας
• 1946 – Όλιβερ Στόουν, Αμερικανός σκηνοθέτης και σεναριογράφος
• 1946 – Τόμι Λι Τζόουνς, Αμερικανός ηθοποιός και σκηνοθέτης
• 1947 – Θίοντορ Λονγκ, Αμερικανός μάνατζερ και διαιτητής πάλης
• 1954 – Χραντ Ντινκ, Τούρκος δημοσιογράφος
• 1956 – Ναταλία Τσαλίκη, ηθοποιός
• 1964 – Ρόμπερτ Φίτσο, Σλοβάκος πολιτικός
• 1965 – Μπριλιάντ Νταντάσοβα, Αζέρα τραγουδίστρια
• 1972 – Βασίλισσα Λετίθια της Ισπανίας
• 1977 – Τομ Χάρντι, Άγγλος ηθοποιός
• 1978 – Εϊντούρ Γκούντγιονσεν, Ισλανδός ποδοσφαιριστής
• 1978 – Μάρκο Πάντελιτς, Σέρβος ποδοσφαιριστής
• 1984 – Χάρι, Άγγλος πρίγκιπας
• 1987 – Αλί Σισοκό, Γάλλος ποδοσφαιριστής

Θάνατοι

• 668 – Κώνστας Β΄, Βυζαντινός αυτοκράτορας
• 1054 –Γκαρθία Σάντσεθ Γ’, βασιλιάς της Παμπλόνα
• 1415 – Μανουήλ Χρυσολωράς, Βυζαντινός λόγιος
• 1510 – Αγία Αικατερίνη (Γένουας)
• 1574 – Μαργαρίτα των Βαλουά, δούκισσα του Μπερί
• 1688 – Ότο Βίλχελμ φον Κένιξμαρκ, Σουηδός στρατιωτικός
• 1700 – Αντρέ Λε Νοτρ, Γάλλος αρχιτέκτονας τοπίου
• 1885 – Τζάμπο, Αφρικανικός ελέφαντας
• 1921 – Ρομάν φον Ούνγκερν-Στέρνμπεργκ, Αυστριακός στρατιωτικός
• 1926 – Ρούντολφ Όικεν, Γερμανός φιλόσοφος
• 1936 – Αλέξανδρος Ζαΐμης, πολιτικός
• 1938 – Γιαννούλης Χαλεπάς, γλύπτης
• 1945 – Άντον Βέμπερν, Αυστριακός συνθέτης και διευθυντής ορχήστρας
• 1953 – Έριχ Μέντελσον, Γερμανός αρχιτέκτονας
• 1973 – Γουσταύος ΣΤ’ Αδόλφος, βασιλιάς της Σουηδίας
• 1993 – Αλέξανδρος Καλλιδόπουλος, πολιτικός
• 2004 – Νταούντα Μαλάμ Γουανκέ, στρατιωτικός του Νίγηρα
• 2006 – Πάμπλο Σάντος, Μεξικανός ηθοποιός
• 2006 – Οριάνα Φαλάτσι, Ιταλίδα δημοσιογράφος
• 2007 – Κόλιν Μακ Ρέι, Σκωτσέζος οδηγός αγώνων
• 2008 – Σταύρος Παράβας, ηθοποιός
• 2008 – Ρίτσαρντ Ράιτ, Άγγλος μουσικός (Pink Floyd)
• 2008 – Γιάννης Σκουλαρίκης, πολιτικός
• 2017 – Χάρι Ντιν Στάντον, Αμερικανός ηθοποιός

Επέτειοι και εορτές

• Διεθνής Ημέρα Δημοκρατίας
• Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά του Καρκίνου του Προστάτη
• Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για το Λέμφωμα

Ορθόδοξη Εκκλησία

15 Σεπτεμβρίου γιορτάζουν…

• Άγιος Νικήτας ο Γότθος ο μεγαλομάρτυρας
• Όσιος Φιλόθεος ο Πρεσβύτερος και θαυματουργός 
  
• Άγιος Βησσαρίων Αρχιεπίσκοπος Λαρίσης
• Άγιος Ιωάννης ο Νεομάρτυρας από την Κρήτη
• Άγιος Πορφύριος ο μίμος
• Εύρεσις του Τιμίου Λειψάνου του Αγίου Ακακίου, επισκόπου Μελιτινής
• Εύρεσις του Τιμίου Λειψάνου του Αγίου Πρωτομάρτυρα Στεφάνου
• Άγιος Συμεών Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης
• Άγιος Ιωσήφ ο Νέος, Μητροπολίτης Τιμισοάρας